Για την 1η Νοεμβρίου προγραμματίζονται τα εγκαίνια του «Σπιτιού του Ελύτη» στην Πλάκα (Διοσκούρων και Πολυγνώτου) παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Πρόκειται για ένα διατηρητέο κτήριο, ιδιοκτησίας του υπουργείου Πολιτισμού, που άρχισε να αποκαθίσταται ώστε να εκπληρώσει τον νέο ρόλο του το 2020, ύστερα από πρόταση της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, ήδη από το 2013. Το Αρχείο του ποιητή, που κατέχει η ίδια θα στεγαστεί άλλωστε σ΄αυτό το σπίτι-μουσείο, το οποίο θα είναι ανοικτό για μελετητές απ΄όλο τον κόσμο. Παράλληλα αναδεικνύεται και αξιοποιείται επίσης πλούσιο οπτικό και ηχητικό υλικό από την ζωή και το έργο του Οδυσσέα Ελύτη, κείμενα, φωτογραφίες, ακόμη και προσωπικά αντικείμενα αλλά και το γραφείο του, όπως ήταν στο σπίτι του στην οδό Σκουφά.
Το έργο και τα τεκμήριά του
«Ο Οδυσσέας Ελύτης, με τον θησαυρό της ποίησής του, τίμησε την Ελλάδα και την ελληνική γλώσσα ταξιδεύοντας τες πάνω σε “λοξές δελφινιών ράχες”, στα πέρατα του κόσμου», όπως έχει δηλώσει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Επισημαίνοντας ότι ο χώρος μελέτης και προβολής του έργου του, είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής στον σπουδαίο ποιητή.
Στόν Παράδεισο έχω σημαδέψει ένα νησί / Απαράλλαχτο εσύ κι ένα σπίτι στή θάλασσα…», έγραφε ο Οδυσσέας Ελύτης («Μονόγραμμα», 1971). Και μπορεί το σπίτι – μουσείο, αφιερωμένο στον μεγάλο ποιητή, που θα εγκαινιαστεί σε λίγες μέρες να είναι μακριά απ΄ την αλμύρα της θάλασσας, σίγουρα όμως θα είναι ποτισμένο από λέξεις, στίχους, εικόνες και μνήμες, πολύτιμη πνευματική παρακαταθήκη, που κατέλειπε ο Έλληνας νομπελίστας κάνοντάς μας πιο πλούσιους σε αισθήματα και ομορφιά.
Σύμφωνα με το εκθεσιακό πρόγραμμα ο επισκέπτης εισερχόμενος στο κτήριο θα βρίσκεται αρχικά στον χώρο υποδοχής του κοινού, όπου αναπτύσσεται και η έκθεση με την παράθεση πληροφοριών και την παρουσίαση σημαντικών σταθμών της ζωής και του έργου του ποιητή. Συγκεκριμένα ο χώρος της έκθεσης περιλαμβάνει ένα χρονολόγιο με συσχετισμό με γεγονότα του 20ού αιώνα, πρώτες εκδόσεις έργων του Ελύτη – 52 βιβλία- επίσης χειρόγραφα αλλά και έργα ζωγραφικής-κολάζ, που είχε δημιουργήσει ο ίδιος. . Ακόμη όμως, και έργα που αγαπούσε και στα οποία είχε αναφερθεί, ενδεικτικές μεταφράσεις, δυνατότητα ακρόασης ηχητικών ντοκουμέντων ή και προβολής κινηματογραφικού υλικού κ.α. Εδώ βρίσκεται και το γραφείο του.
Χώρος πληροφοριών για το κοινό, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων για διαλέξεις, συνέδρια, εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά και μουσικές και ποιητικές εκδηλώσεις δημιουργήθηκε στον όροφο του κτηρίου ενώ ένα μικρό καφέ προσφέρει θέα στην Ακρόπολη, το λόφο της Πνύκας και το Αστεροσκοπείο.
Βιβλιοθήκη -σπουδαστήριο
Για τους μελετητές του Οδυσσέα Ελύτη εξάλλου, διαμορφώθηκε ειδικά ο χώρος του υπογείου, ο οποίος θα χρησιμοποιείται ως βιβλιοθήκη – σπουδαστήριο με βιβλία, περιοδικά –περί τους 1000 τίτλους- δίσκους, φωτογραφικό, ηχητικό και κινηματογραφικό υλικό. Οι μελετητές θα έχουν πρόσβαση στο σύνολο των εκδόσεων, ελληνικών και ξένων, σε αφιερώματα και βιβλία για το έργο του Ελύτη ενώ τέλος, σε ειδικό χώρο φυλάσσεται αρχειακό υλικό, που δεν έχει εκτεθεί, σημειωματάρια εργασίας, αποκόμματα Τύπου, αρνητικά φωτογραφιών και έργων, αφίσες, προγράμματα κ.ά.
Η αποκατάσταση του κτηρίου έγινε από το υπουργείο Πολιτισμού στο πλαίσιο της στρατηγικής του για την ανάδειξη και απόδοση σε πολιτιστική χρήση διατηρητέων κτηρίων με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική. Οι μελέτες αποκατάστασης ήταν προσφορά των γραφείων του αρχιτέκτονα Α. Σαμαρά και Π. Παναγιωτόπουλου (η στατική μελέτη)
Ας σημειωθεί άλλωστε, ότι και άλλα κτήρια στην Πλάκα ιδιοκτησίας του ΥΠΠΟ έχουν παραχωρηθεί για παρόμοιους σκοπούς. Ήδη, όπως είναι γνωστό βρίσκεται σε διαδικασία αποκατάστασης και επανάχρησης και η Οικία Κωστή Παλαμά στην οδό Περιάνδρου.
