Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α’ 198) ο Νόμος 5162/2024 του Υπουργείου Οικονομικών, ο οποίος εισάγει σειρά μέτρων για την ενίσχυση του εισοδήματος των πολιτών και την ανάπτυξη της οικονομίας και περιλαμβάνει επίσης τις ρυθμίσεις που αφορούν την ασφάλιση κατοικιών και την απαλλαγή από τον φόρο ασφαλίστρων στις ασφαλίσεις υγείας.
Ειδικότερα σύμφωνα με εγκύκλιο της νομικής υπηρεσίας της ΕΑΕΕ τα ενδιαφέροντα για την ασφάλιση άρθρα είναι:
Άρθρο 10 και 136 παρ. 10 περ. α’
Με το άρθρο αυτό υλοποιούνται οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης του Σεπτεμβρίου 2024 και τροποποιείται η υφιστάμενη ρύθμιση για την έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ, η οποία ίσχυε το 2024 για τις ασφαλισμένες κατοικίες. Η Πολιτεία αποδέχθηκε τα αιτήματα της ΕΑΕΕ για την αύξηση του ποσοστού έκπτωσης, με σκοπό την ενίσχυση της ασφαλιστικής διείσδυσης και τη μείωση του κενού ασφαλιστικής κάλυψης. Με τη νέα διάταξη, το ποσοστό έκπτωσης στον ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2025 και εφεξής καθορίζεται σε 20% για κατοικίες με φορολογητέα αξία έως 500.000 €. Για τις κατοικίες με φορολογητέα αξία άνω των 500.000 €, το ποσοστό έκπτωσης παραμένει στο 10%. Επιπλέον, οι τελευταίες (κατοικίες με φορολογητέα αξία άνω των 500.000 €) εξαιρούνται από οποιαδήποτε κρατική επιχορήγηση ή ενίσχυση για ανακατασκευή ή επισκευή λόγω σεισμού, πυρκαγιάς από φυσικά αίτια ή πλημμύρας, σύμφωνα με τη νέα διάταξη 5Α που προστίθεται στο άρθρο 5 του ν. 4797/2021 για την κρατική αρωγή προς επιχειρήσεις. Η εξαίρεση αυτή θα ισχύσει από 1 Ιουνίου 2025. Τέλος, για το έτος 2025, η αξία ανακατασκευής των ακινήτων δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000 € ανά τετραγωνικό μέτρο, σύμφωνα με το άρθρο 44 του αρχικού Νόμου 5045/2023 για τον ΕΝΦΙΑ. Για το έτος 2024, βάσει της απόφασης 1014/2024 (ΦΕΚ Β’), η αξία ανακατασκευής είχε οριστεί στα 900 € ανά τετραγωνικό μέτρο.
Άρθρα 13 και 34 παρ. 3
Το άρθρο 13 εισάγει τη θέσπιση κινήτρου συνιστάμενου στην απαλλαγή των ασφαλίστρων υγείας των ανηλίκων από το φόρο ασφαλίστρων. Ειδικότερα, δεν καταβάλλεται φόρος για τα φορολογικά έτη, κατά την 1η Ιανουαρίου των οποίων ο καλυπτόμενος δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας. Ως προς τις τελικές διατάξεις, επισημαίνουμε ότι ελήφθησαν υπόψη σχεδόν όλες οι παρατηρήσεις που είχαν υποβληθεί από την ΕΑΕΕ στο πλαίσιο της διαβούλευσης και συγκεκριμένα: (α) συμπληρώθηκαν οι διατάξεις με ρητή αναφορά στον Κλάδο 2 των ασφαλίσεων κατά ζημιών και του Κλάδου Ι.3 των ασφαλίσεων ζωής με στόχο την πληρότητα και την ακρίβεια της προβλεπόμενης απαλλαγής, (β) διαγράφηκε η αναφορά περί αναλογικής μείωσης για ομαδικά ή οικογενειακά συμβόλαια, κατόπιν διευκρίνισης που δόθηκε από την ΕΑΕΕ ότι το ασφάλιστρο των ομαδικών και οικογενειακών συμβολαίων δεν καθορίζεται ισομερώς μεταξύ των καλυπτομένων μελών, αλλά για κάθε μέλος ορίζεται διαφορετικό rate ασφαλίστρου με βάση τα ειδικότερα χαρακτηριστικά του, (γ) ορίστηκε με το άρθρο 34 παρ. 3 ότι η απαλλαγή ισχύει για ασφάλιστρα φορολογικών ετών μετά την 1 η Ιανουαρίου 2025, ικανοποιώντας μερικώς το αίτημα της ΕΑΕΕ για παροχή εύλογης μεταβατικής περιόδου 6 μηνών. Με τις ίδιες διατάξεις αποσαφηνίστηκε ότι φόροι που καταβλήθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος της απαλλαγής δεν επιστρέφονται.
Άρθρο 25 και 136 παρ. 10 περ. β’
Αναφορικά με το άρθρο 25 για την ασφάλιση των επιχειρήσεων έναντι φυσικών καταστροφών, η μόνη τροποποίηση που επήλθε με τον νέο νόμο αφορά στο ποσό των ετήσιων ακαθαρίστων εσόδων των υπόχρεων επιχειρήσεων, το οποίο μειώνεται στις 500.000 €. Η υποχρέωση ασφάλισης των εν λόγω επιχειρήσεων έναντι δασικών πυρκαγιών, πλημμύρας και σεισμού τίθεται σε εφαρμογή από 1 Ιουνίου 2025. Η ημερομηνία έναρξης της λόγω υποχρέωσης αφορά όλες τις επιχειρήσεις με ακαθάριστα έσοδα άνω των 500.000 €, συμπεριλαμβανομένων και των επιχειρήσεων με ετήσια ακαθάριστα έσοδα άνω των 2.000.000 €, σύμφωνα με την διάταξη 136, παράγραφος 10, περίπτωση β) του νέου νόμου, αλλά και σύμφωνα με προφορική διαβεβαίωση του Υπουργείου Οικονομικών. Κατά τα λοιπά, η διάταξη παραμένει ως είχε στον Ν. 5116/2024 (Άρθρο 5). Η Ένωση, κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων και για τους δύο νόμους (ν. 5116/2024 και ν. 5162/2024), είχε υποβάλει προτάσεις με σκοπό τη διευκόλυνση της εφαρμογής των διατάξεων. Με εξαίρεση τη μείωση του ποσού των ακαθαρίστων εσόδων για τις υπόχρεες επιχειρήσεις, η οποία αυξάνει αναμφίβολα την ασφαλιστική ύλη, οι προτάσεις μας σχετικά με την επαναδιατύπωση της παραγράφου 2, καθώς και την συμπερίληψη ειδικής πρότασης για την αντιμετώπιση της ασφάλισης αποκλειστικά των επιχειρήσεων που, λόγω ειδικών χαρακτηριστικών, ενδέχεται να μην βρουν κάλυψη στην ασφαλιστική αγορά, δεν έγιναν αποδεκτές. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουμε τις επαφές μας με το Υπουργείο Οικονομικών για την προώθηση των προτάσεών μας μέχρι την έναρξη εφαρμογής του νόμου, τον Ιούνιο του 2025. Θεωρούμε ότι μέσω της σύστασης και λειτουργίας του Παρατηρητηρίου του άρθρου 3 του ν. 5116/2024, το οποίο θα προηγηθεί, η Πολιτεία θα αναγνωρίσει το ζήτημα των επιχειρήσεων που δεν θα μπορούν να ασφαλιστούν και θα αναζητήσει λύσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Άρθρο 26 και άρθρο 136 παρ. 10 περ. γ’
Με τα άρθρα 26 (ασφάλιση οχημάτων έναντι φυσικών καταστροφών) και 136 παρ. 10 περ. γ΄ (έναρξη ισχύος) του ν.5162/2024 καθιερώνεται από 1 ης Ιουνίου 2025, η υποχρεωτική ασφάλιση οχημάτων έναντι φυσικών καταστροφών. Ειδικότερα, με την παρ. 1 του άρθρου 26 εισάγεται νέο άρθρο 5Α στο ν. 5116/2024 (Α΄100) και προβλέπονται τα εξής:
▪ Υποχρέωση του κυρίου ή κατόχου αυτοκινήτου οχήματος κατά την έννοια της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 1 του π.δ. 237/1986 (Α΄ 110), με τόπο συνήθους στάθμευσης στην Ελλάδα, πέραν της ισχύουσας υποχρέωσης ασφάλισης αστικής ευθύνης από την κυκλοφορία του οχήματος, να καλύπτει με ασφάλιση το όχημά του και έναντι των κινδύνων από δασική πυρκαγιά και από πλημμύρα, με βάση την τρέχουσα εμπορική αξία του οχήματος.
▪ Η υποχρέωση ασφάλισης οχημάτων έναντι φυσικών καταστροφών θα υφίσταται διαρκώς από τη χορήγηση της αδείας και των πινακίδων κυκλοφορίας, χωρίς να εξαρτάται από την εν τοις πράγμασι κίνηση ή λειτουργία του οχήματος. Ως εκ τούτου, και λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις της ΕΑΕΕ, η Πολιτεία προέβλεψε ότι η υποχρέωση ασφάλισης για φυσικές καταστροφές θα ισχύει και για τα οχήματα που έχουν καταθέσει πινακίδες και έχουν τεθεί σε διοικητική ακινησία κατά το άρθρο 22 του ν. 2367/1953, δεδομένου ότι τα οχήματα αυτά εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο από φυσικά φαινόμενα (δασική πυρκαγιά, πλημμύρα).
▪ Η υποχρέωση ασφάλισης δεν ισχύει για τα οχήματα που ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο ή σε φορέα του δημόσιου τομέα, όπως ορίζεται στην περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), εξαιρουμένου του υποτομέα Ο.Τ.Α..
▪ Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, προβλέπεται ότι οι υπόχρεοι σε ασφάλιση θα εξαιρούνται από κάθε επιχορήγηση κρατικής αρωγής για τα οχήματα που δεν έχουν ασφαλιστεί έναντι φυσικών καταστροφών σύμφωνα με το νέο νόμο.
Περαιτέρω με την παρ. 2 του άρθρου 26 προστίθεται παρ. 2Α στο άρθρο 47 του ν. 5116/2024 (Α΄100) και προβλέπεται η έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με την οποία δύναται να εξειδικεύονται το εύρος και οι προϋποθέσεις της συγκεκριμένης υποχρέωσης ασφάλισης, να εισάγονται επιπλέον εξαιρέσεις, να ρυθμίζονται η διαδικασία και τα δικαιολογητικά για την εξαίρεση και να καθορίζεται κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του ανωτέρω νέου άρθρου 5Α.
