Της Στέλλας Νάνου
Με λένε Ματίν. Είμαι από την επαρχία Bamyan του Αφγανιστάν. Από πάντα ονειρευόμουν να γίνω γιατρός».
Στην καρδιά της Μυτιλήνης, με φόντο τη γαλάζια θάλασσα και τον λαμπερό ήλιο, ο 19χρονος Ματίν εξιστορεί με ενθουσιασμό το όνειρό του να γίνει γιατρός. Με το ίδιο πάθος αναφέρεται και στα μαθήματα που παρακολουθεί στο σχολείο, τα οποία εξάπτουν την περιέργειά του και τον οδηγούν ένα βήμα πιο κοντά στον στόχο του.
«Μου αρέσει η βιολογία, η χημεία και η φυσική. Οι μαύρες τρύπες, ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα και τα μυστήρια του ανθρώπινου σώματος, όλα αυτά με συναρπάζουν για την περιπλοκότητα και τη σοφία που κρύβουν», εξηγεί ο Ματίν, με τα μάτια του να λάμπουν από τη χαρά της ανακάλυψης. «Θέλω να ξεκλειδώσω τα μυστικά του σύμπαντος. Βλέπετε, δεν μου αρέσουν τα εύκολα» λέει ξεσπώντας σε γέλια.
Η αποφασιστικότητα του Ματίν δεν αντικατοπτρίζεται μόνο στα λόγια του αλλά και στις πράξεις του. Έφτασε στη Λέσβο ως ασυνόδευτος ανήλικος τον Δεκέμβριο του 2018. Ήταν μόλις 13 ετών. Το ταξίδι του, όπως και όλων των παιδιών που ταξιδεύουν μόνα τους, ήταν γεμάτο αβεβαιότητα και φόβο. Αν και μακριά από την οικογένειά του, βρήκε παρηγοριά στην ελευθερία που ανακάλυψε, ακόμα και στις πολύ δύσκολες συνθήκες που έπρεπε να αντιμετωπίσει στο κέντρο υποδοχής της Μόριας.
«Στην αρχή, όλα ήταν δύσκολα», θυμάται. «Δεν περίμενα να με δεχτούν, να κάνω φίλους. Ήταν η πρώτη φορά που ήμουν μακριά από την οικογένειά μου.»
Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, ο Ματίν νιώθει χαρούμενος στη νέα του κοινότητα, περιτριγυρισμένος από φίλους, με τους οποίους περνάει όμορφα και μαθαίνει καινούρια πράγματα. Πηγαίνει στη Β’ τάξη του Πρότυπου Γενικού Λυκείου Μυτιλήνης του Πανεπιστημίου Αιγαίου ενώ μετά το σχολείο παρακολουθεί καθημερινά μαθήματα σε φροντιστήριο ώστε να προετοιμαστεί κατάλληλα για το δύσκολο και απαιτητικό επίπεδο των πανελλήνιων εξετάσεων. Ο Ματίν είναι αποφασισμένος να τα καταφέρει. «Διαβάζω πολύ κάθε μέρα, ακόμα και στα διαλείμματα στο σχολείο. Θέλω να προετοιμαστώ όσο γίνεται καλύτερα. Είναι σίγουρα εξαντλητικό αλλά είμαι αποφασισμένος να πραγματοποιήσω το παιδικό μου όνειρο και να γίνω καρδιολόγος ή χειρουργός», λέει σε άπταιστα ελληνικά. Παρά το απαιτητικό του πρόγραμμα, ο Ματίν βρίσκει χρόνο να ζωγραφίζει, να παίζει βόλεϊ και να πηγαίνει βόλτες με τους αγαπημένους του φίλους.
Στο ταξίδι αυτό, ο Ματίν δεν ήταν μόνος. Τον έχουν στηρίξει πολύ οι άνθρωποι της Ηλιακτίδας, μιας αστικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης στη Λέσβο, σε μια στιγμή μάλιστα που για πολλούς νεαρούς πρόσφυγες σηματοδοτεί το τέλος της βοήθειας που λαμβάνουν ως παιδιά. «Καθώς πλησίαζαν τα 18ο γενέθλιά μου, είχα παραλύσει από το άγχος. Δεν ήξερα τι να κάνω. Πώς θα ήμουν σε θέση να τα βγάλω πέρα μόνος μου, από τη μια μέρα στην άλλη, χωρίς καμία στήριξη;» τονίζει ο Ματίν. «Όμως στην Ηλιακτίδα με βοήθησαν πολύ, μου προσέφεραν ένα μέρος για να μείνω και με βοηθούν με την εκπαίδευσή μου, δίνοντάς μου τη δυνατότητα να αφοσιωθώ στα μαθήματά μου και να εκπληρώσω το όνειρό μου να μπω στην ιατρική.»
Ο Ματίν εξηγεί ότι τον συναρπάζουν οι μαύρες τρύπες, ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα και τα μυστήρια του ανθρώπινου σώματος για την περιπλοκότητα και τη σοφία που κρύβουν «Θέλω να ξεκλειδώσω τα μυστικά του σύμπαντος. Βλέπετε, δεν μου αρέσουν τα εύκολα» λέει ξεσπώντας σε γέλια. © UNHCR/Achilleas Zavallis
Ο Αντώνης Ζεϊμπέκης, συντονιστής πεδίου στην αστική μη κερδοσκοπική οργάνωση Ηλιακτίδα, υπογραμμίζει τον ζωτικό ρόλο που παίζει η παροχή στήριξης στους νέους πρόσφυγες μετά την ηλικία των 18 ετών. «Είναι σαν μια γέφυρα ανάμεσα στην ανήλικη και την ενήλικη ζωή», αναφέρει προσθέτοντας ότι είναι τεράστια η ικανοποίηση να βλέπεις νέους ανθρώπους, όπως ο Ματίν, να μην το βάζουν κάτω και να κυνηγούν τα όνειρά τους με πείσμα. © UNHCR/Achilleas Zavallis
Εκτός από τη μεγάλη του αγάπη για τη βιολογία, τη χημεία και τη φυσική, ο Ματίν έχει επίσης ταλέντο στη ζωγραφική, όπως φανερώνει η τοιχογραφία που έκανε σε κτίριο της ΑΜΚΕ Ηλιακτίδα, της οργάνωσης που, όπως λέει, του έδωσε τη δυνατότητα να αφοσιωθεί στα μαθήματά του και να εκπληρώσει το όνειρό του να μπει στην ιατρική.»
Ο Αντώνης Ζεϊμπέκης, συντονιστής πεδίου στην Ηλιακτίδα, υπογραμμίζει τον ζωτικό ρόλο που παίζει η παροχή στήριξης μετά την ηλικία των 18 ετών. «Είναι σαν μια γέφυρα ανάμεσα στην ανήλικη και την ενήλικη ζωή. Προγράμματα όπως η πρωτοβουλία για τους 18+ της Ηλιακτίδας λειτουργούν σαν αυτή τη γέφυρα, η οποία δίνει στους νεαρούς πρόσφυγες τη δυνατότητα να κάνουν μια στάση για να σκεφτούν και να σχεδιάσουν το μέλλον τους με κάποια ηρεμία».
Ο Αντώνης εξηγεί ότι το πρόγραμμα βασίζεται κυρίως σε δωρεές ιδιωτών και οργανώσεων στην Ελλάδα και την Τσεχία. «Παρά τις δυσκολίες, είμαστε περήφανοι που έχουμε βοηθήσει πολλούς νεαρούς πρόσφυγες. Μου δίνει κουράγιο να βλέπω τα παιδιά αυτά να ανεξαρτητοποιούνται και να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους σταδιακά. Επιπλέον, είναι τεράστια η ικανοποίηση να βλέπεις νέους ανθρώπους, όπως ο Ματίν, να μην το βάζουν κάτω και να κυνηγούν τα όνειρά τους με πείσμα», τονίζει.
Η επικεφαλής του γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στη Λέσβο, Reyhaneh Shakibaie, επιβεβαιώνει το πόσο σημαντικά είναι τα προγράμματα που στηρίζουν νεαρούς πρόσφυγες αφού κλείσουν τα 18. «Κάθε νέος και κάθε νέα αξίζουν ουσιαστική στήριξη, ιδίως για να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους, να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους και να συνεισφέρουν στην κοινωνία στην οποία ανήκουν. Αυτές οι προσδοκίες αντικατοπτρίζουν τις επιθυμίες όλων των γονιών για τα παιδιά τους, όταν αυτά διασχίζουν το κατώφλι της ενήλικης ζωής. Υπάρχουν νέοι άνθρωποι, οι οποίοι χρειάζονται απλώς μια ώθηση για να προχωρήσουν μπροστά», σημειώνει.
Αυτό που παρακινεί τον Ματίν είναι η εμπιστοσύνη και η πίστη που δείχνουν οι άλλοι απέναντί του. Μεταξύ αυτών και οι καθηγητές του. «Θέλω να δουλεύω πιο σκληρά επειδή υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν σε μένα και μου έχουν φερθεί με καλοσύνη και σεβασμό», λέει.
Καθώς ο Ματίν προετοιμάζεται για ένα ακόμη μάθημα στη φυσική, οραματίζεται το μέλλον του με διαύγεια και στοχοπροσήλωση. «Σε λίγα χρόνια από τώρα, φαντάζομαι τον εαυτό μου σε ένα νοσοκομείο, να κάνω την πρακτική μου, με σταθερά χέρια και γεμάτη καρδιά», σκέφτεται. «Αλλά περισσότερο από αυτό, φαντάζομαι τον εαυτό μου να μπορεί να κάνει τη διαφορά, να βοηθάει να γίνει ο κόσμος μας πιο δίκαιος, πιο ευγενικός και πιο σωστός». Με ένα γρήγορο νεύμα και ένα ζεστό χαμόγελο μας αποχαιρετά, καθώς τρέχει να προλάβει να είναι στην ώρα του στο μάθημα.
