Σήμερα γνωρίζουμε τον οικισμό Νιγίδα ή Αιγίδα, έναν μεσαιωνικό οικισμό στην περιοχή της Βρίσας, που καταστράφηκε από πειρατές αλλά και τη σημασία της εκκλησίτσας της Αγίας Άννας.
Η ιστορία του μεσαιωνικού οικισμού Αιγίδα (ή Νιγίδα), που καταστράφηκε από πειρατές τον 16ο αιώνα, παραμένει σχεδόν άγνωστη στους περισσότερους, παρά το σημαντικό της ενδιαφέρον για την τοπική ιστορία της Λέσβου. Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι της Αιγίδας μετανάστευσαν μετά την καταστροφή, στον Πολιχνίτο, τη Βρίσα και τη Σάμο, επωφελούμενοι από σουλτανικό φιρμάνι που ενθάρρυνε τον εποικισμό του νησιού.
Η Αιγίδα ήταν ένας ορεινός οικισμός, με κύριες οικονομικές δραστηριότητες την κτηνοτροφία και την ελαιοκαλλιέργεια. Το επίνειο της Αιγίδας, ήταν το ανατολικό άκρο του οικισμού των Βατερών, τα Πλατάνια, ένα σημαντικό σημείο σύνδεσης για την περιοχή.
Το εκκλησάκι της Αγίας Άννας στη Βρίσα αποτελεί σήμερα ένα από τα ελάχιστα σημάδια της ιστορίας της Αιγίδας, καθώς σύμφωνα με την παράδοση, η καταστροφή του χωριού συνέβη κατά τη διάρκεια της γιορτής της Αγίας Άννας, μιας σημαντικής ημέρας για το χωριό, όταν οι πειρατές επιτέθηκαν από τα Πλατάνια.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, σύμφωνα με τον μητροπολιτικό κώδικα της Μυτιλήνης από το 1565, αναφέρεται ήδη η ύπαρξη ενός χωριού με το όνομα Αιγίδα, το οποίο όμως είχε εξαφανιστεί. Στο διάστημα από το 1550 έως το 1565, η καταστροφή της Αιγίδας και η μετακίνηση των κατοίκων της είναι γεγονός που αναδεικνύει τη δυναμική της περιοχής στην ιστορική εξέλιξη του νησιού.
Αυτή η ιστορική αναφορά έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων, και καταβάλλεται προσπάθεια να αξιολογηθεί ο λατρευτικός χώρος της Αιγίδας, με στόχο να κατανοηθεί πλήρως η σημασία του και να αναδειχθεί η πλούσια ιστορία της περιοχής.
Πηγή: Ξωκλήσια Πολιχνιτου
photos: Γιώργος Καρεκλάς
