Η Περιφερειακή Οργάνωση Βορείου Αιγαίου του κόμματος Πράσινοι Οικολογία εξέτασε την υπόθεση της ενδεχόμενης εξόρυξης αντιμονίου στην περιοχή «Κέραμος» της Βόρειας Χίου υπό το φως των οικονομικών χαρακτηριστικών της επισφάλειας, της περιβαλλοντικής επίπτωσης και του χαρακτηριστικού της νησιωτικότητας και τοποθετείται κατηγορηματικά εναντίον μιας τέτοιας εξόρυξης.
Η Περιφερειακή Οργάνωση Βορείου Αιγαίου του κόμματος Πράσινοι Οικολογία είμαστε κριτικοί στην εξορυκτική λογική (ορυκτών καυσίμων, χρυσού, άλλων ορυκτών) που κυριαρχεί λόγω των αγορών και αγωνιζόμαστε για μια ηπιότερη διαχείριση των πόρων και καλύτερη σχέση με τη φύση, ιδιαίτερα σε ευαίσθητα περιβάλλοντα όπως είναι αυτό της Βόρειας Χίου. Υποστηρίζουμε την ανακύκλωση και επανάχρηση αντιμονίου που το 2015 ήταν στο 20% και σήμερα είναι στην ΕΕ στο 28% και προτείνουμε την στρατηγική αύξηση της ανακύκλωσης αντιμονίου σε πολύ υψηλά ποσοστά. Υποστηρίζουμε την παράλληλη διεργασία απόληψης αντιμονίου από τις τεράστιες εξορύξεις χαλκού, μολύβδου και χρυσού που ήδη γίνονται παγκοσμίως. Τα υποτιθέμενα κοιτάσματα αντιμονίου στη Χίο είναι μηδαμινά μπροστά στα κοιτάσματα επανάχρησης και μη σπάταλης διαχείρισης των εξορύξεων.
Η Περιφερειακή Οργάνωση Βορείου Αιγαίου του κόμματος Πράσινοι Οικολογία εκφράζουμε την αντίθεσή μας στην εξόρυξη αντιμονίου στη Χίο και συμπαρατασσόμαστε στους πολίτες και τις τοπικές δυνάμεις που επίσης αντιτίθενται.
Θεωρούμε ότι τα παλιά ορυχεία αντιμονίου και τα ιστορικά κτίρια της διοίκησης στον Κέραμο αποτελούν ένα σπάνιο μνημείο της βιομηχανικής μας κληρονομιάς και τόπος ιστορικής μνήμης, που χρειάζονται προστασία και ανάδειξη, ώστε να ενταχθούν στις σημερινές ανάγκες για εκπαιδευτικές και τουριστικές διαδρομές. Θα πρέπει να υλοποιηθεί η μελέτη αποκατάστασης του χώρου και του γειτονικού εγκαταλελειμμένου οικισμού Λαρδάτο που εκπόνησε το Πολιτιστικό και Τεχνολογικό Ίδρυμα της ΕΤΒΑ (ΠΤΙ ΕΤΒΑ) – σήμερα Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (Π.Ι.Ο.Π), και να γίνει η ίδρυση μουσείου με την ονομασία “Μουσείο Παραγωγής Αντιμονίου”, ώστε η Βορειοδυτική Χίος να αποκτήσει έναν πόλο έλξης επισκεπτών, που θα συμβάλει στη συγκράτηση του τοπικού πληθυσμού, στην τουριστική ανάδειξη της περιοχής και στην ενσωμάτωσή της στην τουριστική διαδρομή της Βόρειας Χίου, με εξαιρετικά αξιοθέατα και παραλίες (Βολισσός, Αγ. Μαρκέλλα, Αγ. Ισίδωρος, Μελανιός, Αγ. Γάλα, Κέραμος, Αγιάσματα (ιαματικά νερά, υδροθεραπευτήριο), φαράγγι των Καμπιών μεσαιωνικό Κάστρο της Ωριάς, Γιόσωνας, Ναγός, Καρδάμυλα).
Θεωρούμε ότι τα ιαματικά νερά στην περιοχή Αγιάσματα και το υδροθεραπευτήριο θα πρέπει να αναβαθμιστούν με το ΕΣΠΑ, και να προστατευτεί αποτελεσματικά η ζώνη υγειονομικής προστασίας των πηγών. Η ένταξή τους στην τουριστική διαδρομή της Βόρειας Χίου θα προσδώσει ιδιαίτερη ποιοτική αξία στην τοπική αναβάθμιση της περιοχής.
Επικοινωνία:
6974185330, 6945552553
Για τους δημοσιογράφους, στις επόμενες σελίδες ακολουθεί περισσότερο επεξεργασμένο υλικό
Ειδικότερα:
- Tα παγκόσμια αποθέματα αντιμονίου (sb) δεν ξεπερνούντα 1,8-2 εκατ. τόνους. Με μια ετήσια παραγωγή περίπου 150-160 χιλιάδες τόνους αντιλαμβάνεται κανείς ότι η επάρκειά του αντιμονίου διαρκεί πολύ λίγα χρόνια.
- Η αγορά αντιμονίου είναι ασταθής, γεγονός που καταμαρτυρεί και το ξεκίνημα και σταμάτημα της εξόρυξης αντιμονίου στην ίδια περιοχή του Κεράμου πολλές φορές. Το 1897 από μια γαλλική εταιρεία μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1910, με 250-300 εργάτες. Η δραστηριότητα της εταιρείας σταμάτησε λόγω της βαθμιαίας πτώσης της τιμής του αντιμονίου. Το 1940 με άδεια στον Μποδοσάκη και το 1949 με εξόρυξη, μέχρι το 1954. Έγινε εξόρυξη 14,500 τόνων ορυκτού αντιμονίτη και παραγωγή 500 τόνων συμπυκνώματος αντιμονίου. Η αίτηση ένταξης στο Σχέδιο Μάρσαλ απορρίφθηκε, ενώ η εκμετάλλευση έγινε μη συμφέρουσα οικονομικά λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών του μεταλλεύματος. Η επαναλειτουργία των Μεταλλείων το 1949 συνδέθηκε με θανάτους εργαζομένων εξαιτίας πνευμονολογικών νόσων. Στη θέση “Πηγάδι” νοτιοανατολικά των Αφροδισίων το 1951 το φρέαρ κατακλύστηκε από νερά, με αποτέλεσμα να βρουν το θάνατο τέσσερις εργαζόμενοι. Κατά την περίοδο Μποδοσάκη, αρχικά ξεκίνησαν 30 εργάτες και σταδιακά έφτασαν τους 100. Αναφορές θέλουν οι εργαζόμενοι να έφτασαν τους 200-250, με τόπους καταγωγής εκτός της Χίου, το Λαύριο, τον Ωρωπό και την Κασσάνδρα. Η χρήση των αερόσφυρων για παροχή οξυγόνου στις στοές και η απουσία μέσων προστασίας, οδήγησε αρκετούς μεταλλωρύχους στο θάνατο από καρκίνο. Μεταξύ 1954 – 1970 έγινε σποραδική εξόρυξη από τα Μεταλλεία Χίου Ε.Π.Ε.
- Η σημερινή διπλάσια αύξηση της ζήτησης και της τιμής του αντιμονίου μέσα στο 2024 ($25.000 ο τόνος) οφείλεται στον περιορισμό εξαγωγών από την Κίνα και στους πολέμους σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή καθώς χρησιμοποιείται στην πολεμική βιομηχανία. Όμως, είχε κατά μέσο όρο τιμή $10.000 την τελευταία εικοσαετία. Μάλιστα μεταξύ 2014-2021 η τιμή του ήταν κάτω από $10.000 ο τόνος. Το 2002 η τιμή του αντιμονίου κατρακύλησε σε ιστορικό χαμηλό. Αύριο μπορεί να γίνουν διακρατικές συμφωνίες και σταμάτημα των πολέμων, οπότε μπορεί να πέσει στα μέσα φυσιολογικά επίπεδα των $10.000/τόνο η τιμή και να μην είναι συμφέρουσα η εξόρυξή του αντιμονίου. Η αντικατάσταση του αντιμονίου με άλλα υλικά, όπως π.χ. στους επιβραδυντές φωτιάς, μπορεί επίσης να προκαλέσει πτώση της ζήτησης.
- Οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι γρήγορες. Η επανάχρηση και ανακύκλωσή του αντιμονίου από προηγούμενες χρήσεις στην ΕΕ (μπαταρίες, λάμπες αλογόνου, καταλύτες, πλαστικά κλπ) γίνεται σήμερα κατά 28% (1916: 20%) και θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην στρατηγική αύξηση της επανάχρησής του ώστε η ΕΕ να βρεθεί σε πλεονεκτική θέση μετά από 10 χρόνια, που θα εξαντλείται παγκοσμίως η εξόρυξή του.
- Αντιμόνιο μπορεί να εξαχθεί από βιομηχανικά υπολείμματα, την εξόρυξη Χαλκού, Χρυσού και Μολύβδου, με παράλληλες επεξεργασίες. Οι τεράστιοι όγκοι παραγωγής παγκοσμίως, ιδίως για το χαλκό και το μόλυβδο, σημαίνουν ότι τα υπάρχοντα υπολείμματα αντιμονίου έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν ένα μεγάλο μέρος της πρωτογενούς παραγωγής αντιμονίου.
- Υπάρχει πρόβλημα ρύπανσης που σχετίζεται με το αντιμόνιο και επηρεάζει την ποιότητα του νερού και του εδάφους. Από μετρήσεις στην περιοχή Κέραμος, η ρύπανση που παρατηρείται έχει τοπικό χαρακτήρα, καθώς παρατηρείται μόνο στην περιοχή που εκτείνεται γύρω από τη ζώνη μεταλλοφορίας και τα εγκαταλελειμμένα ορυχεία αντιμονίου του Κεράμου. Οι συγκεντρώσεις αντιμονίου στο νερό έφθασαν το μέγιστο των 480μg L-1, σε πηγές του Κεράμου-Αγιασμάτων, αλλά τα περισσότερα δείγματα στην περιοχή μελέτης είχαν συγκεντρώσεις κάτω από το όριο των 5 μg L-1 για το πόσιμο νερό. Στην πιθανολογούμενη εξόρυξη υπάρχει πρόβλημα από πού θα αντλείται το νερό που χρειάζεται για εξόρυξη και επεξεργασία, και πού θα πηγαίνουν τα απόβλητα. Με δεδομένο ότι το κοίτασμα είναι επιφανειακό, δεν θα πρέπει να γίνουν επιφανειακές εξορύξεις σε εκτός και εντός Natura περιοχές.
- Για την απόληψη καθαρού μεταλλεύματος, πρέπει να γίνει εξόρυξη και επεξεργασία 60-80.000 τόνων μεταλλεύματος, που σημαίνει περί τα 200.000 κυβικά μέτρα βουνού, είτε επιφανειακά είτε σε στοές μήκους δεκάδων χιλιομέτρων. Οι χώροι εξόρυξης και επεξεργασίας θα είναι τεράστιοι και θα αλλοιωθεί εντελώς το τοπίο. Ο κίνδυνος να μην είναι συμφέρουσα η επένδυση υπάρχει, να εγκαταληφθεί για άλλη μια φορά η εξόρυξη, όπως έχει γίνει επανειλημμένα και στο παρελθόν, οπότε μπορεί να μην γίνει ποτέ αποκατάσταση του τοπίου.
Πηγές:
- Φωτόδενδρο, Εθνικός Συσσωρρευτής Εκπαιδευτικού Περιεχομένου, Μεταλλεια Αντιμονιου Κεραμου, Χιος, http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-aggregatedcontent-8526-7513
- Δρ. Πέτρος Τζεφέρης, Ελληνικός Αντιμονίτης Κεράμου Χίου: με παρελθόν αλλά και μέλλον! 25 Ιουνίου 2024,
- Tzeferis, ΑΝΤΙΜΟΝΙΟ, ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΔΙΛΗΜΜΑ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Διαθέσιμο από: https://www.researchgate.net/publication/332513267_ANTIMONIO_ENA_PERIBALLONTIKO_DILEMMA_E_PERIPTOSE_TES_ELLADAS
- ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΚΕΡΑΜΟΥ, https://vidarchives.gr/reports/2018_09_1159
- Antimony Recovery from End-of-Life Products and Industrial Process Residues: A Critical Review, 2016 https://link.springer.com/article/10.1007/s40831-016-0043-y
