“Όποιος αρχίσει να γράφει και να εκδίδει βιβλία αποκτά το μόνιμο σύνδρομο του να
γράφει. Ναι θα συνεχίσω, δεν ξέρω βέβαια εάν θα μετακομίσω στην λογοτεχνία”, μας λέει ο Στράτος Σαλαβός έχοντας στα χέρια του το δεύτερο βιβλίο του που είναι αφιερωμένο στη μεταπολίτευση έως και το 1981. Ωστόσο όπως σημειώνει ο συγγραφέας το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Εκλογές & Ιστορία», δεν αφορά μόνο μια επέτειο μισού αιώνα. “Είναι μια εποχή πολιτικού προσδιορισμού της γενιάς μου. Της γενιάς της Μεταπολίτευσης δηλαδή αυτών των απλών καθημερινών ανθρώπων που βίωσαν το πέρασμα από την χούντα στην δημοκρατία, από την ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ στο ΠΑΣΟΚ, από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στον Ανδρέα Παπανδρέου. Μια γενιά πολιτών που βίωσε τη θεμελίωση μιας διαρκούς και πρωτόγνωρης για την Ελλάδα συνεχούς δημοκρατικής πορείας. Η παρουσίαση του βιβλίο θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Πέμπτη 13 Ιουνίου στις 19.30 στο αμφιθέατρο της μαρίνας Μυτιλήνης
Γιατί μας ενδιαφέρει η περίοδος της Μεταπολίτευσης από το 1974 ως το 1981;
-Γιατί ήταν η εποχή που η Δημοκρατία επανήλθε, ο Κοινοβουλευτισμός άρχισε να
λειτουργεί ομαλά, γιατί με το δημοψήφισμα για το πολιτειακό έκλεισε ένα μεγάλο
κεφάλαιο. Γιατί επίσης με την Συνταγματική αναθεώρηση του 1975, με την εναλλαγή στην
ηγεσία της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ αλλά και με την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας
από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, η περίοδος αυτή σφράγισε τον κοινοβουλευτισμό
στην Ελλάδα. Κι αν όλα αυτά ακούγονται σήμερα ως αυτονόητα, την εποχή αυτή ήταν το
μεγάλο ζητούμενο σε μια ιστορική διαδρομή του Ελληνικού κράτους γεμάτη με
αλλεπάλληλες πολιτικές κρίσεις που οδηγούσαν σε σκληρές συγκρούσεις κι ενίοτε σε
τραγικές καταστάσεις.
-Θεωρείτε ότι όλα αυτά τα έχουμε πλέον ξεπεράσει;
Θέλω να πιστεύω ναι. Μετά από μισό αιώνα ομαλής πολιτικής ζωής, δεν μπορούμε παρά
να είμαστε αισιόδοξοι ότι η λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών θα συνεχισθεί παρά τα
όποια μικρά προβλήματα προκύπτουν. Άλλωστε ως κοινωνία θεωρώ ότι έχουμε ωριμάσει
ενώ η πρόσδεση μας στην Ενωμένη Ευρώπη μας έχει βάλει σε μια διαφορετική από το
παρελθόν φιλοσοφία του πολιτεύεσαι. Οι θεσμοί και τα κόμματα λειτουργούν ενώ οι
πολιτικοί διακρίνονται για την πίστη τους στην δημοκρατία με άψογες και αδιάβλητες
εκλογικές αναμετρήσεις.
-Κυκλοφόρησαν και προφανώς θα κυκλοφορήσουν μια σειρά από βιβλία για την
Μεταπολίτευση. Το δικό σας που διαφέρει απ’ όλα αυτά.
-Η Ιστορία ως γεγονότα δεν αλλάζουν, είναι η ίδια. Ο καθένας όμως την βλέπει και την
αποτυπώνει στο χαρτί, από τη δική του οπτική γωνία. Εγώ δεν είμαι ιστορικός κι ούτε
γράφω ιστορία. Απλώς όπως στο προηγούμενο έτσι και σ αυτό το βιβλίο αναπλάθω μια
εποχή με τρόπο που να βοηθάει να τον αναγνώστη όχι μόνο να διαβάσει τα ξερά πολιτικά γεγονότα αλλά και να ενημερωθεί για το γενικότερο κοινωνικό πολιτιστικό και αθλητικό
κλίμα της εποχής. Παράλληλα και αυτό το θεωρώ ιδιαίτερο σπουδαίο, είναι η πλήρης
καταγραφή των εκλογικών αποτελεσμάτων στην Ελλάδα ανά νομό αλλά και στην εκλογική
περιφέρεια Λέσβου σε μια πλήρη ανάλυση.
–Τι είδους ανάλυση και γιατί χρειάζεται;
-Γίνεται η καταγραφή των εκλογικών αποτελεσμάτων σε κάθε χωριό της Λέσβου αλλά και η
σταυροδοσία επίσης σε κάθε χωριό. Δηλαδή εάν σας ενδιαφέρει π.χ. ο Πολιχνίτος,
μπορείτε εκεί να αναζητήσετε και να δείτε αναλυτικά τι κόμματα ψήφισαν οι Πολιχνιάτες
και ποιους σταύρωσαν στις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις της περιόδου αυτής. Κι αυτό έτσι
αναλυτικά για κάθε χωριό του νησιού μας. Μπορεί σήμερα αυτό να είναι αδιάφορο αλλά
δεν παύει να είναι πολιτική ιστορία που πρέπει να καταγράφεται, να υπάρχει και να
αναζητείται απ όσους την αναζητήσουν. Όπως λέει και η σειρά των εκδόσεων Εκλογές &
Ιστορία γιατί αυτά τα δύο είναι πλέον συνυφασμένα.
–Εσείς πως βιώσατε την μεταπολίτευση την εποχή αυτή;
-Τότε πήγαινα στο γυμνάσιο και το μόνο που μας ενδιέφερε ήταν τα αθλητικά. Είχα δηλαδή
πλήρη άγνοια. Με την μεταπολίτευση λες κι έπεσε το πέπλο σκότους κι ήρθα αντιμέτωπος
μ΄ έναν καινούργιο, εντελώς διαφορετικό κόσμο. Οι συγκεντρώσεις, τα κόμματα, οι εκλογές
στα μαθητικά συμβούλια, οι πολιτικές αντιπαραθέσεις. Σαν χτες θυμάμαι τις πρώτες
προεκλογικές συγκεντρώσεις των εκλογών του 1974 αλλά και τη δική μου προεκλογική …
καμπάνια στα μαθητικά συμβούλια. Μπορεί να εκλέχτηκα πρόεδρος της τάξης μου αλλά
ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που έβαλα κάπου υποψηφιότητα…
Η βασική διαφορά της εποχής αυτής με την σημερινή;
-Η εικόνα μέσω της ιδιωτικής τηλεόρασης και ειδικά το INTERNET με τα social media έχουν
αλλάξει άρδην την έννοια του πολιτεύεσαι. Μπορείτε να διανοηθείτε τον Κωνσταντίνο
Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου να τουιτάρουν ή να κάνουν βιντεάκια στο tik tok;
Η εποχή έχει αλλάξει με τη κάθε εποχή να δημιουργεί και να καθορίζει τους ηγέτες της. Το
σύστημα της κοινοβουλευτικής αντιπροσώπευσης ξεκίνησε πολλούς αιώνες πριν. Ηταν το
1188 στη Λεόν, μια κωμόπολη στα Βόρεια της Ισπανίας, επέζησε κι εξελίχθηκε μέσω των
αιώνων. Επέζησε στις κοινωνικές αλλαγές, στις πολιτικές συγκρούσεις της Ευρώπης, στις
δικτατορίες, στα αυταρχικά καθεστώτα, «μετακόμισε» στην Αμερική και βέβαια σε όλο το
πλανήτη με τα ίδια πάντα βασικά χαρακτηριστικά. Να εκλέγονται οι εκπρόσωποι των
πολιτών, να συνεδριάζουν και μέσω της διαδικασίας αντίθεσης και σύνθεσης, να
εφαρμόζονται οι αποφάσεις των πλειοψηφιών. Και πάντα έχω στο μυαλό μου τα διάσημα
λόγια του Αμερικανού θεολόγου Ράιχολντ Νίμπερ ( 1892-1971): «Η ικανότητα του
ανθρώπου για δικαιοσύνη καθιστά δυνατή τη δημοκρατία. Αλλά η τάση του ανθρώπου για
την αδικία καθιστά τη δημοκρατία απαραίτητη».
–Είστε αισιόδοξος για το μέλλον της Δημοκρατίας;
-Γιατί να μην είμαι; Τόσα πέρασε και άντεξε. Θα αντέξει και στο μέλλον. Είναι βέβαια
ανησυχητικό το μεγάλο ποσοστό της αποχής που είναι περισσότερο απόρροια του
γεγονότος ότι τα θεωρούμε όλα αυτονόητα. Παρά τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας
η οποία βέβαια η κάθε κοινωνία πλάθει τα δικά της ξεχωριστά στοιχεία. Είναι στο χέρι
πολιτικών και πολιτών να αναζωογονήσουμε τη λειτουργία της Δημοκρατίας στη χώρα μας.
Και να βάλουμε πάλι το .. χεράκι μας για μια καλύτερη και λειτουργική ομοσπονδιακή
Δημοκρατία της Ευρώπης. Η γενιά μου δεν θα την ζήσει. Είμαι βέβαιος ότι τα παιδιά και τα
εγγόνια μας θα την βιώσουν. Κι αυτό με ικανοποιεί
Θα συνεχίσετε να γράφετε;
-Μια φορά συγγραφέας για πάντα συγγραφέας! Όποιος αρχίσει να γράφει και να εκδίδει
βιβλία αποκτά το μόνιμο σύνδρομο του να γράφει. Ναι θα συνεχίσω, δεν ξέρω βέβαια εάν
θα μετακομίσω στην λογοτεχνία. Έχω στο μυαλό μου μια ιστορία η οποία θα βασίζεται στην
οικογένεια μου με αφετηρία το 1887, χρονιά που γεννήθηκε ο παππούς μου που έχουμε
και το ίδιο όνομα. Και θα φθάνει στο σήμερα μέσα από μια διαδρομή τεσσάρων γενιών. Θα
τα καταφέρω; Θα φανεί…
