Τρία χρόνια συμπληρώθηκαν την περασμένη εβδομάδα από τη ρατσιστική επίθεση
στην πλατεία Σαπφούς. Μολονότι, ήδη από τον Φεβρουάριο του 2019 έχει ασκηθεί ποινική
δίωξη κατά 26 κατηγορουμένων, η υπόθεση παραμένει ουσιαστικά «παγωμένη» στο στάδιο της
προδικασίας, με αποτέλεσμα να μην έχει σημειωθεί πρόοδος στην εξέλιξη της υπόθεσης.
Το χρονικό της υπόθεσης.
Στις 22 Απριλίου του 2018, περίπου 150 άτομα επιτέθηκαν σε 200 και πλέον πρόσφυγες που
είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία Σαπφούς διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες στον καταυλισμό
της Μόριας. Οι επιτιθέμενοι έριξαν πέτρες και κροτίδες προς τους συγκεντρωμένους και
εξαπέλυσαν απειλές και ύβρεις, με προσβλητικές αναφορές στα εθνικά και θρησκευτικά
χαρακτηριστικά των προσφύγων.
Οκτώ μήνες μετά την επίθεση, τον Νοέμβριο του 2018, η Αστυνομική Διεύθυνση Λέσβου
ταυτοποίησε 26 πιθανούς δράστες. Τέσσερις μήνες αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2019, η
Εισαγγελία Μυτιλήνης άσκησε ποινική δίωξη κατά των δραστών, μεταξύ άλλων και με το άρθρο
81Α του παλαιού Ποινικού Κώδικα (82Α του νέου ΠΚ) που τιμωρεί εγκλήματα με ρατσιστικά
χαρακτηριστικά και παρήγγειλε κύρια ανάκριση, διαβιβάζοντας τη δικογραφία σε τακτικό
ανακριτή
36 μήνες μετά την επίθεση, 26 μήνες μετά την άσκηση της ποινικής δίωξης
Σήμερα, 3 χρόνια μετά την επίθεση και 26 μήνες αφότου ασκήθηκε ποινική δίωξη, η υπόθεση
παραμένει ουσιαστικά «παγωμένη».
Αυτή η αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης έχει πλήξει και συνεχίζει να
πλήττει την εμπιστοσύνη των πολιτών στη δικαιοσύνη και υπονομεύει το κράτος δικαίου στο
νησί της Λέσβου. Συνεπεία των ανωτέρω έχει αναπτυχθεί ένα κλίμα ατιμωρησίας, το οποίο
εκφράζεται μέσω της συνεχιζόμενης εκδήλωσης περιστατικών ρατσιστικής βίας και μίσους, με
πιο πρόσφατα παραδείγματα τα ρατσιστικά επεισόδια στο Γυμνάσιο Ιππείου όπου δεν επετράπη
είσοδος στο σχολείο σε μαθητές – αιτούντες άσυλο αλλά και το κύμα επιθέσεων και άλλων
αξιόποινων πράξεων που εκδηλώθηκαν στο διάστημα μεταξύ 3ης Φεβρουαρίου και 7ης Μαρτίου
του 2020 στη Λέσβο. Τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του 2020, έλαβαν χώρα επιθέσεις κατά
ατόμων, λιθοβολισμοί κατοικιών και αυτοκινήτων, παράνομα μπλόκα και παράνομοι έλεγχοι, με
στόχο τους πρόσφυγες, εργαζομένους και εθελοντές σε ΜΚΟ, αλλά και δημοσιογράφους.
2
Ενδεικτικό του αισθήματος ατιμωρησίας που έχει αναπτυχθεί στο νησί είναι το γεγονός ότι
πολλές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνταν στη Λέσβο,
αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από το νησί, φοβούμενες για την ασφάλεια του προσωπικού
τους. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, κάποιοι από τους
φερόμενους ως πιθανοί δράστες στην επίθεση της πλατείας Σαπφούς, φαίνεται να συμμετείχαν
και σε κάποιες από τις αξιόποινες πράξεις κατά των προαναφερθέντων ομάδων που έλαβαν
χώρα μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου του περασμένου έτους.1 Το κύμα επιθέσεων εξέθεσε
την Ελληνική Πολιτεία και σε διεθνές επίπεδο, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κάνει ιδιαίτερη
αναφορά στις επιθέσεις, στην έκθεσή της σχετικά με το Κράτος Δικαίου στην ΕΕ το έτος 20202
.
Η HIAS Ελλάδος καταδικάζει την ολιγωρία της Δικαιοσύνης, η οποία όχι μόνο δεν αρμόζει σε ένα
ευρωπαϊκό κράτος δικαίου και αποτελεί προσβολή προς τα θύματα ρατσιστικής βίας, αλλά έχει
ως αποτέλεσμα και την περαιτέρω αποθράσυνση των αυτουργών τέτοιων εγκλημάτων λόγω του
γενικότερου κλίματος ατιμωρησίας που καλλιεργεί.
Καλεί ταυτόχρονα τις αρμόδιες αρχές να προβούν άμεσα και χωρίς επιπλέον καθυστέρηση, στις
απαραίτητες ενέργειες για τη δικονομική πρόοδο της υπόθεσης, με σκοπό την έγκαιρη και ορθή
απόδοση της δικαιοσύνης, όπως εξάλλου απαιτείται για την συμμόρφωση με την καταδικαστική
απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου -Sakir κατά Ελλάδος,
βασικοί άξονες της οποίας είναι οι θετικές κρατικές υποχρεώσεις για πρόληψη, ταυτοποίηση και
τιμωρία των δραστών ρατσιστικών εγκλημάτων. Κλείνοντας, αξίζει να σημειωθεί ότι, η
συμμόρφωση της Ελλάδας προς την ανωτέρω καταδικαστική απόφαση παρακολουθείται στενά
από το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Η HIAS Ελλάδος εκπροσωπεί τα θύματα της επίθεσης που έχουν δηλώσει παράσταση πολιτικής
αγωγής
