Συνέντευξη στον Δημήτρη Χατζηχαραλάμπους
Η Φιλοτελική Εταιρία Λέσβου ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1944, αν και η ιδρυτική πράξη είναι υπογραφεί από τα ιδρυτικά μέλη από τον Οκτώβριο του 1942. Οι γερμανικές αρχές Κατοχής έδωσαν την έγκρισή τους τον Ιούλιο του 1944, δύο μήνες πριν αποχωρήσουν από τη Λέσβο. Φέτος λοιπόν συμπληρώνονται 80 χρόνια από την ίδρυση της ΦΕΛ. Με αφορμή των εορτασμό για τα 80 χρόνια από τη σύσταση της Εταιρείας μιλήσαμε με τον σημερινό πρόεδρό της Μιχάλη Βαΐτη.
Τι εκδηλώσεις έχουν προγραμματιστεί για να τιμήσουν την επέτειο;
Διοργανώνουμε μια εορταστική εκδήλωση την Κυριακή 3 Νοεμβρίου και ώρα 12.00 στην αίθουσα εκδηλώσεων της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Η εκδήλωση είναι ανοικτή προς όλους και όχι μόνο τα μέλη της Εταιρείας.
Την ίδια ημέρα το Ταχυδρομείο θα χρησιμοποιήσει αναμνηστική σφραγίδα για να τιμήσει την επέτειο και θα είναι ανοικτό (παρότι Κυριακή) για να εξυπηρετήσει τους ενδιαφερόμενους να λάβουν τη σφραγίδα ή να προμηθευτούν γραμματόσημα ή άλλα φιλοτελικά αντικείμενα.
Επίσης, από 30 Οκτωβρίου ως 7 Νοεμβρίου θα λειτουργήσει Φιλοτελική Έκθεση με τίτλο «ΘΕΜΑΤΙΚΗ 2024» στη Δημοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης. Η έκθεση φιλοξενεί θεματικές συλλογές γραμματοσήμων από συλλέκτης της Μυτιλήνης και άλλων πόλεων της Ελλάδας, δηλαδή συλλογές που αφορούν και παρουσιάζουν μέσω των γραμματοσήμων ένα συγκεκριμένο θέμα (π.χ. Φύση και Περιβάλλον, Αθλήματα, Ποδόσφαιρο, Σκάκι, Προσκοπισμός, Επανάσταση 1821, το νησί της Λέσβου κ.ά.). Απευθύνεται σε όλους αλλά κυρίως σε παιδιά και νέους που θα ήθελαν να ασχοληθούν με τον φιλοτελισμό.
Το ωράριο της έκθεσης είναι:
| Τετάρτη 30 Οκτωβρίου | 9:00-14:00 και 18:00-20:00 |
| Πέμπτη 31 Οκτωβρίου | 9:00-14:00 |
| Παρασκευή 1 Νοεμβρίου | 9:00-14:00 |
| Σάββατο 2 Νοεμβρίου | 10:00-13:00 |
| Κυριακή 3 Νοεμβρίου | ΚΛΕΙΣΤΑ |
| Δευτέρα 4 Νοεμβρίου | 9:00-14:00 |
| Τρίτη 5 Νοεμβρίου | 9:00-14:00 |
| Τετάρτη 6 Νοεμβρίου | 9:00-14:00 και 18:00-20:00 |
| Πέμπτη 7 Νοεμβρίου | 9:00-14:00 |
Μέλη της Φιλοτελικής Εταιρείας Λέσβου θα βρίσκονται στη διάθεση των επισκεπτών σε όλη τη διάρκεια της έκθεσης για ξενάγηση στα εκθέματα και ενημέρωση για το γραμματόσημο και τον Θεματικό Φιλοτελισμό.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Οι εκδηλώσεις εορτασμού των 80 χρόνων της ΦΕΛ διοργανώνονται σε συνεργασία με την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και τον Δήμο Μυτιλήνης, με την υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και των Ελληνικών Ταχυδρομείων.
Σε αυτά τα 80 χρόνια ποιες είναι κατά την άποψή σας οι πιο σημαντικές στιγμές της Εταιρείας;
Η Εταιρεία ξεκίνησε τη δραστηριότητά της από τις πρώτες ημέρες της ίδρυσής της. Αμέσως μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων πρότεινε στον Νομάρχη Λέσβου που ανέλαβε τη διοίκηση του νησιού, την έκδοση αναμνηστικής σειράς γραμματοσήμων με επισήμανση μέρους του αποθέματος των γραμματοσήμων του Ταχυδρομείου με την φράση «Ελεύθερη Λέσβος 10 Σεπτέμβρη 1944» και νέα αξία. Η πρόταση έγινε δεκτή και ανατέθηκε στην Εταιρεία η υλοποίησή της. Τα γραμματόσημα αυτά κυκλοφόρησαν υποχρεωτικά για τις ανάγκες της αλληλογραφίας αλλά και για φιλοτελικούς σκοπούς, από τις 20 Σεπτεμβρίου ως τις 15 Οκτωβρίου 1944. Το έσοδα αποδόθηκαν στο Δημόσιο Ταμείο.
Στα 80 αυτά χρόνια η Εταιρεία συνεχώς προσπαθεί για την ανάπτυξη και τη διάδοση του φιλοτελισμού. Από το 1976 εκδίδει το περιοδικό «Φιλοτελική Λέσβος», το μακροβιότερο στο είδος του που κυκλοφορεί εκτός Αθηνών. Έχει βραβευτεί με υψηλές διακρίσεις σε εθνικές και διεθνείς φιλοτελικές εκθέσεις.
Στις δραστηριότητες της Εταιρείας περιλαμβάνονται μαθητικοί διαγωνισμοί, εκθέσεις, ομιλίες και παρουσιάσεις, φιλοτελικά εργαστήρια σε σχολεία, εκδόσεις βιβλίων, αλλά και προτάσεις για την έκδοση νέων γραμματοσήμων.
Από το 1976 η ΦΕΛ προσπαθούσε να πετύχει την έκδοση γραμματοσήμου για το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβο, και τελικά αυτό έγινε πραγματικότητα το 2022.
Πως αντιμετωπίζεται ο Φιλοτελισμός στις μέρες μας ειδικότερα στη νέα γενιά. Πόσοι είναι οι φιλοτελιστές που παραμένουν ενεργά μέλη στη Λέσβο; Υπάρχουν και μέλη της Εταιρείας εκτός του νησιού;
Σίγουρα ο φιλοτελισμός στην Ελλάδα δεν βρίσκεται σε ανοδική πορεία σήμερα. Το γεγονός ότι έχει αντικατασταθεί η παραδοσιακή αλληλογραφία και γενικότερα η διακίνηση εγγράφων από τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα, αλλά και η επιλογή του Ταχυδρομείου να μην χρησιμοποιούνται πλέον γραμματόσημα σε ένα μεγάλο μέρος ταχυδρομικών υπηρεσιών (επιταγές, δέματα, ομαδική αλληλογραφία, συστημένα, ιχνηλατήσιμα, επί αντικαταβολή, δηλωμένης αξίας), έχει εξαφανίσει το γραμματόσημο από το οπτικό πεδίο των πολιτών, μικρών και μεγάλων. Δεν δίνονται έτσι αφορμές για τη συλλογή του, όπως συνέβαινε παλαιότερα. Κι εδώ έρχεται ο ρόλος των φιλοτελικών σωματείων. Να κάνουν γνωστή την ύπαρξη του γραμματοσήμου και να παρακινήσουν το ενδιαφέρον του κόσμου, κυρίως των παιδιών. Δεν είναι εύκολο, μια και υπάρχουν πάρα πολλές άλλες ασχολίες και δραστηριότητες. Αλλά εμείς κάνουμε την προσπάθεια, διότι πιστεύουμε στα οφέλη του φιλοτελισμού.
Η Φιλοτελική Εταιρεία Λέσβου είναι από τα λίγα σωματεία του είδους που πλέον λειτουργούν στην Ελλάδα. Έχει περί τα 120 μέλη, από τα οποία τα 50 είναι στη Λέσβο και τα 70 στην υπόλοιπη Ελλάδα και στο εξωτερικό. Λόγω του γεγονότος ότι το περιοδικό «Φιλοτελική Λέσβος» διανέμεται μόνο στα μέλη (δωρεάν), έχουμε πολλούς ενδιαφερόμενους εκτός νησιού.
Το περιοδικό της Εταιρείας είναι ένα από τα λίγα πανελλαδικά. Πείτε μας μερικά λόγια για την ιστορία του.
«Η ΥΕΝΕΔ έχει καθιερώσει φιλοτελικήν εκπομπήν διαρκείας ενός τετάρτου της ώρας. Στην εκπομπή της Τρίτης 9 Μαρτίου 1976 (ώραν 6.15 μ.μ.) θα ελάμβανον μέρος οι κ.κ. Σολιώτης και Μακρυμίχαλος, πρόεδρος της Φιλοτελικής Ομοσπονδίας και Φιλοτελικής Εταιρείας Αθηνών αντιστοίχως. Συνιστάται εις τα μέλη η παρακολούθησις των εν λόγω εκπομπών».
Η παραπάνω παράγραφος αποτέλεσε το πρώτο αρθράκι του πρώτου «Δελτίου Ανακοινώσεων» που εξέδωσε η Φιλοτελική Εταιρεία Λέσβου στις 28 Φεβρουαρίου 1976. Πρόεδρος της ΦΕΛ ήταν τότε ο Χαριλής Μπίνος. Το «Δελτίον Ανακοινώσεων» ήταν μία μόνο δακτυλογραφημένη σελίδα μεγάλου μεγέθους, που την είχε επιμεληθεί ο μετέπειτα πρόεδρος της ΦΕΛ Ιωάννης Γουγούλας, πολυγραφημένη σε 12 αντίγραφα στα γραφεία της Μητροπόλεως Μυτιλήνης, με την προτροπή στο κάτω μέρος: «Όταν το διαβάσετε δώστε το για τον ίδιο λόγο και σε άλλον». Με 12 μόνο διαθέσιμα αντίτυπα, ποιος να πρωτοπάρει;
Ήταν η αρχή μιας μεγάλης πορείας. Το «Δελτίον Ανακοινώσεων» κυκλοφόρησε ξανά στις 31 Μαρτίου 1976, με δύο σελίδες και σε περισσότερα αντίγραφα. Στο πέμπτο τεύχος οι σελίδες είχαν γίνει τρεις, ενώ στο ένατο είχαν φτάσει τις επτά. Μήνα με τον μήνα, γινόταν όλο και καλύτερο: περισσότερες σελίδες, εμπλουτισμένο περιεχόμενο, πρωμετωπίδα, πιο επιμελημένη εκτύπωση, φωτογραφίες, αποστολή όχι μόνο στα μέλη της ΦΕΛ, αλλά και σε Αρχές, πρόσωπα και φιλοτελικά σωματεία σε όλη την Ελλάδα. Στις αρχές του 1978 τη σκυτάλη στην φροντίδα του περιοδικού λαμβάνει ο Χαριλής Μπίνος, μέχρι το θάνατό του (Αύγουστος του ίδιου έτους). Στο 26ο τεύχος (Μαρτίου 1978) παίρνει το μικρό σχήμα που διατηρεί μέχρι σήμερα. Μετά τον Χ. Μπίνο, ο Ευστράτιος Κουρβανιός αναλαμβάνει την προεδρία της ΦΕΛ και την έκδοση του περιοδικού, που από το τεύχος 38-39 (Μαρτίου-Απριλίου 1979) μετονομάζεται σε «Φιλοτελική Λέσβος».
Το 1983 πρόεδρος της ΦΕΛ εκλέγεται ο Ιωάννης Γουγούλας και η ευθύνη εκδόσεως του περιοδικού επιστρέφει στα χέρια του. Νέα εμφάνιση, χαρτί καλύτερης ποιότητας, σταθερή κυκλοφορία ανά δίμηνο ήταν οι πρώτες βελτιώσεις που έγιναν. Η διαρκής προσπάθεια για καλύτερο περιεχόμενο, για καινούργιους συνεργάτες, για περισσότερους παραλήπτες, εδραίωσαν τη «Φιλοτελική Λέσβο» στον φιλοτελικό κόσμο της Ελλάδας. Μέχρι την ασθένεια και τελικά το θάνατό του το 2007, ο κυρ Γιάννης μοχθούσε καθημερινά για τη διατήρηση των υψηλών προδιαγραφών του περιοδικού. Πλήθος μεταλλίων σε εθνικές και διεθνείς εκθέσεις αποτελούν μια μικρή μόνο αναγνώριση του έργου του.
Σήμερα η «Φιλοτελική Λέσβος» κυκλοφορεί κάθε τρίμηνο, μόνο σε έντυπη μορφή. Διανύει το 49ο έτος της και φιλοδοξεί να γιορτάσει σύντομα το χρυσό ιωβηλαίο της.
Αν κάποιος επιθυμεί να ασχοληθεί με το φιλοτελισμό ή να ενημερωθεί για τις δράσεις της Εταιρείας που μπορεί να σας βρει;
Από το 2016 δεν έχουμε εντευκτήριο για την πραγματοποίηση συγκεντρώσεων ή εκδηλώσεων, αλλά χρησιμοποιούμε άλλους χώρους. Αυτό έγινε για οικονομικούς λόγους, μια και δεν μπορούσαμε να πληρώνουμε πλέον το ενοίκιο.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να έλθουν επαφή μαζί μας μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση f.e.lesvos@gmail.com.
Επίσης μπορούν να ενημερωθούν για τη δραστηριότητά μας από την ιστοσελίδα μας στο Facebook στη διεύθυνση www.facebook.com/philateliclesvos.
Ποια προβλήματα ή προκλήσεις αντιμετωπίζει η Εταιρεία; Υπάρχει χώρος στέγασης; Ο Δήμος και η Περιφέρεια ανταποκρίνονται στις ανάγκες αυτές;
Όπως αναφέρθηκε, από το 2016 δεν λειτουργούμε εντευκτήριο. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε. Έχουμε απευθυνθεί στις τοπικές Αρχές αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί λύση. Όμως, όταν διοργανώνουμε εκδηλώσεις, οι τοπικές Αρχές μας υποστηρίζουν.
Γνωρίζω ότι και άλλα πολιτιστικά σωματεία της Μυτιλήνης αντιμετωπίζουν ανάλογο πρόβλημα. Μακάρι να διατεθεί ένας κατάλληλος χώρος που θα μπορέσει από κοινού να καλύψει τις ανάγκες.
Σίγουρα η αύξηση των μελών και ιδιαίτερα νέων, είναι η μεγαλύτερη πρόκληση, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της Εταιρείας στο μέλλον. Δεν είναι εύκολο, αλλά δεν θα εγκαταλείψουμε την προσπάθεια.
