Soundings /αντηχήσεις : ένας ναυτικός όρος, που χρησιμοποιείται μεταφορικά για να περιγράψει τη διαδικασία αναζήτησης βάθους στην τέχνη του ηθοποιού. Αυτή την πολύπλοκη, για πολλούς, διαδικασία αναζήτηση της “εσωτερικής φωνής”, έρχεται να “φωτίσει” ο σημαντικός θεατράνθρωπος Ryszard Nieoczym, με ένα από τα φημισμένα masterclass του. Πρώην μαθητής και συνεργάτης του Γέρζι Γκροτόφσκι τόσο στο θεατρικό όσο και στο παραθεατρικό έργο του, μέλος του «Teatr Laboratorium» στο Βρότσλαβ της Πολωνίας (1970-1971) συνιδρυτής του LeTHAL (Le Theatre de l’ Homme Actor’s Laboratorium), στο Τορόντο του Καναδά και σκηνοθέτης παραστάσεων σε Ευρώπη, Τορόντο και ΗΠΑ ο Ryszard Nieoczym, επισκέπτεται για άλλη μια φορά τη χώρα μας με σκοπό να παραδώσει ένα πενθήμερο masterclass στο Πλωμάρι που απευθύνεται σε επαγγελματίες και ερασιτέχνες ηθοποιούς, παιδαγωγούς, εμψυχωτές και όλους όσους θέλουμε να ανακαλύψουμε και να δυναμώσουμε την αληθινή φωνή που κάποτε είχαμε ως παιδιά.
Ο Nieoczym, επιχειρεί μια καταβύθιση στην “ανθρώπινη φωνή” μέσω ενός του βιωματικού σεμιναρίου που …απαλύνει την διαδικασία της προσωπικής αναζήτησης, ώστε να αντηχήσουν τα βάθη των εικόνων, που κατοικούν στα ενεργειακά κέντρα της φωνής, της καρδιάς, του φύλου, της φαντασίας· να απελευθερωθούν οι πρωταρχικοί ρυθμοί του σώματος και να ανακαλύψει ο ηθοποιός το πνεύμα του παιχνιδιού ενώ εκτελεί τις δράσεις του με απόλυτη ακρίβεια.
Τα σεμινάρια και τα Masterclasses που παραδίδει, υπό τον γενικό τίτλο “Soundings / Αντηχήσεις” λαμβάνουν χώρα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο Κρήτης, Βερολίνο, Γκρατς, Ζάγκρεμπ, Νόβι Σαντ, Στουτγάρδη, Βρυξέλλες, Άμστερνταμ, Κεμπέκ, Μόντρεαλ. Σε συνεργασία με ανεξάρτητες ομάδες από την Ελλάδα, τον Καναδά και την Ευρώπη, ανέπτυξε ένα μεγάλο διεθνές έργο με τίτλο Αρχαίοι Καθρέφτες / Σύγχρονες Φωνές, μια σειρά από παραστάσεις γυναικείων μονολόγων με βάση στις αρχέτυπες μορφές της Μέδουσας, της Κασσάνδρας, της Ψυχή και του Έρωτα, της Πανδώρας και της Πασιφάης, που πραγματοποιήθηκαν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Αυτή τη στιγμή διοργανώνει ένα μεγάλο έργο σε συνδυασμό με την Compagnie Achtli στις Βρυξέλλες σε συνεργασία με θιάσους από τον Καναδά, την Ευρώπη και το Μεξικό, υπό τον τίτλο: «Οι Αρχετυπικές μορφές της Αγάπης, της Λαγνείας & του Έρωτα», μια πολυγλωσσική και πολυπολιτισμική performance.
Ως θεατρικός συγγραφέας, έχει γράψει πάνω από 40 θεατρικά έργα τα οποία έχουν όλα παρασταθεί. Το επίκεντρο του έργου του είναι η θεατρική έρευνα και η εμβάθυνση της τέχνης του ηθοποιού. Έχει αναπτύξει ένα δίκτυο καλλιτεχνών μεταξύ της Ευρώπης και του Καναδά που βασίζεται σε ερευνητικά προγράμματα του θεάτρου.
Το σεμινάριο είναι πενθήμερο αλλά υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής τις τελευταίες τρεις μέρες που είναι Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή για όσους αδυνατούν τις καθημερινές. Υπάρχει δυνατότητα φιλοξενίας στο Πλωμάρι σε φιλικά σπίτια. Η ώρα δεν έχει οριστεί ακόμη. Ο αριθμός συμμετοχών είναι περιορισμένος. Το κόστος συμμετοχής είναι 90 ευρώ (5 ημέρες) και 65 ευρώ (3 ημέρες).
Τι είναι τα Soundings
Η ΦΩΝΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
• Το να συναντηθεί κάποιος με την αληθινή φωνή του σημαίνει να δει την αντικειμενική και ανεξάρτητη δύναμη που ρέει μέσα στο σώμα του, στενά συνυφασμένη με τον Έρωτα.
Οι στόχοι είναι:
α) να αποδεσμευτεί η αληθινή φωνή, μέσα από μια διερευνητική διαδικασία του φωνητικού κέντρου – ως μέρος του όλου σώματος – και όχι απλώς να εκπαιδεύσει τη φωνή με ένα στενό και περιορισμένο τρόπο
β) το να επανασυνδεθεί κάποιος με τη δύναμη της φωνής σημαίνει να την συνδέσει με τα κέντρα του συναισθήματος, του φύλου και της φαντασίας
• Η ενεργοποίηση του φωνητικού κέντρου βασίζεται σε μια διττή προσέγγιση, που συνδυάζει την αντίληψη του Στανισλάβσκι για την «οργανική βάση όλων των σωματικών δράσεων» και τη διαδικασία του Grotowski για «το άνοιγμα των ηχείων του σώματος» , ώστε να ανακτηθεί η δύναμη της φωνής που κάποτε κατείχαμε ως παιδιά: η αληθινή φωνή
• η διερεύνηση του φωνητικού κέντρου απαιτεί εντατική σωματική εργασία / παιχνίδι για να σπάσουν παλιοί τρόποι εκφοράς του λόγου και να εξαλειφτούν κακές συνήθειες, όπως είναι το τέντωμα των φωνητικών χορδών, η επιβολή όγκου και ψεύτικων συναισθημάτων στη φωνή, και το πιο σημαντικό, η άσκοπη, κλαψιάρικη, θεατρινίστικη φωνή
• η Δύναμη της Φωνής: Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται ώστε οι συμμετέχοντες να μην πιέζουν ποτέ τη φωνή . Η διαδικασία αφορά στην απελευθέρωση της φωνής, ξυπνώντας το πνεύμα του παιχνιδιού , αντιμετωπίζοντας την σαν έναν συνεργάτη τον οποίον καλούμε να παίξει μαζί μας και όχι σαν ένα όργανο, που θέλουμε να χειραγωγήσουμε και να εξαναγκάσουμε σε λειτουργία και κατάχρηση. Η δύναμη και η ποιότητα της φωνής αναπτύσσονται σταδιακά, στο δικό τους χρόνο και ρυθμό και δεν μπορούν να εξαναγκαστούν . Όπως λέει το αρχαίο ρητό : σπεύδε βραδέως !
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΕΙΚΟΝΕΣ
• Τα τραγούδια και τα κείμενα πρέπει να απομνημονεύονται με ολόκληρο το σώμα και όχι μόνο διανοητικά, αναγνωρίζοντας ότι το σώμα είναι μνήμη. Οι συμμετέχοντες καλούνται να απομνημονεύσουν χωρίς να επιβάλλουν κάποια ερμηνεία , αφού το νόημα και η σημασία του κειμένου και του τραγουδιού αναδύονται μέσα από το πλαίσιο, που καθορίζεται σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη. Τα τραγούδια και τα κείμενα έχουν τις ρίζες τους σε εικόνες, οι οποίες ελευθερώνουν τη ζωή που περιέχουν, όταν ο ηθοποιός δρα
• Άρθρωση – με πλήρη φωνή και πλήρη συμμετοχή του σώματος και όχι μόνο με τον λαιμό. Αυτό σημαίνει να σπάσουν πολλές κακές συνήθειες ομιλίας της καθημερινότητας στο σπίτι, σχολείο, καφετέρια, κλπ. Επιπλέον, το στόμα, η γλώσσα και όλο το πρόσωπο πρέπει να συμμετέχουν και να διατάσσονται, ώστε να σπάσει η παγιωμένη καθημερινή μας μάσκα
• Εικόνες: Στο θέατρο όλη η δουλειά/παιχνίδι επάνω στη φωνή, το σώμα, το τραγούδι και το κείμενο έχει τις ρίζες της σε αρχετυπικά σχήματα δηλ . στις Εικόνες: την αγάπη, την προδοσία, την απόρριψη, την εγκατάλειψη, το μίσος, τη λύπη, τη χαρά, την εκδίκηση: το όλον της ζωής του ηθοποιού. Αυτό είναι που ο ηθοποιός πρέπει να αναζητήσει και να απελευθερώσει ώστε να αντηχήσουν τα βάθη της ψυχής του. Ο ηθοποιός δεν μπορεί να παίξει την ουσία του κειμένου. Ο ηθοποιός παίζει τις εικόνες, τις οποίες το κοινό μπορεί να δει και να νιώσει. Μια εικόνα είναι μια σειρά συνειδητών δράσεων και αντιδράσεων. π.χ. η συνειδητή σιωπή και ακινησία μπορούν να είναι πολύ δυνατές εικόνες
• Η διαδικασία δουλειάς με το κείμενο και το τραγούδι στοχεύει στην Ενοποίηση φωνής, σώματος και ρυθμού με τις εικόνες και αυτό απαιτεί συχνά το ξεμπλοκάρισμα των ψυχοσωματικών εμποδίων στο φωνητικό και συναισθηματικό κέντρο.
• Τα soundings αποτελούν το πλαίσιο όπου μαθαίνουμε να δουλεύουμε και να παίζουμε με τραγούδι και κείμενο, με σώμα και φωνή: πώς να ετοιμάζουμε τους εαυτούς μας για παραστάσεις, όχι να κάνουμε παράσταση για να διασκεδάσουμε ο ένας τον άλλο, επιδεικνύοντας τον εαυτό μας εγωιστικά. Αντί για αυτό, να αντιληφθούμε την θέση μας ως μάρτυρες στην δύσκολη διαδικασία που περνούν και οι συνεργάτες μας, ενώ και εμείς ψάχνουμε το ατομικό μας βάθος στην τέχνη του ηθοποιού.
Απαιτούμενα για τους συμμετέχοντες: Πρώτα, φέρτε την Αγάπη σας και τα πιο βαθιά σας αισθήματα και αφήστε τα να ζήσουν ενώ τα μοιράζεστε με τους άλλους. Επιπέον, είναι απαραιτητό οι συμμετέχοντες να ξέρουν καλά ένα τραγούδι της επιλογής τους κ ένα μικρό κείμενο, έτσι ώστε να δουλέψουν πάνω σε αυτά. Τέλος, επείδή το σεμινάριο είναι πολύ εντατικό σε σωματικό επίπεδο και θα ιδρώσετε πολύ, φέρτε μαζί σας επιπλέον ρούχα!
* Σύντομο σημείωμα για τους επαγγελματίες ηθοποιούς: τα σεμινάρια «Soundings/Αντηχώντας τα βάθη» είναι δομημένα τόσο για τους μαθητές του θεάτρου (με την ευρεία έννοια), όσο και για τους επαγγελματίες. Τα Soundings μπορούν να είναι μια διαδικασία αναζωογόνησης μετά από πολλά χρόνια επίπονης εργασίας στον επαγγελματικό στίβο, όπου οι θεατρικές δεξιότητες έχουν αμβλυνθεί από την υπερβολική χρήση (ή τη μη επαρκή χρήση). Σκεφτείτε τη διαδικασία στα σεμινάρια σαν το τρόχισμα ενός παλιού μαχαιριού, όταν , όπως θρηνεί ο Άμλετ « πόσο κουρασμένες, στεγνές και ανώφελες μου φαίνονται όλες οι χρήσεις αυτού του κόσμου».
Για πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής:
Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Βασιλική Φακή, στο fakiv18@hotmail.com και Ευαγγελία Γκουμπαντσά στο arbarori