Παρουσίαση του βιβλίου του Π.Παρασκευαϊδη «Η προσφυγιά του Β΄ διωγμού στη Λέσβο»
Μια βραδιά – σπονδή στη συλλογική μνήμη της Λέσβου ήταν η παρουσίαση του βιβλίου του Παναγιώτη Παρασκευαϊδη, «Η προσφυγιά του Β΄ διωγμού στη Λέσβο», που έγινε στην αίθουσα «Εσπερίδων», στο «Ιλίου Μέλαθρον», στην Αθήνα. Γέμισε ασφυκτικά από Λέσβιους (και όχι μόνο) το Νομισματικό Μουσείο. Ήταν εκεί για να σφίξουν το χέρι του συγγραφέα, να συγχαρούν τον Παναγιώτη Παρασκευαϊδη για το τελευταίο έργο του, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Tartarouga. Ένα βιβλίο – παρακαταθήκη για τον ιστορικό του μέλλοντος, που θα θελήσει να μελετήσει σε βάθος αυτή τη σκοτεινή σελίδα της νεοελληνικής ιστορίας, τον δεύτερο διωγμό.
Την παρουσίαση του βιβλίου συντόνισε ο δημοσιογράφος Μιχάλης Ψύλος, που τόνισε πως διαβάζοντας το έργο του Π. Παρασκευαϊδη, θυμήθηκε τις αφηγήσεις του παππού και της γιαγιάς του, που ήταν πρόσφυγες από τα Βουρλά και το Αϊβαλή. Ο Μιχάλης Ψύλος , με ρίζες στην Άγρα, τόνισε την ανάγκη να γνωρίσουμε σελίδες της σύγχρονης ιστορίας μας, όπως αυτές που φωτίζει το βιβλίο για τον δεύτερο διωγμό ώστε να αποφύγουμε ως χώρα τα λάθη του παρελθόντος.
Στο πάνελ βρίσκονταν ο Δημήτρης Χαλκιώτης, επιστημονικός υπεύθυνος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής του υπουργείου Παιδείας, ο λογοτέχνης Κώστας Βαλέτας, και ο δημοσιογράφος Χρίστος Καλουντζόγλου. Χαιρετισμούς στην εκδήλωση απηύθηναν ο Χριστόδουλος Τσακιρέλλης, εκ μέρους της Ομοσπονδίας Λεσβιακών Συλλόγων Αττικής και η Μυτιληνιά αρχαιολόγος Ευτέρπη Ράλλη, εκ μέρους του Νομισματικού Μουσείου.
Ο Χριστόδουλος Τσακιρέλλης στον χαιρετισμό του τόνισε τον μεγάλο αριθμό προσφύγων που δέχτηκε η Λέσβος, αλλά και τις συνέπειες που είχε για την οικονομία του νησιού η αποκοπή του από τη μικρασιατική ακτή. Ο κ.Τσακιρέλλης τόνισε ότι το βιβλίο του Π. Παρασκευαϊδη είναι μια δίκαιη, αντικειμενική και καθαρή προσέγγιση μίας σημαντικής σελίδας της ιστορίας μας και επισήμανε ότι δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα προσφύγων και σήμερα υπάρχουν στη Λέσβο προσωπικότητες που αγωνίζονται να φροντίσουν ανθρώπους που έχουν ανάλογες ανάγκες με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες.
Ο Δημήτρης Χαλκιώτης επισήμανε την σημασία του βιβλίου ως συμβολή στην έρευνα μιας περιόδου της ελληνικής ιστορίας που ακόμα δεν έχει καταγραφεί επαρκώς. «Είναι αδιαμφισβήτητα ένα βιβλίο καρπός πολύχρονου προβληματισμού και μελέτης ενός από τα πιο σημαντικά θέματα της ιστορίας της Λέσβου και έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό για τα γεγονότα που διαμόρφωσαν στην ουσία την σύγχρονη λεσβιακή ταυτότητα», είπε ο Δ. Χαλκιώτης . Πρόσθεσε εξάλλου ότι ο Παναγιώτης Παρασκευαϊδης με το έργο του δεν ρίχνει απλώς φως στα χρόνια του δεύτερου διωγμού στη Λέσβο, αλλά εκκινώντας από την αντανάκλαση των γεγονότων στην τοπική ιστορία παραδίδει στον αναγνώστη πολύτιμο υλικό για να αναζητήσει την ευρύτερη σημασία των εξελίξεων της εποχής.
Ο Κώστας Βαλέτας στην τοποθέτησή του ανέδειξε τις πολιτικές διαστάσεις της τραγωδίας του δεύτερου διωγμού και τόνισε τη διαχρονική αξία των συμπερασμάτων που οφείλουμε να βγάλουμε για τις συνέπειες των επιλογών σε κλίμα εθνικού διχασμού. «Ο μελλοντικός ιστορικός που θα γράψει την ιστορία της μικρασιατικής καταστροφής θα πάρει αρκετά στοιχεία από το βιβλίο του Παρασκευαϊδη. Το βιβλίο επικεντρώνεται μεν στη Λέσβο, αλλά αναφέρεται και στα γενικότερα θέματα, σε ό, τι προηγήθηκε και σε αυτά που ακολούθησαν», τόνισε ο Κώστας Βαλέτας. Επικαλούμενος στη συνέχεια, την προσπάθεια Βενιζέλου για συμφιλίωση με την Τουρκία, πριν καν περάσει μία δεκαετία από την καταστροφή, επισήμανε ότι ο ελληνικός λαός οφείλει να επενδύσει σε σχέσεις φιλίας με τον τουρκικό λαό, τον οποίον όμως διαχώρισε από το βαθύ κράτος της Τουρκίας και την κυβέρνηση Ερντογάν.
Ο Χρίστος Καλουντζόγλου προσέγγισε τις σελίδες του βιβλίου αντιπαραβάλλοντας στις περιγραφές και τις καταγραφές του Παναγιώτη Παρασκευαϊδη, εικόνες από προσωπικές εμπειρίες στον προσφυγικό συνοικισμό και την Απάνω Σκάλα, όπου γεννήθηκε και ενηλικιώθηκε. Τόνισε εξάλλου ότι οφείλουμε να γνωρίζουμε το δράμα των ξεριζωμένων Ελλήνων της Μικράς Ασίας για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε το μέγεθος των προβλημάτων που εξωθούν σήμερα χιλιάδες ανθρώπους στην έξοδο από τις πατρίδες τους στην Ασία και την Αφρική προς τον «ευρωπαϊκό παράδεισο». Πρότεινε εξάλλου στον υπεύθυνο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής του υπουργείου Παιδείας, που ήταν παρών, την εισαγωγή τέτοιων βιβλίων στην δημόσια εκπαίδευση για να μαθαίνουν οι μαθητές την ιστορία του τόπου τους.
Κλείνοντας την παρουσίαση, τον λόγο πήρε ο συγγραφέας του βιβλίου, ο οποίος επισήμανε ότι αφού κλάψαμε τους νεκρούς μας, έχοντας πλέον παρέλθει σχεδόν 100 χρόνια από την καταστροφή, θα πρέπει να καλλιεργηθεί πνεύμα συνεργασίας με τον τουρκικό λαό, εφόσον βεβαίως δοθούν δείγματα καλής διάθεσης και από την τουρκική πλευρά.
Μετά τις τοποθετήσεις των ομιλητών ακολούθησε διάλογος, στη διάρκεια του οποίου επισημάνθηκε η σημαντική συνεισφορά στην οικονομία του νησιού του σημερινού τουριστικού ρεύματος από την Τουρκία και εκφράσθηκε προβληματισμός για την ανάγκη διεύρυνσης των επαφών.
Την εκδήλωση λάμπρυναν με την παρουσία τους ο ποιητής Δημήτρης Νικορέτζος, ο λογοτέχνης – ιστορικός Γιάννης Χατζηβασιλείου , η αρεοπαγίτης Αιμιλία Λίτινα,η συγγραφέας Μαρία Χατζόγλου και κάποιοι από τους πιο δραστήριους συντοπίτες μας στην Αθήνα, ανάμεσα στους οποίους είδαμε τον Νεκτάριο Βακάλη, τον Κυριάκο Κουκούλα, τον Αντώνη Δουκέλη και τον Αχιλλέα Χιωτέλλη, αλλά και τον υποψήφιο Ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννη Μπουρνού.
