Η ιστορικός Τέχνης και καλλιτέχνιδα Anna Kim γράφει για το Μουσείο-Βιβλιοθήκη Teriade στο πλαίσιο του αφιερώματος της Εφημερίδας Πολιτικά για τα 120 χρόνια από τη γέννηση του κορυφαίου τεχνοκρίτη.
“Αν και ιστορικός Τέχνης,ήρθα στη Λέσβο ως διεθνής εθελόντρια. Μαζί με πολλούς άλλους ,συγκινήθηκα από τη μεγάλη κρίση της μετανάστευσης που αντιμετώπιζε το μικρό νησί, με τόση λίγη επίσημη υποστήριξη. Στόχος μου ήταν η ευαισθητοποίηση της κρίσης, ως άμεση μάρτυρας γεγονότων και εθελόντρια. Ως φωτογράφος, σχεδίαζα επίσης την τεκμηρίωση της τέχνης στα στρατόπεδα προσφύγων και την παροχή στους πρόσφυγες φωτογραφικών πορτρέτων των ίδιων, αφού κατά το πέρασμά τους σχεδόν όλοι είχαν χάσει αυτά τα φυσικά προσωπικά απομεινάρια.
Έτσι οι σκέψεις μου κατά την άφιξή μου επικεντρώθηκαν εξ ολοκλήρου στην κρίση και,όπως πολλοί εθελοντές, η αντίληψή μου για αυτό το εξαιρετικά όμορφο νησί και τους κατοίκους του θα περιοριζόταν στο χάος των καταυλισμών και του λιμανιού. Εκτός από μια τυχαία συνάντηση και παράκαμψη, που άλλαξε τα πάντα,κι αυτή ήταν η συνάντηση με τη Βαρβάρα Γκιγκιλίνη. Όπως θα γνωρίζει ο καθένας που διαβάζει την εφημερίδα (σημ.: τα Πολιτικά), ήταν το πιο πολύτιμο άτομο που θα μπορούσα να συναντήσω, μαζί με την εξαιρετική μητέρα της, με την οποία θα έμενα.
Με τη Βαρβάρα ως ανεμοστρόβιλο και οδηγό, μπήκα σε κύκλους και κόσμους του ελληνικού πολιτισμού που ποτέ δεν θα συναντούσα όντας μέλος ομάδας διεθνών εθελοντών. Τότε, η Βαρβάρα ολοκλήρωνε ένα μακροχρόνιο σχέδιο ενός ντοκιμαντέρ για τονTeriade, με τον φίλο της σκηνοθέτη Σίμο Κορεξενίδη, τον οποίο θα συναντούσα αργότερα.
Γνωρίζοντας το ενδιαφέρον μου για την τέχνη,οργάνωσε αμέσως μια επίσκεψη στο Μουσείο Βιβλιοθήκη Teriade λίγο έξω από τη Μυτιλήνη. Αυτό που συνάντησα εκεί με κατέπληξε εντελώς .
Το κτίριο και η συλλογή ήταν απολύτως εξαιρετικά, ίσως το καλύτερο του είδους που είχα δει ποτέ. Περιπλανήθηκα, έκπληκτη, από δωμάτιο σε δωμάτιο. Κάθε ένα δωμάτιο ήταν όμορφα επιμελημένο με φανταστικά έργα από καλλιτέχνες όπως ο Matisse, ο Picasso και ο Chagall, προσωπικά αγαπημένος.
Η συλλογή γραφικών ήταν ιδιαίτερα πλούσια, καθώς ξεπηδούσαν μέσα από το σήμα κατατεθέν του Teriade,το περιοδικό Verve, ένα από τα σημαντικότερα της εποχής του.
Η άμεση σκέψη μου ήταν να μοιραστώ αυτή η συλλογή με ένα ευρύτερο κοινό, συμπεριλαμβανομένων των εμπειρογνωμόνων και των σπουδαστών στην Ιστορία της Τέχνης. Συνεχίζω να προσπαθώ να δημιουργήσω συνδέσεις με μουσεία στις Η.Π.Α. και στο εξωτερικό, ελπίζοντας να δημιουργήσω μια εταιρική σχέση μέσω της οποίας θα μπορούσε να εκτιμηθεί ακόμη περισσότερο και να χρηματοδοτηθεί σωστά αυτή η πραγματικά σημαντική συλλογή. Μήνες αργότερα, όταν επέστρεψα στην Ελλάδα, ανταποκρινόμενη σε επείγουσα πρόσκληση για εθελοντές στην Ειδωμένη, είχα το προνόμιο να συναντήσω τον Σίμο και να γιορτάσω την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ του για τον Teriade στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη. Ενώ φαίνεται να είναι μεταξύ τους ξένοι κόσμοι,υπάρχει για μένα μια παράλληλος ανάμεσα στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίση και του έργου Teriade. Και τα δύο είναι όραμα για το τι μπορεί να επιτευχθεί από τους ανθρώπους που ενδιαφέρονται βαθιά για τη διατήρηση του πολιτισμού και το όνειρο μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας, ενός κοσμοπολιτισμού που κινδυνεύει ολοένα και περισσότερο στο σημερινό κλίμα των ιδεολογιών και των συνόρων μεταξύ των εθνών”.
Το Μουσείο Βιβλιοθήκη Teriade είναι ένας πολιτιστικός θησαυρός για όλη την Ευρώπη.
Οι ευχαριστίες μου προς τη Βαρβάρα και τον Σίμο για τη διασφάλιση ότι θα διασωθούν για τις επόμενες γενιές.
Dr Anna Marazuela Kim
Institute for Advanced Studies
University College London
