Όπως εξήγησε, η διαδικασία κυρώσεων που έχει ξεκινήσει κατά της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της Τσεχίας, προηγείται. Στο τέλος Σεπτεμβρίου, η Κομισιόν θα κληθεί να αποφασίσει για την στάση της στις χώρες αυτές, ανάλογα με το αν θα αλλάξουν «συμπεριφορά» για το θέμα. Ηδη πάντως, ο Ρ. Φίτσο, πρωθυπουργός της Σλοβακίας, δήλωσε ότι θα σεβαστεί τον ευρωπαϊκό νόμο. Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκαν οι δηλώσεις από το περιβάλλον του Β. Ορμπάν της Ουγγαρίας.
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Όλα ξεκίνησαν όταν, σε απάντηση της μεταναστευτικής κρίσης που έπληξε την Ευρώπη το καλοκαίρι του 2015, το Συμβούλιο της EE αποφάσισε, προκειμένου να βοηθήσει την Ιταλία και την Ελλάδα να αντιμετωπίσουν τη μαζική εισροή μεταναστών, την μετεγκατάσταση από εκεί σε άλλες χώρες της ΕΕ 120.000 ατόμων μέσα σε δύο χρόνια.
Η απόφαση βασίστηκε στο άρθρο 78, παράγραφος 3, της Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ (ΣΛΕΕ), που ορίζει ότι «στην περίπτωση που ένα ή περισσότερα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης που χαρακτηρίζεται από μια ξαφνική εισροή υπηκόων τρίτων χωρών, το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να θεσπίσει προσωρινά μέτρα προς όφελος του ή των οικείων κρατών μελών. Ενεργεί ύστερα από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ».
Η Σλοβακία και η Ουγγαρία, όπως και η Τσεχική Δημοκρατία και η Ρουμανία, ψήφισαν κατά της υιοθέτησης της απόφασης. Οι δύο πρώτες ζήτησαν από το Δικαστήριο να ακυρώσει την απόφαση. Στις προσφυγές τους, προέβαλαν λόγους ακύρωσης που ισχυρίζονται ότι υπήρξε σφάλμα διαδικαστικού χαρακτήρα ή προέκυψε από την επιλογή ενός ακατάλληλου νομικού πλαισίου, καθώς και ότι η απόφαση δεν ήταν ούτε κατάλληλη απάντηση στη μεταναστευτική κρίση ούτε αναγκαία.
Στο πλαίσιο της διαδικασίας ενώπιον του Δικαστηρίου, η Πολωνία παρενέβη υπέρ της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας, ενώ το Βέλγιο, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Σουηδία και η Επιτροπή παρενέβη υπέρ του Συμβουλίου.
Με τη σημερινή απόφαση, το Δικαστήριο απορρίπτει στο σύνολό τους τις προσφυγές που άσκησε η Σλοβακία και η Ουγγαρία.
Το Relocation με αριθμούς
Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του μηχανισμού έκτακτης ανάγκης, η μετεγκατάσταση εξακολουθεί να παρουσιάζει θετική τάση, η οποία επιβεβαιώνει τη σημαντική επιτάχυνση των μετεγκαταστάσεων που παρατηρήθηκε το 2017, με 2 300 μεταφορές ανά μήνα κατά μέσο όρο από τον Φεβρουάριο του 2017, σε σχεδόν όλα τα κράτη μέλη. Έως τις 4 Σεπτεμβρίου, έχουν μετεγκατασταθεί περισσότερα από 27 695 άτομα (19 244 από την Ελλάδα και 8 451 από την Ιταλία). Ωστόσο, όλες οι πλευρές χρειάζεται να συνεχίσουν να καταβάλλουν προσπάθειες, δεδομένου ότι περίπου 2 800 άτομα ακόμα πρέπει να μετεγκατασταθούν από την Ελλάδα και ότι νέοι αιτούντες φτάνουν καθημερινά στην Ιταλία. Τα κράτη μέλη πρέπει να επιταχύνουν τη διεκπεραίωση των μεταφορών για λόγους μετεγκατάστασης και να παράσχουν επαρκείς δεσμεύσεις για όλους τους υποψηφίους. Η Ιταλία πρέπει να επιταχύνει την ταυτοποίηση και την καταγραφή των επιλέξιμων υποψηφίων (ιδίως των Ερυθραίων).
Ορισμένα κράτη μέλη (Μάλτα και Λετονία) έχουν ήδη καλύψει τις κατανομές που τους αναλογούν όσον αφορά την Ελλάδα, ενώ άλλα (Φινλανδία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Σουηδία) προσεγγίζουν τον εν λόγω στόχο.Η Μάλτα και η Φινλανδία προσεγγίζουν επίσης την κάλυψη των κατανομών που τους αναλογούν όσον αφορά την Ιταλία. Επίσης, η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Αυστρία έχει αρχίσει τις μετεγκαταστάσεις από την Ιταλία και ότι οι πρώτες μετεγκαταστάσεις από την Ιταλία στη Σλοβακία βρίσκονται επί του παρόντος στο στάδιο της προετοιμασίας. Η Τσεχική Δημοκρατία, η Ουγγαρία και η Πολωνία εξακολουθούν να παραβιάζουν τις νομικές τους υποχρεώσεις, και δεν έχουν προβεί σε καμία μετεγκατάσταση (Ουγγαρία και Πολωνία) ή δεν έχουν δεσμευθεί για θέσεις μετεγκατάστασης επί ένα έτος και πλέον (Τσεχική Δημοκρατία). Για τον λόγο αυτό, στις 26 Ιουλίου, η Επιτροπή κίνησε τις διαδικασίες επί παραβάσει και απηύθυνε αιτιολογημένη γνώμη στα εν λόγω κράτη μέλη. Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για τη σημερινή απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία το Δικαστήριο επιβεβαίωσε το κύρος της δεύτερης απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τη μετεγκατάσταση και απέρριψε τις προσφυγές που είχαν ασκηθεί από τη Σλοβακία και την Ουγγαρία.
Η νομική υποχρέωση των κρατών μελών να προβούν σε μετεγκαταστάσεις δεν τελειώνει τον Σεπτέμβριο. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου σχετικά με τη μετεγκατάσταση ισχύουν για όλα τα επιλέξιμα πρόσωπα που φθάνουν στην Ελλάδα ή στην Ιταλία έως τις 26 Σεπτεμβρίου 2017. Αυτό σημαίνει ότι οι επιλέξιμοι υποψήφιοι θα πρέπει ακόμη να μετεγκατασταθούν στη συνέχεια. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας όλα τα κράτη μέλη, ιδίως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Τσεχική Δημοκρατία, καθώς και εκείνα που δεν έχουν καλύψει πλήρως την κατανομή που τους αναλογεί, να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη μετεγκατάσταση όλων των επιλέξιμων υποψηφίων.
Ο πρώτος Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς δήλωσε πως: «Όλοι οι φορείς της ΕΕ συνεργάστηκαν σκληρά για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, την προστασία των εξωτερικών μας συνόρων και τη στήριξη των κρατών μελών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Είμαστε στο σωστό δρόμο και τα αποτελέσματα φαίνονται στην πράξη. Ωστόσο, οι προκλήσεις και οι παράγοντες κινδύνου σχετικά με τη μετανάστευση παραμένουν. Για τον λόγο αυτό πρέπει να εξακολουθήσουμε να βελτιώνουμε το έργο μας με στόχο τη διάσωση ανθρώπινων ζωών, τη δημιουργία ασφαλών και νόμιμων οδών για όσους δικαιούνται προστασία και την επιστροφή όσων δεν έχουν δικαίωμα διαμονής.»
Κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας
Η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας συνεχίζει να εξασφαλίζει σταθερά χαμηλούς αριθμούς παράτυπων αφίξεων στην Ελλάδα και κατέστησε δυνατή τη μετεγκατάσταση σχεδόν 10 000 Σύριων στην ΕΕ. Κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών, οι παράτυπες διελεύσεις και οι θάνατοι στην Κεντρική Μεσόγειο μειώθηκαν σημαντικά, γεγονός που αντικατοπτρίζει και τις συντονισμένες προσπάθειες της ΕΕ, ιδίως της Ιταλίας. Τα εργαλεία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής είναι πλέον σε εφαρμογή, αλλά απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες από τα κράτη μέλη για να αξιοποιήσουν πλήρως τη διευρυμένη εντολή του Οργανισμού σχετικά με τις επιστροφές.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας συνεχίζει να αποφέρει απτά αποτελέσματα. Παρά την ελαφρά αύξηση των αφίξεων κατά τους θερινούς μήνες, σύμφωνα με τις εποχιακές τάσεις που παρατηρήθηκαν για την ίδια περίοδο το 2016, ο αριθμός των ημερήσιων διελεύσεων από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά παρέμεινε χαμηλός από την τελευταία έκθεση στις 13 Ιουνίου, με 75 αφίξεις ημερησίως κατά μέσο όρο. Γενικά, οι αφίξεις μειώθηκαν κατά 97% αφότου η δήλωση άρχισε να εφαρμόζεται και η σημαντική πτώση του αριθμού των θανάτων στο Αιγαίο διατηρήθηκε. Ωστόσο, εξακολουθούν να απαιτούνται σημαντικές πρόσθετες προσπάθειες προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των συσσωρευμένων αιτήσεων ασύλου και να αντιμετωπιστεί η ανεπαρκής ικανότητα διεκπεραίωσης των αιτήσεων και κράτησης πριν από την επιστροφή, στην Ελλάδα, με στόχο την αύξηση των επιστροφών.
Συνολικά, 1 896 παράτυποι μετανάστες έχουν επιστρέψει στην Τουρκία από την ημερομηνία υπογραφής της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας. Σημειώθηκε επίσης πρόοδος σε άλλους τομείς της δήλωσης, καθώς η Επιτροπή επιτάχυνε τις προσπάθειές της για την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία. Από τα 3 δισ. EUR που χορηγήθηκαν ως χρηματοδότηση για την περίοδο 2016-2017, έχουν ήδη υπογραφεί συμβάσεις για συνολικό ποσό ύψους 1,66 δισ. EUR και οι εκταμιεύσεις αυξήθηκαν σε 838 εκατ. EUR. Ο αριθμός των ευάλωτων προσφύγων που υποστηρίζονται από το κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας έκτακτης ανάγκης αυξήθηκε γρήγορα από 600 000 σε 860 000 άτομα και αναμένεται να ανέλθει σε 1,3 εκατ. πρόσφυγες έως τα τέλη του 2017.
Φωτογραφία: Geert Vanden Wijngaert/AP
Πηγή: News24
