Γράφει η Ταξούλα Ζάχου
Παράδεισος, λέξη που το άκουσμα της σε ταξιδεύει μια που είναι συνυφασμένη με τη χαρά, την ασφάλεια, την ανεμελιά, τη γαλήνη του μυαλού. Μπορεί στην Αγία Γραφή να ορίζεται ως η πρώτη ειδυλλιακή κατοικία των ανθρώπων, όμως παράδεισος, είτε κοινός είτε όχι, νοείται για τον καθένα ότι τον αποφορτίζει από τις σκοτούρες και τα άγχη της καθημερινότητας, όπου το μυαλό ηρεμεί και ταξιδεύει. Για κάποιους είναι τόπος, για άλλους μια βραδιά με φίλους, μια ταινία, ή μια συναυλία.
Για μένα παράδεισος είναι ότι σε “ξεγυμνώνει” και σε κάνει να αυτοκαθορίζεσαι εξ αρχής. Το λιμάνι της ψυχής και το σημείο αναφοράς, η ταυτότητά μου. Για μένα είναι ο τόπος μου. Είναι το νησί μου, η Μυτιλήνη. Ένα μέρος σπάνιας ομορφιάς που ύμνησαν πολλοί, αλλά που στους στίχους του Οδυσσέα Ελύτη συνοψίζεται η μαγεία της… “Πουθενά σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου, ο ήλιος και η Σελήνη δε συμβασιλεύουν τόσο αρμονικά, δε μοιράζονται τόσο ακριβοδίκαια την ισχύ τους, όσο επάνω σε αυτό το κομμάτι της γης που κάποτε, ποιος ξέρει, σε τι καιρούς απίθανους, ποιος θεός, για να κάνει το κέφι του, έκοψε και φύσηξε μακριά ίδιο πλατανόφυλλο καταμεσής του πελάγους”.
Η Μυτιλήνη, είναι ένας τόπος ανεκτίμητης ιστορικής, θρησκευτικής και πνευματικής αξίας. Γενέτειρα πολλών εξεχουσών προσωπικοτήτων όπως οι Βενέζης, Μυριβήλης, Σαπφώ, Θεόφιλος κ.α. Με τα παραδοσιακά αρχοντικά, τα θερμά λουτρά, τους διατηρητέους οικισμούς, τα σπάνια μνημεία και τις μεσαιωνικές καστροπολιτείες να συνδυάζονται άψογα με το φυσικό κάλλος του νησιού. Στη Μυτιλήνη η φύση ποικίλλει, με το μισό νησί να είναι καταπράσινο με δάση, σημαντικούς υγροβιότοπους, ελαιώνες, ποτάμια καταρράκτες και κρυστάλλινα νερά και το άλλο μισό με άγονα, ξερά βουνά να θυμίζει κάτι από Κυκλάδες. Ένας επίγειος παράδεισος που φυσικά καλύπτει κάθε γαστρονομική και πολιτιστική ανησυχία.
Εκεί, στο νοτιοανατολικό άκρο του Κόλπου της Καλλονής βρίσκεται ο δικός μου παράδεισος, ο Πολιχνίτος. Μια γραφική κωμόπολη που απλώνεται σε μια βαθιά πεδιάδα περιστοιχισμένη από αχανείς ελαιώνες. Ένα μέρος που κρύβει τα δικά του μυστικά, ένας παραδοσιακός οικισμός που κηρύχτηκε διατηρητέος ,έχοντας κτήρια μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας. Με ιαματικές θερμοπηγές και κυρίως τη θερμότερη πηγή της Ευρώπης, με το παλιό παραδοσιακό ελαιοτριβείο και το επιβλητικό του φουγάρο, με τον υγρότοπο της Αλυκής στη Σκάλα Πολιχνίτου, το Λαογραφικό μουσείο που σε συνδέει με το Χθες καθώς και άλλα πολλά αξιοθέατα. Για μένα το χωριό μου είναι ο παράδεισός μου, γιατί στη σκέψη του και μόνο ηρεμώ. Είναι σαν ένα ψηφιδωτό από εικόνες, ήχους, μυρωδιές, γεύσεις, στιγμές λύπης αλλά και πάμπολλες χαρούμενες αναμνήσεις που αποφορτίζουν κάθε στιγμή έντασης. Μπορώ να καυχιέμαι πως είμαι τυχερή, γιατί στον παράδεισό μου έζησα ευτυχισμένα παιδικά χρόνια που έκαναν τις ρίζες μου να γραπωθούν γερά στον ευλογημένο αυτό τόπο. Τόσο, που με κάθε μου επιστροφή στο χωριό είναι σα να ρίχνω λίπασμα στις ρίζες μου. Αρχής γενομένης με το που μπει το καράβι στο λιμάνι, τότε στη μύτη γίνεται πόλεμος μυρουδιών που φθάνει σε κάθε εγκεφαλικό κύτταρο και συμπληρώνεται με την πανδαισία των πρώτων εικόνων στα μάτιά μου, της προκυμαίας της Μυτιλήνης και του τρούλου του Αγίου Θεράποντα.
Και συνεχίζεται…στο δρόμο προς το χωριό, λίγο πριν μπω στο Δήμο Πολιχνίτου, σαν ένα προσωπικό τελετουργικό εξαγνισμού ακούω πάντα “Τα ξύλα”, ανατριχιάζοντας με τους ήχους που βγάζει το σαντούρι. Και λίγο πριν τη μεγάλη ευθεία που οδηγεί στην είσοδο του χωριού, όσο οξύμωρο και αν ακούγεται, ανεβαίνουν οι παλμοί και σφίγγεται το στομάχι από τη συγκίνηση που βρίσκομαι και πάλι εκεί. Είναι η χαρά μου που δεν μπορεί να κρυφτεί. Τελικά ο παράδεισός μου είναι μια παλέτα αναμνήσεων που δυναμώνει και ενισχύεται με κάθε μου παρουσία εκεί. Με γαληνεύει αφάνταστα να περπατάω στα καλντερίμια του, με τα πετρόκτιστα σπίτια και τα
πολύχρωμα πορτοπαράθυρα, μυρίζοντας τα νυχτολούλουδα και ακούγοντας τις γιαγιάδες με την ιδιαίτερη ντοπιολαλιά, να κάνουν “γειτονιό”. Χαμογελάω από ευτυχία σε κάθε «μωρέλιμ» που μου λένε. Είναι παράδεισος για μένα να περνάω από τα “Κυβέλια”(καφενείο του χωριού) και να μου έρχεται στο νου η εικόνα ενός βρακοφόρου γέροντα, 102 ετών, με την παραδοσιακή μυτιληνιά μαντήλα να κάθεται με την εγγονή του και να πίνουν πολιχνιάτικη πορτοκαλάδα “Κρυστάλ”… ανάμνηση από τον παππού μου τον Στρατή… Είναι παράδεισος να έχω κόμπο στο λαιμό γιατί μόλις έφαγα γιαούρτι από το “Ζούρο” ,θυμήθηκα τη γιαγιά μου την Ταξία που με έστελνε μικρή να πάω να πάρω, σε εκείνη και σε όλη τη γειτονιά… κάθε βράδυ. Είναι παράδεισος να βλέπω στο σχόλασμα τα παιδιά να βγαίνουν από το δημοτικό σχολείο που κάποτε πήγαινα κι εγώ. Να περνάω από τον “Βουνάτσο” και να θυμάμαι πως πάντα πριν από την παιδική χαρά έπαιρνε παγωτό μηχανής όλη η παρέα ή που γυρνώντας από το καλοκαιρινό μπάνιο στη Νυφίδα έτρεχα απαραιτήτως στον “Κρικλάνη” να αγοράσω ” Μίκυ Μάους”.
Παράδεισος για μένα είναι οι άνθρωποι, κάθε πιθαμή γης, κάθε μυρωδιά και κάθε στιγμή αυτού του τόπου. Ο Πολιχνίτος είναι η δική μου Ιθάκη.
Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το άρθρο παραχωρήθηκαν από τη Νεκταρία Καρακλά
