Από τις πρώτες κιόλας γραμμές αυτού του κειμένου, οφείλω να απολογηθώ για τον εμετικό τίτλο, που το συνοδεύει. Περιγράφει, ωστόσο, μια θλιβερή πραγματικότητα. Και το “θλιβερή” δεν το σημειώνω για το έντονο πολυπολιτισμικό στοιχείο της γαλλικής εθνικής ομάδας, ούτε για την αλλοίωση της εθνικής καθαρότητας (έννοια-μπούρδα αντίστοιχων διαστάσεων με εκείνη της… επίπεδης γης!). Το “θλιβερή” αφορά την αντίληψή μας ως κοινωνία.
Το πλέον του 70% της σύνθεσης της ομάδας της Γαλλίας, που έκανε “επέλαση” στα γήπεδα της Ρωσίας και αποτελείται από απόγονους μεταναστών, είναι μάλλον πλασματικό για το τι πραγματικά συμβαίνει στην ευρωπαϊκή κοινωνία. Αφενός γιατί η Γαλλία αποτελεί το χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα πολυπολιτισμικής χώρος, αφετέρου γιατί αυτό το πολυπολιτισμικό στοιχείο διαμορφώθηκε (και διευκολύνθηκε ίσως) από αιώνες αποικιοκρατικής πολιτικής και αλληλεπίδρασης με αυτό, που θεωρείται διαφορετικό. Κάτι που δεν ισχύει όμως στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Δεν είναι τόσο παλιά η είδηση του παράτυπου μετανάστη από το Μάλι, που έσωσε ένα μικρό παιδί στο Παρίσι και έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο Μακρόν, ο οποίος του “έταξε” τη γαλλική υπηκοότητα και την ευκαιρία ένταξης στο Πυροσβεστικό Σώμα της χώρας, την ίδια στιγμή που χιλιάδες άλλοι πρόσφυγες και μετανάστες παραμένουν εγκλωβισμένοι στην αδυναμία συνεννόησης και χάραξης κοινής μεταναστευτικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δυσκολευόμαστε, ίσως, να αντιληφθούμε και το πόσο διαφορετικά θα αντιμετωπίζαμε την οικογένεια Αντετονκούμπο, αν ο δικός μας (πλέον) Γιάννης, ο Greek Freak, δεν έκανε το άλμα στον μαγικό κόσμο του ΝΒΑ, που ταυτόχρονα τον μετέτρεψε στον σημαντικότερο ίσως πρεσβευτή της χώρας μας την τελευταία δεκαετία στο εξωτερικό. Χωρίς το ταλέντο του (και φυσικά την υποστήριξη των ανθρώπων, που πίστεψαν σε αυτό), ίσως εκείνος και τα αδέρφια του να μην ήταν τίποτα περισσότερο από “λάθρο” ενοχλητικοί μαύροι, που πουλάνε CD στους δρόμους της Αθήνας… Δεν αντιλαμβανόμαστε, επίσης, το πόσο διαφορετικά βλέπουμε τον “ενοχλητικό” Αλβανό στη καταγωγή, που θα σηκώσει τη σημαία στη παρέλαση, από τον “ήρωα” Αλβανό που θα χαρίσει στη χώρα μας ένα μετάλλιο στους Ολυμπιακούς αγώνες.
Δυσκολευόμαστε, ίσως, να αντιληφθούμε πως στην πραγματικότητα όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν καμία διαφορά, εκτός από το γεγονός ότι τα διαφορετικά ταλέντα τους λειτούργησαν ως διαβατήριο για ένα πιο εύκολο πέρασμα μέσα από τον κυκεώνα της γραφειοκρατίας ή στη συνείδηση των συμπολιτών τους ως “ίσοι”. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, αυτά τα ταλέντα δεν είναι οι επιδόσεις στο σχολείο ή στον επαγγελματικό στίβο, άλλα εκείνα που προσφέρουν αφορμές για ζητωκραυγές στη κερκίδα, τροφοδοτώντας το “όπιο του λαού” στη πιο σύγχρονη εκδοχή του.
Η ένταξη ενός ξένου σε ένα κοινωνικό σύνολο δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Απαιτεί χρόνο και ζυμώσεις. Η όποια προσπάθεια προς αυτή τη κατεύθυνση, όμως, είναι εκ των προτέρων αποτυχημένη, όταν δεν δίνονται ίσες ευκαιρίες σε όποιον ζητά να αποτελέσει μέλος της κοινωνίας μας.
Ο κόσμος θα γίνει πολύ καλύτερος, όταν είμαστε πρόθυμοι να ανοίξουμε την αγκαλιά μας στον διπλανό μας. Όταν γκρεμίζουμε τείχη, κι όχι όταν τα υψώνουμε. Όταν αποφασίσουμε να διαφοροποιηθούμε από τη μάζα, που ζητωκραυγάζει σε σύγχρονες αρένες με σύγχρονους μονομάχους. Όταν κάνουμε ένα βήμα πιο πέρα από τον “άρτο” και τα “θεάματα”, αναζητώντας όλα αυτά, που στη πραγματικότητα είναι εκείνα, που εξελίσσουν και διαμορφώνουν το ανθρώπινο είδος στο πέρασμα των αιώνων.
