«Παιδιά που βιάζονται, που στοιβάζονται, σε ένα μέρος χωρίς τουαλέτες. Θα μπορούσατε να επιβιώσετε στη Μόρια;». Το ερώτημα συνοδεύει ένα βίντεο-ντροπή του Al Jazeera από τον καταυλισμό της Λέσβου, το οποίο φέρνει ξανά στη διεθνή επικαιρότητα τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στη Μόρια.

Μόλις λίγες ώρες πριν, ένα ακόμη δημοσίευμα έφερνε την Ελλάδα σε δύσκολη θέση. «Η Ελλάδα έχει τα μέσα να βοηθήσει τους πρόσφυγες. Έχει όμως και τη θέληση;». Ένα ακόμη ερώτημα, αυτή τη φορά από την «Guardian», σχετικά με την κόλαση που επικρατεί στη Μόρια, «ίσως τον χειρότερο καταυλισμό προσφύγων στον κόσμο».

Το εκτενές δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας, από τον Σεμπάστιαν Λιπ, ο οποίος πέρασε το καλοκαίρι στη Μόρια ως εθελοντής, τονίζει ότι ο καταυλισμός δεν ανταποκρίνεται ούτε στο ελάχιστο στα πρότυπα που ορίζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους προσφυγές.

Δεν αποκλείεται ωστόσο, επισημαίνεται στο δημοσίευμα, η έλλειψη σχεδίου να αποτελεί «στρατηγική». «Διατηρώντας τις συνθήκες άθλιες στη Μόρια, μετανάστες και πρόσφυγες προειδοποιούν φίλους και οικογένειες να μείνουν μακριά», εξηγεί ο συντάκτης καταλήγοντας ωστόσο στο συμπέρασμα ότι μία τέτοια στρατηγική δεν μπορεί να αξίζει το ανθρώπινο κόστος.

Την ίδια στιγμή, σχέδια για να αντιμετωπιστεί νέα προσφυγική κρίση από ενδεχόμενη επίθεση των δυνάμεων του Άσαντ στην Ιντλίμπ απεργάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Βρυξέλλες, σύμφωνα με τους Financial Times, φέρονται να βρίσκονται σε συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση για τη μεταφορά χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων από τα κέντρα κράτησης των νησιών για να δημιουργηθεί χώρος για τις νέες αφίξεις.

Όπως αναφέρουν οι FT χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες αναμένεται να μεταφερθούν τις επόμενες εβδομάδες από τα κέντρα κράτησης στα ελληνικά νησιά για να δημιουργηθεί χώρος για ενδεχόμενες νέες αφίξεις Σύρων προσφύγων σε ενδεχόμενη επίθεση των δυνάμεων του Άσαντ στην Ιντλίμπ.

Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, επίτροπος Μετανάστευσης, αναμένεται να έχει συζητήσεις την επόμενη εβδομάδα τόσο με τον Αλέξη Τσίπρα όσο και με ανώτερους Έλληνες αξιωματούχους με τη  μεταφορά περίπου 3.000 ανθρώπων να βρίσκεται στο επίκεντρο.

Οι προτάσεις είναι σε άμεση συνάρτηση με τις διαμαρτυρίες 19 μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίες έκαναν λόγο την Πέμπτη για άθλιες συνθήκες στα κέντρα κράτησης στα νησιά.

«Είναι σημαντικό να μειωθούν οι αριθμοί αυτοί» δηλώνει Ευρωπαίος αξιωματούχος και προσθέτει «Εάν έχουμε μαζικές νέες αφίξεις στην Ελλάδα θα είναι πολύ δύσκολα. Δεν υπάρχει χώρος».

Η κατάσταση, σύμφωνα με τους Financial Times, στο Ιντλίμπ, το οποίο βρίσκεται στα σύνορα της Συρίας με την Τουρκία, δημιουργεί ανησυχία γιατί στο σημείο έχουν συγκεντρωθεί εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι.

Ο ΟΗΕ ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι περίπου 30.000 άνθρωποι εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους έπειτα από αεροπορικές επιδρομές της συριακής κυβέρνησης και των συμμάχων της με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι μία μεγάλης κλίμακας επίθεση θα μπορούσε να εκτοπίσει περισσότερους από 800.000.

Η Κομισιόν αναζητά φόρμουλα για να προσφέρει βοήθεια στην Αθήνα ώστε να επιταχύνει το υπάρχον πρόγραμμα μετακίνησης μεταναστών και προσφύγων στην ενδοχώρα. Σύμφωνα με τους FT στο επίκεντρο βρίσκονται 3.000 άτομα που ανήκουν στις «ευάλωτες» κατηγορίες και τους οποίους η Αθήνα έχει ήδη χαρακτηρίσει ότι πληρούν τα κριτήρια για μετεγκατάσταση από τα νησιά. Σε πολλές περιπτώσεις έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις ασύλου και περιμένουν τα αποτελέσματα.

Ο αριθμός των μεταναστών στα νησιά έχει αυξηθεί φέτος, κυρίως εξαιτίας του χρόνου που απαιτείται για να επεξεργαστούν οι αρμόδιες υπηρεσίες τις αιτήσεις ασύλου.  Σύμφωνα με τις ΜΚΟ περισσότεροι από 17.000 άνθρωποι είναι στοιβαγμένοι σε εγκαταστάσεις που έχουν χωρητικότητα 6.000. Οι οργανώσεις περιέγραψαν με μελανά γράμματα την κατάσταση στη Μόρια όπου υπάρχουν αναφορές για άθλιες συνθήκες διαβίωσης και βιασμούς.

«Είναι ντροπιαστικό να αναγκάζονται άνθρωποι να υπομένουν τέτοιες φρικτές συνθήκες, ιδιαίτερα στη Μόρια» ανέφερε η ανακοίνωση.

Από την πλευρά του ο Δημήτρης Αβραμόπουλος είπε σε δημοσιογράφους την Πέμπτη ότι «γνωρίζουμε τα προβλήματα, ιδιαίτερα στη Μ¨ορια. Κάνουμε ότι μπορούμε για να στηρίξουμε την Ελλάδα».

«Τα λεφτά δεν είναι το πρόβλημα. Η Ελλάδα είχε και θα συνεχίσει να έχει όλη την οικονομική υποστήριξη» πρόσθεσε.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη μεταφέρει κάποιους από τους αιτούντες άσυλο στην ενδοχώρα και έχει ζητήσει από την ΕΕ περισσότερα κονδύλια και στήριξη.

Οι Financial Times επικαλούνται, πάντως, Ευρωπαίους διπλωμάτες, οι οποίοι εκφράζουν αβεβαιότητα αναφορικά με το πόσο μεγάλες θα είναι οι επιπτώσεις στην Ελλάδα από μία σύγκρουση στην Ιντλίμπ.

Ερωτηματικό παραμένει ποια θα είναι η στάση της Άγκυρας και εάν θα ανοίξει τα σύνορά της για να επιτρέψει στους συγκεντρωμένους να διαφύγουν. Ακόμη και εάν οι άνθρωποι αυτοί περάσουν τα σύνορα δεν είναι σίγουρο ότι θα επιχειρήσουν να φθάσουν στην ΕΕ.

Βίτσας για Μόρια: Οριακή η κατάσταση, εξαρτόμαστε από τις προσφυγικές ροές

Οι μεταναστευτικές ροές τους καλοκαιρινούς μήνες, σε σχέση με αυτούς του 2017, ήταν περίπου διπλάσιες. Αυτό μας δημιούργησε ένα μεγάλο πρόβλημα σε σχέση με τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά. Στη Μόρια, έφυγαν περίπου 3.500 άνθρωποι κι ήρθαν από την απέναντι ακτή 5.500. Αυτό δημιούργησε μία οριακή κατάσταση στη Μόρια» δήλωσε ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρης Βίτσας.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στον ραδιοφωνικό σταθμό «Real Fm» υπογράμμισε ότι «βεβαίως, εμείς όλο αυτό το χρονικό διάστημα δουλέψαμε ώστε να δημιουργήσουμε καινούριες θέσεις στην ενδοχώρα, όπως και να δημιουργήσουμε δυνατότητες επιστροφών, αλλά και πάλι εξαρτόμαστε από τις ροές. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι τις τρεις τελευταίες μέρες από τη Μόρια πήραμε 550 ανθρώπους, οι οποίοι είχαν δικαίωμα να περάσουν στην ηπειρωτική Ελλάδα κι ήρθαν 200. Αυτό είναι ένα στοιχείο που δείχνει ότι αν δεν σταματήσουν οι ροές από την Τουρκία θα υπάρχει πάντοτε ζήτημα και θα χρειάζεται να κάνουμε περισσότερα πράγματα» πρόσθεσε.

Όσον αφορά την κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, ο κ. Βίτσας ανέφερε ότι «δεν μπορεί κανείς να πει ότι η Τουρκία δεν εφαρμόζει την κοινή δήλωση. Η Τουρκία μας λέει ότι σταματάει την ίδια στιγμή 1.500 άτομα ημερησίως, δεν μπορώ να το ελέγξω. Η Τουρκία έχει στον χώρο της 3 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες». «Η προσπάθειά μας επικεντρώνεται στο να υπάρχει ένας μόνιμος δίαυλος συνεννόησης με την Τουρκία από τη μία πλευρά ώστε να φρουρούν καλύτερα τα σύνορά τους και από την άλλη πλευρά να προχωράνε πιο γρήγορα οι διαδικασίες ασύλου. Αυξήσαμε τις διαδικασίες αποφάσεων ασύλου κατά 30%, και τις επιδόσεις, που ήταν το καρκίνωμα -θα έλεγε κανείς σε αυτήν τη διαδικασία- κατά 50%. Επιμένω στους Ευρωπαίους εταίρους μας ότι χρειάζεται ένα πρόγραμμα ανακατανομής κι όχι να αντιμετωπίζει ο καθένας το ζήτημα μόνος του. Να αντιμετωπίζουν, δηλαδή, το ζήτημα οι χώρες πρώτης υποδοχής που, κατά κύριο λόγο, είναι η Ισπανία, η Ελλάδα κι η Ιταλία, αλλά πρέπει κανείς να προσθέσει και την Κύπρο, στην οποία έχει αυξηθεί κι εκεί η μεταναστευτική ροή»σημείωσε.

Ερωτηθείς για τις ροές στον Έβρο, υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής απάντησε ότι «έχουν μειωθεί πάρα πολύ. Έχουμε φτάσει σε μία κατάσταση να είναι σχεδόν μηδενικές».

Όσον αφορά τη θέση και τις ενέργειες της Ελλάδας στο προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα, ο κ. Βίτσας τόνισε: «Υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε εμείς και βασικά είναι δύο. Πρώτον, να επιταχύνουμε τις διαδικασίες του ασύλου ακόμα περισσότερο. Υπάρχει ένα σχέδιο που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την επόμενη εβδομάδα, και δεύτερον να «συνεννοηθούμε» ακόμη περισσότερο με την πλευρά της Τουρκίας. Αυτό, όμως, κι από την πλευρά της Ευρώπης κι από την πλευρά της Frontex σημαίνει μία μεγαλύτερη συμμετοχή σε δυνάμεις στις περιπολίες στο Αιγαίο». «Το κλειδί βρίσκεται στις εξελίξεις αυτήν τη στιγμή στην Τουρκία, γιατί η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία επιδεινώνει το πρόβλημα κι από την άλλη πλευρά βρίσκεται στη Συρία, δηλαδή μία πιθανή ανάφλεξη στο Ιντλίμπ, αντί να προσδοκούμε να υπάρχουν επιστροφές προς τη Συρία κι ανοικοδόμηση της χώρας μπορεί να δημιουργήσει νέα προβλήματα και στην Τουρκία και στην Ευρώπη» συμπλήρωσε.

Σχετικά με τη στήριξη και τη στάση της Ευρώπης απέναντι στην Ελλάδα ο υπουργός επισήμανε: «Θα έλεγα ότι γίνονται προσπάθειες. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν κράτη-μέλη που αρνούνται πεισματικά -ακόμα κι όταν τιμωρούνται από το Κοινοβούλιο- να συμμετέχουν σε έναν δίκαιο καταμερισμό του βάρους -κατά κύριο λόγο του προσφυγικού βάρους- σε όλη την Ευρώπη και βάζουν εμπόδια και στις διαδικασίες ώστε να υπάρχει ένας νέος κανονισμός του Δουβλίνου. Βάζουν εμπόδια για να το αξιοποιήσουν πολιτικά για να κερδίσουν από τον πιο έντονο ξενοφοβικό λαϊκισμό. Άρα, η στήριξη θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη, πιο επικεντρωμένη».

Πηγη: Ναυτεμπορική, ΕΦ. ΣΥΝ