ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

 

Ένα οδοιπορικό φωτογραφικής ποιητικής επέλεξα να είναι η καλλιτεχνική ζωή μου. Πάντα με απασχολεί η ποίηση της εικόνας. Δεν με ενδιαφέρει η πιστή απεικόνιση της πραγματικότητας, που παράγει αναμνήσεις. Με γοητεύει ο λόγος του βλέμματος, που καλλιεργεί τη μνήμη. Γι αυτό το τοπίο, για μένα, είναι αυτό που ορίζει ο Οδυσσέας Ελύτης: «ένα τοπίο δεν είναι όπως το αντιλαμβάνονται μερικοί κάποιο, απλώς, σύνολο γης, φυτών και υδάτων. Είναι η προβολή της ψυχής ενός λαού επάνω στην ύλη».

Αφετηρία σ’ αυτό το ταξίδι ήταν η φωτογράφηση σε λιμάνια, κάβους, καρνάγια και ναυπηγεία, πάντα κοντά στη θάλασσα. Εκεί μπορείς να ακούσεις, να αγγίξεις, να νιώσεις αγωνίες, λαχτάρες, ελπίδες, μοναξιά. Εκεί μπορείς να θαυμάσεις τα έργα των ανθρώπων που αναμετριούνται με τον χρόνο και προσπαθούν να δαμάσουν τρικυμίες, να φιλιώσουν με ανέμους, να αντέξουν στο λιοπύρι.
Με τους ανθρώπους της θάλασσας ποτέ δεν θα πλήξεις. Αντίθετα, χρόνο με τον χρόνο, θα μάθεις τη γλώσσα τους, θα δεθείς με το σοβαρό πρόσωπο της πλώρης, θα γοητευτείς από τη θηλυκή μορφή της ανεμότρατας, θα συνηθίσεις τον ήχο της άγκυρας, θα σου αρέσει η μυρωδιά της πελαγίσιας αρμύρας.

Ξεκίνησα κι εγώ, λοιπόν, όπως όλοι οι ερασιτέχνες, με τις μικρές δυνατότητες και τις λιγοστές γνώσεις στη φωτογραφία και με δόσεις υπερβολής και όνειρα μεγάλα, να «κατακτήσω τις θάλασσες». Δεν με χωρούσε το μικρό λιμάνι του Μολύβου, που το λέγαμε τότε Σκάλα. Ένιωθα κάτι να μου έλειπε. Μήπως η σπουδή στο φως, η αναζήτηση του κάδρου, η εξοικείωση στη φόρμα, ο εξοπλισμός ενός επαγγελματία ή κάτι άλλο;
Τα χρόνια περνούσαν, τα ταξίδια πλήθαιναν, η θητεία στη φωτογραφία μεγάλωνε. Όμως, μου έλειπε ό ιστός, το οπτικό σενάριο, ο συνδετικός κρίκος που, κατά κάποιο τρόπο, θα έδινε οντότητα και λόγο ύπαρξης σ’ αυτό το υλικό. Και βρέθηκε όχι μέσα από τυπικά εγχειρίδια για τη φωτογραφία, αλλά μέσα από το έργο των μεγάλων ποιητών μας. Πρώτο βήμα (1987) η έκδοση του λευκώματος Προσανατολισμοί στο Αιγαίο, πάνω σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη και, δυο χρόνια μετά, το λεύκωμα Σκουριά κι αρμύρα πάνω σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη.
Χωρίς να το έχω προγραμματίσει και χωρίς να το επιδιώκω, ακολούθησαν πάνω από σαράντα εκδόσεις φωτογραφικών λευκωμάτων, όλα ή σχεδόν όλα «παρά θίν’ αλός»: Λιμάνια, Ιόνιο πορεία δυτικά, Αιγαίο κάθε σταγόνα ωκεανός, Θάλασσα κ.ά. Όμως, ακόμη και σήμερα, έστω κι αν πέρασαν τριάντα χρόνια από τη Σκουριά κι αρμύρα, θαρρώ πως δεν έκλεισα τους λογαριασμούς μου μ’ αυτό το θέμα. Έτσι, αποφάσισα να επιστρέψω και να το παρουσιάσω με νέο βλέμμα και νέο τίτλο: Τα Χρώματα του Χρόνου”.

O ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΛΙΑΝΗΣ παρουσίασε το 1987 στην Aθήνα το πρώτο του φωτογραφικό λεύκωμα με τίτλο «Προσανατολισμοί στο Aιγαίο» σε ποίηση Oδυσσέα Eλύτη και λίγο αργότερα (1989) το «Σκουριά κι αρμύρα» σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη. Aκολούθησαν περισσότερα από σαράντα λευκώματα με πρόσφατα τα: «Σαντορίνη αμπελόεσσα νήσος» (Eκδόσεις Tοπίο) και «Νήσος Λέσβος» (ΜΦΙΑΔΛ).

Oι φωτογραφίες του έχουν κατά καιρούς φιλοξενηθεί σε ατομικές εκθέσεις: “Δημήτρια”, “Πρέσπια”, “Υακίνθια”, Τεχνόπολις, Mουσείο Kυκλαδικής Tέχνης, Mουσείο Φυσικής Iστορίας Aπο­λιθω­μέ­νου Δάσους Λέσβου, Mουσείο Φυσικής Iστορίας Kρήτης, Kτήριο Σπίρερ Bόλου, Γαλλικό Iνστιτούτο Kέρκυρας, Ελληνοαμερικανική Ένωση, Γκαλερί: Aργώ, Τρία, Black Duck και Flocart στην Aθήνα, Iανός και Mύλος στη Θεσσαλονίκη, Μπελλώνειο Ίδρυμα και Art Space στη Σαντορίνη, Aργώ στη Λευκωσία, Ελληνικό Ινστιτούτο στη Βοστώνη.
Ακόμη, έχουν γίνει περισσότερες από τριακόσιες προβολές Ηχοραμάτων (συνδυασμός φωτογραφίας με μουσική και ποιητικό λόγο) στην Eλλάδα: Θέατρο Hρώδου του Aττικού, Mέγαρο Mουσικής Aθηνών, Bυζαντινό Mουσείο, Παλαιά Bουλή, Mουσείο Γουλανδρή Φυσικής Iστορίας, Ρωμαϊκό Ωδείο Πατρών, αλλά και στο εξωτερικό: Unesco στο Παρίσι, Kαθεδρικός Nαός Aγίας Tριάδος στη Nέα Yόρκη, Iνστι­τούτο Dei Ciechi στο Mιλάνο, Music hall στη Βηρυτό, Esplanade Hotel στο Ζάγκρεπ, Πανεπιστήμια Γενεύης, Πέρθ και Harvard (έδρα Γ. Σεφέρη) στη Bοστώνη