Αρκετές φορές θα έχεις διαβάσει μοναδικέ μου αναγνώστη, να σου γράφω για την πόλη ως λειτουργική ιδέα στην ολοκλήρωση του ανθρώπου. Σου ξαναθυμίζω και πάλι τον παππού Αριστοτέλη που μας λέει ότι «ο άνθρωπος είναι φύσει πολιτικόν ζώον», δηλαδή δεν είναι γνώρισμα του ανθρώπινου είδους να ζει σε απομόνωση και …μονοχνωτίλα, αλλά να συγχνωτίζεται με του ομοίους του. Δεν εννοούσε ο Σοφός την πολιτική ως …πολιτικαντισμό, …κομματίλα ή …οπαδίλα, αλλά συμμετοχή στα κοινά, κοινωνικότητα και αμοιβαιότητα, ό,τι δηλαδή, εξελίσσει τον άνθρωπο, για τη δική του ευδαιμονία, την ασφάλεια και την ηδονή του ζην. Για να τα πετύχουν αυτά οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, δημιούργησαν το άστυ. Ένα ευρύτερο «σπίτι», όλων αυτών που κάποτε …συγκεντρώθηκαν από τις ερημιές, προς όφελος καθενός ξεχωριστά και όλων συνολικά. Σαν σπίτι, λοιπόν, είχε τα λειτουργικά του …διαμερίσματα. Βεβαίως, ο καθένας το οικογεννειακό του σπιτάκι, αλλά όλοι μαζί στην Αγορά, στην Παλαίστρα, στο Μουσείον, στο Θέατρον, κ.λπ. κοινά, τα οποία, εκτός από τον συντονισμό της κοινότητας, οδηγούν στην προσωπική ολοκλήρωση, που λέγαμε. Ήταν όλα τέλεια; Κάθε άλλο, ήταν όμως εξελίξιμο το σύστημα. Μην φανταζόμαστε πως είχανε κατά νου μια …σημερινή Μυτιλήνη. Αυτό, μοναδικέ μου, δεν είναι άστυ, μάλλον προς το …αγριομπέμπαρος μου έρχεται, σαν ένα μωρό που μεγαλώνει και μεγαλώνει μόνο σωματικά, αλλά από μυαλό …κουκούτσι. Άσε και τις μεγαλουπόλεις που τις λέμε άστεα… μάλλον προς το …καρκινικοί όγκοι μου φέρνουν. Είπαμε ζην, που στοχεύει στο ευ ζην και όχι σκέτη επιβίωση και …θεάματα… Αλλιώς, αυτό θα είναι παρακμή πριν ακόμα γνωρίσουμε την εξέλιξη.
Ας έρθουμε τώρα στα δικά μας, μετά από αυτές τις …αμπελοφιλοσοφίες μου, μπορείς να πεις, αλλά δεν έπαθα …πληκτροδιάρροια· να σε εισαγάγω στο ινσπέξιον μου, θέλω, μοναδικέ μου. Ως άστεα, πληθυσμιακώς ισορροπημένα και αρκετά αναπτυγμένα σε κοινά εξελικτικά σχήματα, μπορούμε να θεωρήσουμε τα κεφαλοχώρια του νησιού μας. Έχουν τη …σύγχρονη Αγορά τους (καφενεία, καφετέριες. Μη γελάς…), έναν δύο ή και τρεις συλλόγους με πολιτιστικό ή εξωραϊστικό ή αθλητικό χαρακτήρα, κάποια από αυτά τα άστεα έχουν θέατρο ή αίθουσα ποικίλων εκδηλώσεων, από γήπεδα όσα θες, καρδιά μου, ε, είναι και οι εκκλησιές. Πάντα κινείται πολιτικά, όπως λέγαμε, ο κόσμος και ας λένε ότι δεν κινείται τίποτα, όσοι αυτοί οι ίδιοι δεν κινούνται. Αλλά και η …χώρα της Λέσβου η …αγριομπεμπάρα Μυτιλήνη, δεν έχει να ζηλέψει, από τα χρόνια ήδη τα αρχαία, καμμιά μεγαλούπολη. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι ενώ τότε είχαν πληθυσμιακούς πυρήνες που τα λειτουργούσαν όλα «κοντά χέρια», βλ. Δήμοι Φυλές αρχαίας Αθήνας, σήμερα, με την αύξηση του πληθυσμού και συνάμα με το άπλωμα του υπάρχοντος, ό,τι υπάρχει και ό,τι δημιουργείται, βρίσκεται εγκατεστημένο εδώ κι εκεί και …παραπέρα… Άντε τώρα εσύ πατέρα, πάρε το βλαστάρι σου και από τη Χυσομαλλούσα κατεβείτε στο Κολυμβητήριο (καλέ, σε ποιο, είπες;). Κι εσύ μαμά, οδήγα μέχρι το κλειστό της Νεάπολης ή από τη Νεάπολη ελάτε με τα παιδιά στο Δημοτικό Θέατρο. Μια πόλη σε αέναη κίνηση, με οδηγούς που διέρχονται τις γειτονιές της σαν τους καταδιωγμένους. Για την κίνηση την καθημερινή, από και προς …και χάριν της εργασίας, δεν το συζητώ· εσύ τα τραβάς. Τι μας λείπουν; Οι πυρήνες! Οποιουδήποτε είδους σύνολα κατοικιών με την πλατεία, το πάρκο, το εμπορικό τους κέντρο συν το πολιτιστικό και αθλητικό «πρώτης βαθμίδας». Αυτό όμως, αν πούμε ότι ξεκινάμε σήμερα, τώρα, αυτή τη στιγμή, θα πρέπει να το κυνηγάμε διακαώς και αδιακόπως για μια γενιά, για να δούμε αποτέλεσμα σε δύο τρεις επιλεγμένους πυρήνες. Αυτό είναι πολεοδόμηση και χωροταξία, κι όχι το …τουρλουμπούκι που έχουμε και θα συνεχίζεται.
Αχ, σου το χρώσταγα, μοναδικέ μου, γιατί με είχες πρήξει στην κατηγόρια πως τα βλέπω πάντα επιφανειακά και κοντόθωρα, με κάτι κάδους που ζέχνουνε και κάτι πεζοδρόμια που λείπουνε και γκρινιάζω για την ανύπαρκτη πληροφόρηση στον επισκέπτη. Άρπα …μεγαλόπνοα, τώρα…Μα, πώς να το κάνουμε; Από τα μικρά ξεκινά η συνειδητοποίηση και πάμε στην καλλιέργεια της ποιότητας ζωής. Ζωής καθημερινής και απλής, που όμως οδηγεί σε σταδιακή απομάκρυση από τα …μικροβάσανα. Πάρε το πρόβλημα στάθμεσης, αλλά και της άσκοπης και τυρανικής μετακίνησης από και προς το Κέντρο της πόλης. Ή σημειωτόν ή …στο ψάξιμο.
Δεν βλέπεις τι έγινε με το Στάδιον το επωνομαζόμενο «ι Ταρλάς»; Έγινε σύγχρονο γήπεδο ποδοσφαίρου. Γι αυτό πάσχισαν, αυτό κατάφεραν, ένα σπουδαίο έργο, για το «…ματζούνι του λαού» (αφού σου είπα, δεν ονοματίζω διάφορες …ουσίες, εδώ). Θα μου πεις: «Γιατί, ωρ’ Σίτυ Ινσπέκτορ, μήπως δεν μπορούνε να γίνονται και άλλες εκδηλώσεις, όπως και αγώνες σε άλλα αθλήματα;». Θα σου απαντήσω: Βεβαίως! Κοίτα όμως, χαρακτήρησέ μου το ύφος των εγκαταστάσεων, τις προβολάρες, τον αγωνιστικό χώρο και τα …έδρανα θεατών τε και …δημοσιογράφων. Σε τι άθλημα παραπέμπουν; …Μολόγα… Θα σου πω ότι, επί του παρόντος, δεν θέλω να τοποθετηθώ και να εκτεθώ στην εκτίμησή μου για το ποδόσφαιρο, επειδή αυτή η επιΘεώρησή μας δεν αφορά σε αθλήματα, αλλά στο χώρο της πόλης και στη λειτουργία του. Από πού να το πιάσω, για να το δεις πιο σφαιρικά, μοναδικέ μου; Αυτός ο Ταρλάς, με τη μακρά ιστορία στο αθλητικό γίγνεσθαι της Μυτιλήνης, …είναι μικρός… δεν τον βλέπεις; Στριμωγμένος μέσα στον ιστό του Κέντρου, ασφυκτιών και παρενοχλών… δεν το αισθάνεσαι; Η πόλη ήταν μικρή, ο κόσμος που είχε την άνεση ν’ ασχοληθεί, λιγότερος. Επαρκής ήταν μέχρι κάποια εποχή ο χώρος, αλλά μη εξελίξιμος και μη επεκτάσιμο το …κτηριακό του. Δεν βλέπεις τι γίνεται με τα γήπεδα του «ΠΑΟ ολέ ολέ», της «ΑΕΚ θρησκεία» και άλλων ελληνικών κολοσών της μπάλας; Έλλειψη χώρου, απαρχαίωση, κατεδάφιση και, σε μερικές περιπτώσεις, απομάκρυνση από την ιστορική τους κοιτίδα. Ο λόγος; Θα σου πω σε λίγα χρόνια ή μάλλον θα σου το πούνε οι χάνοι (ξέρεις εσύ), αυτοί που θα βρούνε χίλια στραβά του Ταρλά και θα σχεδιάσουν τη χωροθέτηση και οικοδόμηση νέου γηπέδου. Εδώ είμαστε, την υγειά μας να’ χουμε. (Ξέχασες πόσα χρόνια δεν είχε η πόλη Δημοτικό Θέατρο, γιατί ανακαινιζόταν, με αρκετό περισσότερο χρήμα από όσο θα μπορούσε να πληρωθεί ένα καινούριο;)
Τι με μποδίζει η …γηπεδάρα μας, θα ρωτήσεις… Εσύ να μου πεις, πώς αισθάνεσαι όταν έχει «αγώνα». Τόσο αυτοκινητομάνι ένα γύρω, τόσο μποτιλιάρισμα… Τόσο πήξιμο στη ρόδα και τη λαμαρίνα από φιλάθλους της πόλης και των χωριών, βαβούρα και … υποκουλτούρα, ενίοτε και χουλιγκανισμός έξω από τα σπίτια και τα μαγαζιά και στο διάβα του μόνιμου πληθυσμού, δεν τα βλέπεις; Και καλά καλά… μία πεζοπλατεία δεν έχει, έστω εκεί μπροστά στα …προπύλαια (χα, χα…). Μα εκεί περνάει ένας λειτουργικός δρόμος της πόλης, που οδηγεί σε κόμβο για το κέντρο της. Και τι έγινε, ε; Εδώ παίζει η ομαδάρα, σήμερα, εδώ θα καεί το πελεκούδι σήμερα, κ.λπ. ανώριμα …πολιτικώς, που λέγαμε.
Το ποδόσφαιρο, όπως έχει εξελιχθεί σήμερα, θέλει άπλετο χώρο. Εξελίξιμες εγκαταστάσεις, αγωνιστικού χώρου, κερκίδων, χίλιων δυο αναγκαίων λειτουργιών και πάρκινγκ και …απρόβλεπτα για το μέλλον. Χώρος υπάρχει …παραέξω. Ε, και; Γιατί να στριμώχνεται η όλη υπόθεση μέσα στην πόλη; Για τους άμεσα και επαγγελματικώς ασχολούμενους, αλλά και για …περιφερειακούς επαγγελματίες που προκολώνται στις συναντήσεις, μιλάμε για καλό χρήμα. Βάζεις, παίρνεις… Για τους φιλάθλους, άνεση. Τι να στριμώχνεσαι στον Ταρλά, τι να πας λίγο …παραέξω από την πόλη. Αφού το κάνεις που το κάνεις το …ταξίδι. Και για την πόλη και για την οικονομία και το ….ίματζ του νησιού είναι προτιμητέο ένα νέο, σύγχρονο και άνετο, γήπεδο. Τι στο καλό κολλάμε στις ανακαινίσεις …για μπας και μας παρασέρνουν οι χάνοι; Για ψάξε το…
Έτσι, μοναδικέ μου, με ένα μικρό …παράδειγμα στην υπόθεση χωροθέτηση αθλητικών δραστηριοτήτων μέσα στην πόλη, καταλαβαίνεις πόσο ρόλο παίζει ο καλομελετημένος και ανθρωποκεντρικός σχεδιασμός. Εσύ όμως, επιμένεις. Εντάξει… θα σου απαντήσω στην ερώτησή σου: «…και τι θα γίνει ο Ταρλάς μετά;» Λοιπόν, πιστεύω πως μπορεί να γίνει χώρος, πάλι, αθλητισμού, αλλά «δεύτερης βαθμίδας» ενώ τώρα είναι «τρίτης» και …ασφυκτιών, όπως είπαμε. Συλλογίσου… γιατί εσύ με έπρηξες…: «Πρέπει να γίνουν έργα στο Δήμο, μεγάλα έργα, έργα πνοής και …και …και…». Εντάξει, ας γίνουν μερικά μικρά και βραχυπρόθεσμα και όσο πάει θα έχουμε την ελπίδα για κάτι περί «μετεγκατάστασης ΔΕΗ, εμπορικού λιμανιού ή και …σύζευξης …των φαναριώνε, όποιος τη θυμάται, να ούμ…».
Τις προάλλες θαύμαζα ένα τεράστιο κρουαζιερόπλοιο που επισκέφτηκε την πόλη μας. Τι …χαϊλίκι …τι …χλίδα… φσσσ…! Από την άλλη, δεν μπόρεσα να συγκρατήσω το …φτου… (να μη μας βασκάνω)… Ξεμπάρκαραν τους επισκέπτες από τις λάντζες, πάλι στη μπούκα του λιμανιού, να διανύουν αρκετή διαδρομή εν μέσω συλλεχθέντων από το κύμα του Αιγαίου και μη εισέτι προωθηθέντων σε ένα Κέντρο Υποδοχής Τυρανισμένων. Όλοι οι καλοί χωράνε… ελάτε κι εσείς Αμερικανάκια, να γίνουμε …μια ωραία ατμόσφαιρα… αλλά με μικρά βήματα. Ανάμεσα από μπουγάδες και αυτοσχέδιες τσαντήρες, πορεία χωρίς λόγο, ενώ και τεχνικώς είναι δυνατή η αποβίβαση ακριβώς μπροστά από το Τελωνείο. Τα είπαμε, τα ξανά’παμε και τι τους νοιάζει τους …δημόσιους υπαλλήλους; Κανένανε άλλον, έτσι για να ξέρουμε, τον νοιάζει;
Ξεμπουκάρισμα, τώρα, στην Ανύπαρκτη Πλατεία Τελωνείου, εν μέσω ταξί, πούλμαν και …πολιορκώντας το Γραφείο Πληροφοριών, ενώ μια νταλίκα πενταξονική κορνάριζε για ν’ ανοίξει δρόμο προς τα μέσα. Κατάλαβες τώρα, μοναδικέ μου, τι σημαίνει χωροταξία και τι ανάγκη για μικρά και αμέσως χρήζοντα, χαμηλού κόστους, έργα; Ε, αφού είπαμε, όλοι οι καλοί χωράνε… Έλα κι εσύ στο τρελάδικό μας. Όμως, ποιος την πληρώνει, τελικά; Η πόλη; Το νησί; Όλοι μας; Το τι έκαναν οι επισκέπτες μας και πώς προσέγγισαν τον πολιτισμό της φημισμένης, από την αρχαιότητα, Μυτιλήνης, επιφυλάσσομαι… Έσκασα… Κι επειδή δεν θα με κάνετε εσείς αλκοολικό, θα το γυρίσω στην …ψυχρολουσία. Πάω για μια βουτιά στη Φυκιότρυπα, μπας και …ξεπυρώσω.
City Inspector
