ΕΜΒΟΕΣ ΩΤΩΝ

 γράφει ο Κουτουκτσής Αθανάσιος 

Με τον όρο “εμβοές ώτων” εννοούμε την αυ­τόματη αίσθηση διαφόρων ήχων ή θορύβων μονό­πλευρα ή αμφοτερόπλευρα που παραπονείται ότι ακούει ένα άτομο χωρίς την επίδραση ακουστι­κών ερεθισμάτων του περιβάλλοντος.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι εμβοές δεν αποτελούν νόσο αλλά σύμπτω­μα, το οποίο παρουσιάζεται σε πλήθος παθήσεων τόσο  του περιφερικού όσο και κεντρικού οργάνου της α­κοής, από τον έξω ακουστικό πόρο μέχρι τον φλοιό του εγκεφάλου αλλά και σε πλήθος συστηματι­κών παθήσεων.

Συνήθως οι πάσχοντες από εμβοές  τις αναφέρουν  ως  ”παράσιτα του ραδιοφώνου”, ως ‘τζιτζίκια’ , ως τον θόρυβο μιας μηχανής κ.α. . Εδώ θα πρέπει οι εμβοές αυτές να διαχωριστούν από τις ακουστικές ψευδαισθήσεις  που συνοδεύουν ορισμένες ψυχιατρικές καταστάσεις και έχουν ανάγκη την βοήθεια και διερεύνηση από ψυχίατρο.

Οι εμβοές  διαχωρίζονται

– σε σχέση με την διάρκεια

• σε συνεχείς και διακοπτόμενους ήχους

-σε σχέση με την ένταση

• σε ήπιας και σοβαρής μορφής  ‘ η τελευταία δε δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα και επηρεάζει την καθημερινότητα του πάσχοντος

-σε σχέση με την αντίληψη

• σε υποκειμενικές από τον ίδιο
• σε αντικειμενικές όταν γίνονται αντιληπτές και από τους άλλους, είναι αποτέλεσμα της πρόκλησης ρυθμικών σπασμών ορισμένων μυών της μαλακής υπερώας, του μυός του τείνοντος το τύμπανο μυ ή σε διαταραχές της κροταφογναθικής άρθρωσης

-και σε σφύζουσες οι οποίες μοιάζουν με τον σφυγμό μας

ΑΙΤΙΑ

Πολλά τα αιτία από παθολογικές καταστάσεις του ωτός και από  τα άλλα συστήματα του οργανισμού μας

Θα παραθέσω εδώ μερικά από αυτά μια και η ταξινόμηση τους και ο αριθμός τους είναι αρκετά εκτεταμένος.

Ενσφήνωση ξένου σώματος στο έξω ακουστικό πόρο π.χ. τρίχα, έντομο, κυψελίδα, που έρχεται σε επαφή με το τύμπανο μπορεί να προκαλεί μονόπλευρα εμβοές στο αυτί.  Η διάγνωση τίθεται με την ωτοσκόπηση και με τον καθαρισμό του αυτιού  οι εμβοές εξαφανίζονται.

Μέση ωτίτιδα κατά την οποία έχουμε συσσώρευση υγρού πίσω από το τύμπανο ως επακόλουθο μιας λοίμωξης του ανωτέρου αναπνευστικού τόσο σε παιδιά όσο και στους ενήλικες. Η διάγνωση τίθεται με τη ωτοσκόπηση, τυμπανόγραμμα και με το ακοογραμμα όπου παρατηρείται βαρηκοΐα αγωγιμότητας δηλαδή δυσκολία στην μετάδοση του ήχου  μέσω του τυμπανοοσταριώδους συστήματος , η δε θεραπεια με αντιβιώση όταν ενδεικνυται σε συνδυασμό με τοπικά ή και από του στόματος επιφέρει την ίαση και την αποκατάσταση στην φυσιολογική του λειτουργία. Στην πάθηση αυτή θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή  στις υποτροπές ή παρατεταμένη διάρκεια της νόσου στους ενήλικες διότι πρέπει να ερευνηθεί και ο ρινοφάρυγγας για να αποκλεισθεί η παρουσία σ’ αυτόν κάποιου όγκου, που αποφράσσει το στόμιο της Ευσταχιανής σάλπιγγας, στον ρινοφάρυγγα.

Πρεσβυακουσία Συνήθωςμετά το 50⁰-55^Ο έτος της ζωής η ακοή αρχίζει να ελαττώνεται και μπορεί να συνοδεύεται και από εμβοές. Η διάγνωση τίθεται με  ακοομετρία , τυμπανομετρία και την  καταγραφή των ακουστικών αντανακλαστικών. Τα ηλικιωμένα άτομα συνήθως πάσχουν από πρεσβυακουσία, που συνοδεύεται από εμβοές, και επιδεινώνονται, όσο περνάει ο καιρός.Αρκετές εμβοές συνεπεία πρεσβυακουσίας  υποχωρούν με τη χρήση κατάλληλου ακουστικού βαρηκοΐας λόγω της ενίσχυσης και κατά συνέπεια αντίληψης των ήχων του περιβάλλοντος , οι οποίοι καλύπτουν τις εμβοές,  μπορούν βέβαια και να αντιμετωπιστούν με αγωγή από του στόματος.

Ωτοσκλήρυνση. Η ωτοσκλήρυνση είναι κατάσταση που μπορεί συνήθως να εμφανιστεί μετά το 15-18^ο έτος της ηλικίας και οφείλεται σε δυσκαμψία των ακουστικών οσταρίων. Συγκεκριμένα ο αναβολέας δεν μπορεί να μεταδώσει τους ήχους προς το εσωτερικό του αυτιού. Η ωτοσκλήρυνση μπορεί να συνοδεύεται από βαρηκοΐα που ποικίλει σε βαρύτητα και μπορεί να εξελιχτεί μέχρι και στην απώλεια της ακοής. Μερικοί ασθενείς παραπονούνται ταυτόχρονα και για την εκδήλωση εμβοών. Αν η ωτοσκλήρυνση μπορεί να αντιμετωπισθεί με χειρουργική επέμβαση παραπέμπεται ο ασθενής σε ωτοχειρουργό . Μια εναλλακτική λύση είναι η χρήση  ακουστικού βαρηκοΐας.

Αρτηριοσκλήρυνση. Τα ανεβασμένα επίπεδα λιπιδίων και χοληστερίνης, μεταξύ των άλλων ευνοούν τον περιορισμό της ελαστικότητας των μικροτριχοειδών στο μέσω και το έσω ους. Η κατάσταση αυτή κάνει τη ροή του αίματος στα αυτιά εντονότερη και με δημιουργία στροβίλων, που δημιουργούν ήχους, που γίνονται ακουστοί ως εμβοές. Η συχνότητα της υπερλιπιδαιμίας είναι υψηλή μεταξύ των ασθενών με βαρηκοΐα και εμβοές . Κατεβάζοντας τα επίπεδα των λιπιδίων βελτιώνεται η ένταση των εμβοών.

Εμβοές μπορεί να προκαλέσουν και διάφορες φαρμακευτικές ουσίες όπως αντιβιοτικά συνηθέστερα οι αμινογλυκοσίδες, η ασπιρίνη, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως η δικλοφενάκη, lβουπροφένη, ναπροξίνη κ.α.,αντινεοπλασματικα – σισπλατίνη καθώς και βαρέα μέταλλα όπως  υδράργυρος,αρσενικό,μόλυβδος.

Αίτια σφυζουσών εμβοών: μια στένωση ή συστροφή ή ελίκωση μιας αρτηρίας  (καρωτίδα) ή μιας φλέβας (σφαγίτιδα φλέβα), που λέγεται αρτηριοφλεβική  παραμόρφωση μπορεί να δημιουργήσει στροβιλώδη ροή του αίματος μέσα από αυτό το αγγείο, με επακόλουθο την πρόκληση εμβοών όπως στένωση της σπονδυλικής αρτηρίας προκαλούμενη από οστεόφυτα ή όγκος του μέσου ωτός στην περίπτωση του παραγαγγλιώματος. Η διερεύνηση τους τίθεται εκτός του ακοογράμματος ,τυμπανομετρίας και με MRI,MRAαγγειογραφία εγκέφαλου αλλά και τραχήλου (Ενδοκρανιακές και εξωκρανιακές αρτηριοφλεβικές επικοινωνίες)

Όγκοι της κεφαλής και του τραχήλου. Αν στο ακοόγραμμα βρεθεί βαρηκοΐα μόνο στο ένα αυτί, στο οποίο ακούγονται οι εμβοές πάντοτε πρέπει να ερευνάται με μαγνητική τομογραφία του λιθοειδούς οστού που φιλοξενεί το όργανο της ακοής καθώς και η γεφυροπαρεγκεφαλιδική γωνία για να αποκλειστεί  η παρουσία ενός όγκου (ακουστικό νευρίνωμα). Πάντοτε ερευνάται και ο ρινοφάρυγγας για την παρουσία κάποιου όγκου.

Διαγνωστική διερεύνηση: Ωτοσκόπηση, τυμπανομετρία, ακοομετρία,ABR Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά Εγκεφαλικού Στελέχους, Triplex Αγγείων τραχήλου-καρωτίδας- σπονδυλικής, βιοχημικές εξετάσεις, γενική αίματος, MRI έσω ακουστικών πόρων όταν έχουμε μονόπλευρες εμβοές ή ασύμμετρη νευροαισθητήρια βαρηκοΐα, αξονική λιθοειδών υψηλής ευκρίνειας για την διερεύνηση ωτοσκλήρυνσης ή βαρηκοΐας αγωγιμότητας, MRA εγκεφάλου –τραχήλου σε σφύζουσες εμβοές.

Θεραπεία

Για την θεραπεια των εμβοών έχουμε αρκετές εναλλακτικές λύσεις α) φαρμακευτικές ουσίες όπως η βήτα-ιστίνη η οποία βελτιώνει την αγγείωση του κοχλία,τριμεταζιδίνη έχει χορηγηθεί για τη αγωγή των εμβοών αγγειακής αιτιολογίας , εκχυλίσματα των καρπών του δένδρου Ginkgo biloba κ.α. , β) ακουστικά βαρηκοΐας τα οποία ενισχύοντας τους ήχους του περιβάλλοντος χώρου καλύπτοντας τις, εμβοές γ) ακουστικά ηχοκάλυψης–  συνδυασμός ενός ακουστικού βαρηκοΐας υψηλών συχνοτήτων και μίας συσκευής ηχοκάλυψης των εμβοών εντός της ίδιας μονάδας δ) Θεραπεία επανεκπαίδευσης των εμβοών (Tinnitusretrainingtherapy) βασίζεται στον κάματο του νευρικού συστήματος που ορίζεται ως «φαινόμενο κατά το οποίον η ανταπόκριση του νευρικού συστήματος μειώνεται ή αναστέλλεται κατά τη διάρκεια συνεχόμενων ερεθισμών» με διάρκεια της θεραπείας 12 μήνες ζ) βελονισμός στ) ομοιοπαθητική κ.α.

Καταλήγοντας θέλω να επισημάνω ότι παρόλο που οι εμβοές είναι ιδιαίτερα ενοχλητικές και δυσκολεύουν την καθημερινότητα του πάσχοντος, παρά όλα αυτά έχουμε αρκετές επιλογές για την αντιμετώπιση τους με πολύ καλά αποτελέσματα και εξατομικευμένη αντιμετώπιση.

ΚΟΥΤΟΥΚΤΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΟΣ

ΚΑΒΕΤΣΟΥ 40 ΜΥΤΙΛΗΝΗ