Την πολύτιμη εμπειρία τους από το ταξίδι τους στην Πολωνία διηγούνται οι μαθήτριες του Δημοτικού σχολείου Σκοπέλου, Αγρίτη Ταξιαρχούλα (Τάξη Ε’), Κοντούλη Αναστασία και Χατζηνικολάου Δέσποινα (Τάξη ΣΤ’) και οι συνοδοί εκπαιδευτικοί, Τσακύρη Αγγελική και Ζαγγογιάννη Βιβή, που επέστρεψαν τη Δευτέρα 7 Απριλίου από το Κατοβίτσε στο οποίο διέμειναν 8 ημέρες. Αυτό το ταξίδι ήταν η δεύτερη κινητικότητα που πραγματοποίησε το σχολείο του Σκοπέλου στο πλαίσιο του προγράμματος ERASMUS+ που υλοποιείται, με τίτλο: «EUHARmonic : Η Ευρωπαϊκή κληρονομιά στον πολιτικά και πολιτιστικά μεταβαλλόμενο κόσμο ως μέσο ενάντια στην ριζοσπαστικοποίηση».
Το σχολείο που μας υποδέχτηκε και μας φιλοξένησε ήταν το σχολείο του Mierzecice, στο Katowice της Πολωνίας. Πρόκειται για ένα σχολείο με 350 περίπου μαθητές που βρίσκεται σε αγροτική περιοχή. Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί τους, αλλά και άλλοι τοπικοί φορείς και σύλλογοι οργάνωσαν μια συγκινητική γιορτή υποδοχής για εμάς και τους συνεργάτες μας από την Κύπρο, την Κροατία και την Πορτογαλία, παρουσιάζοντάς μας ήθη και έθιμά τους, παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια. Τις επόμενες ημέρες είχαμε κι εμείς με τη σειρά μας την ευκαιρία να τους ενθουσιάσουμε παρουσιάζοντας τις ομορφιές του νησιού μας και της Γέρας και να τους ξεσηκώσουμε χορεύοντας «Να’ τανε το 21..».
Τα πρωινά παρακολουθούσαμε στο σχολείο εργαστηριακά μαθήματα από ρομποτική μέχρι μαγειρική τοπικών εδεσμάτων, δουλεύοντας σε ομάδες διεθνικές και συνομιλώντας στην αγγλική γλώσσα, ενώ τα απογεύματα μας γίνονταν ξεναγήσεις που μας επέτρεψαν να γνωρίσουμε την ευρύτερη περιοχή της Σιλεσίας και να μάθουμε πολλά ενδιαφέροντα πράγματα που αφορούν στην τοπική αλλά και στην Ευρωπαϊκή ιστορία.
Το Κατοβίτσε όπου διαμέναμε είναι η κυριότερη πόλη της Άνω Σιλεσίας, περιοχή που περνούσε από την πολωνική στην γερμανική κυριαρχία, μέχρι που το 1921 οι κάτοικοι αποφάσισαν με δημοψήφισμα την προσάρτησή της στην Πολωνία. Μέχρι το 1890 ήταν ένα γεωργικό χωριό, στη συνέχεια όμως ευημέρησε λόγω του ορυκτού της πλούτου, των αποθεμάτων γαιάνθρακα, ψευδαργύρου, μολύβδου, σιδήρου και της βαριάς βιομηχανίας που αναπτύχθηκε. Τα τελευταία χρόνια η πόλη έχει μεταμορφωθεί από μια μολυσμένη βιομηχανική πόλη σε έναν τουριστικό προορισμό έντονης πολιτιστικής δραστηριότητας. Έτσι, στην περιοχή του παλιού ορυχείου άνθρακα έχει χτιστεί η Πολιτιστική Ζώνη του Κατοβίτσε που περιλαμβάνει το Spodek, ένα στάδιο χωρητικότητας 11.000 ατόμων με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική σαν ένας τεράστιος ιπτάμενος δίσκος, το Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο χωρητικότητας 15.000 ατόμων, το Μουσείο για την ιστορία της Σιλεσίας και το NOSPR, το μέγαρο της Εθνικής Ραδιοσυμφωνικής Ορχήστρας της Πολωνίας.
Στο μουσείο είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε για την ταραχώδη ιστορία της ευρύτερης περιοχής αλλά και να δούμε πώς ζούσαν οι κάτοικοι στις διάφορες ιστορικές περιόδους, από τη διακόσμηση των σπιτιών τους μέχρι τις καθημερινές τους συνήθειες. Στην τεράστια αίθουσα με την εξαιρετική ακουστική του μεγάρου μουσικής NOSPR, που σου δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι στο εσωτερικό ενός τεράστιου μουσικού οργάνου, απολαύσαμε το αφιέρωμα στον Mieczyslaw Weinberg με την περίπου 100 ατόμων συμφωνική ορχήστρα της Σιλεσίας και μαέστρο τον Gabriel Chmura. Το εντυπωσιακό αυτό κτίριο και η έντονη μουσική δραστηριότητα στο Κατοβίτσε, οι συναυλίες και τα φεστιβάλ διαφόρων ειδών μουσικής, του χάρισαν το 2015 την αναγνώριση από την UNESCO ως «Πόλη της Μουσικής».
Στην πόλη του Κατοβίτσε επισκεφτήκαμε επίσης την περιοχή Νikiszowiek χτισμένη μεταξύ 1908 και 1912 για τις ανάγκες της διαμονής των ανθρακωρύχων και των οικογενειών τους και μάθαμε πολλά για τον τρόπο ζωής τους και την αρχιτεκτονική της περιοχής, Σήμερα αυτή η περιοχή αποκτά συνεχώς αξία, είναι στη λίστα πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO και έχει γίνει πόλος έλξης φωτογράφων και άλλων καλλιτεχνών που άρχισαν να διαμένουν εκεί και να δραστηριοποιούνται καλλιτεχνικά.
Φυσικά, η επιτόπια έρευνά μας δε θα μπορούσε να είναι ολοκληρωμένη χωρίς την κατάβαση στους χώρους δουλειάς αυτών των ανθρώπων του μόχθου. Τριάντα περίπου μέτρα κάτω από γη, περιηγηθήκαμε μέσα σε βάρκες σε ένα τμήμα του δικτύου άντλησης των υδάτων των ορυχείων αργύρου Tarnowskie Gόry, που από το 2017 περιλαμβάνονται στον κατάλογο Mνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και μάθαμε θρύλους και δοξασίες των ορυχείων. Χτυπήσαμε στα τοιχώματα τρεις φορές για να έχουμε καλή τύχη και οι λιγοστές σταγόνες που έπεσαν στο κεφάλι και στα γόνατά μας σημαίνουν σύμφωνα με το θρύλο ότι από εκεί βγήκαμε πιο σοφές και καλύτερες αθλήτριες. Για να δούμε…
Επισκεφτήκαμε επίσης το ορυχείο αλατιού Wieliczka, κοντά στην Κρακοβία, αφού πρώτα επισκεφτήκαμε αυτήν την πανέμορφη πόλη, μια από τις παλαιότερες και μεγαλύτερες της Πολωνίας, περπατήσαμε στο ιστορικό κέντρο και στο κάστρο της Βάβελ. Το Wieliczka ήταν πραγματικά εντυπωσιακό. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα αλατορυχεία της Ευρώπης, από το 13ο αιω. μ.Χ., και φυσικά περιλαμβάνεται επίσης στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Καθώς περιηγούμασταν σε μια διαδρομή περίπου δυο χιλιομέτρων, γευτήκαμε τα αλμυρά τοιχώματα και θαυμάσαμε τα εντυπωσιακά έργα τέχνης που έφτιαχναν οι αλατορύχοι από αλάτι. Αυτό όμως που μας άφησε όλους άφωνους ήταν ο υπόγειος ναός, όπου όλα, από τα πατώματα μέχρι τους πολυέλαιους, τις σκαλισμένες σκηνές από τη ζωή του Χριστού μέχρι τα είδη θρησκευτικής λατρείας κατασκευάστηκαν εξολοκλήρου από τους αλατορύχους με το ορυκτό αλάτι των ορυχείων.
Το ταξίδι μας στην Πολωνία θα μας μείνει αξέχαστο, τα υπέροχα πράγματα που είδαμε, οι αξιόλογοι άνθρωποι που γνωρίσαμε, όλα όσα μάθαμε, δεξιότητες ζωής, θα μας συντροφεύουν. Και συνειδητοποιήσαμε πόσο αλήθεια ήταν αυτό που έγραφε η πινακίδα στη δημοτική βιβλιοθήκη κοντά στο πολωνικό σχολείο όπου φτιάξαμε πασχαλινές κάρτες : « Ο κόσμος είναι ένα βιβλίο κι όποιος δεν ταξιδεύει διαβάζει μόνο μια σελίδα του».
