Hταν µια πόλη που έβγαινε στη θάλασσα. Ή µήπως από την θάλασσα είχε αναδυθεί για να σκαρφαλώσει στον λόφο µε την κοκκινόπετρα; Την κατοικούσαν τα παιδιά του Μάκαρα, του πρώτου οικιστή του νησιού και της έδωσαν όνοµα που είχε µέσα του την φωτιά : Πύρρα την είπαν.
Μια πόλη που είχε το προνόµιο να ζει στον µεγάλο Κόλπο και από τον µεγάλο Κόλπο, τον κόρφο που κλείνει σαν φιλόξενη αγκαλιά. Σήµερα τον λέµε Κόλπο Καλλονής. Τα χρόνια εκείνα τον έλεγαν Πυρραίων Εύριπο.
Μέχρι τις µέρες µας γράφονται συγγράµµατα από τους ιστορικούς, που διαφωνούν για το κατά πόσο ο Εύριπος των Πυρραίων ήταν ο σηµερινός Κόλπος Καλλονής.
Κάποιοι λένε πως ο εύριπος είναι η λωρίδα της θάλασσας που χωρίζει την ανατολική ακτή της Λέσβου από την Αιολίδα, στη µικρασιατική ακτή. Γιατί εκεί απέναντι, είχαν χτίσει οι Αιολείς άλλη µια πόλη µε το όνοµα Πύρρα.
Όποια κι αν είναι η αλήθεια, ας αφήσουµε τους ιστορικούς να την αναζητήσουν. Ας µείνουµε σε ένα γεγονός που δεν χωρεί αµφισβήτηση καµιά : Την γη των Αιολέων, δηλαδή το νησί µας και τον απέναντι γιαλό, τον επισκέφθηκε τα χρόνια της αρχαιότητας ένας από τους πιο σπουδαίους ανθρώπους της εποχής: ο σταγειρίτης φιλόσοφος Αριστοτέλης.
Στα χώµατα της Λέσβου και του αιγιαλού των Μυτιληναίων περπάτησε ο φιλόσοφος, σαραντάρης όταν ήταν, αναζητώντας στοιχεία για να γράψει κάποια από τα πιο σηµαντικά έργα του, όπως το “Περί τα ζώα ιστορίαι”, το “Περί ζώων µορίων” και το “Περί ζώων κινήσεως”.
Ο Αριστοτέλης µέχρι τα 37 του χρόνια ήταν στο πλευρό του Πλάτωνα, στην Ακαδηµία. Όταν πέθανε ο Πλάτωνας βρέθηκε στην Άσσο κι από εκεί στη Μυτιλήνη, το 345, όπου έζησε τρία χρόνια .
Έφυγε από το Λέσβο όταν τον προσκάλεσε ο Φίλιππος για ν ΄ αναλάβει την µόρφωση του γιου του βασιλιά, του Αλέξανδρου, που είχε φτάσει στα 13 του.
Τα όσα έγραψε στα χρόνια της παραµονής του στο νησί ο Αριστοτέλης έχουν µεγάλη αξία µέχρι σήµερα, όπως λένε όσοι έχουν µελετήσει το έργο του. Μα δεν είναι δουλειά µας να εντρυφήσουµε στο έργο του Αριστοτέλη. Τα χνάρια του φιλοσόφου στη Λέσβο θ΄ αναζητήσουµε από τούτη την στήλη, περιδιαβαίνοντας την ιστορία του τόπου µας, σαν παραµύθι.