Ένα πρωί ο Αριστοτέλης ξύπνησε από τον κόκορα. Του άρεσε το επίμονο κάλεσμά του για ξύπνημα. Έμεινε να τον παρατηρεί καθώς έψαχνε σπόρους και τίναζε τα φτερά του. Τα πρώτα πλάσματα που ανταποκρίθηκαν ήταν οι ταπεινές όρνιθες, οι όρθες, που λέμε και σήμερα στο νησί. Ταπεινές γιατί έχουν στραμμένο το βλέμμα στη γης, αναζητώντας την τροφή τους. Μα τούτα τα πλάσματα, έδωσαν στον Αριστοτέλη την αφορμή να σκεφτεί κάτι που εκείνη την εποχή ήταν πρωτοποριακό: Πως έρχονται στην ζωή όσα ζώα περιβάλλουν τον άνθρωπο.
Αν θέλουμε και σήμερα να αντιληφθούμε την εξέλιξη των ειδών, πρέπει να κάνουμε αυτό που έκανε τότε ο Αριστοτέλης: Πλησίασε το κοτέτσι, βρήκε τα αυγά της κότας και μ΄ ένα πολύ λεπτό μαχαίρι χάραξε το τσόφλι ενός αυγού. Με προσεκτικές κινήσεις αφαίρεσε ένα κομμάτι από το τσόφλι. Με γυμνό μάτι είδε μέσα στο αυγό να πάλλεται η καρδιά ενός εμβρύου, ηλικίας μόλις μερικών ημερών. Είδε πως κυλούσε στις αρτηρίες του εμβρύου το αίμα. Ξεχώριζε το κεφάλι του εμβρύου, το μάτι του. Ήταν μια ζωή έτοιμη να ξεπηδήσει. Ένα μικρό κοτοπουλάκι που σε λίγες μέρες θα ήταν έτοιμο να αρχίσει να σκάβει με το ράμφος του το χώμα για να βρει τροφή, όπως ακριβώς έκανε και η κότα που είχε γεννήσει το αυγό. Ο Αριστοτέλης ήταν ο πρώτος που άνοιξε ένα αυγό και περιέγραψε το έμβρυο με τόση λεπτομέρεια. Ήταν ο πρώτος που περιέγραψε την προέλευση της ζωής. Είχε εισβάλει στα μυστικά της ζωής.
«Μαμά, γιατί τα κοτοπουλάκια μας είναι ίδια με τις μαμάδες τους;» ρώτησε το πιτσιρίκι που έτρεχε ξυπόλητο πίσω από την μητέρα του, κοντά στο κοτέτσι, στην Πύρρα.
«Τρέχα να παίξεις στον γιαλό», του απάντησε εκείνη.
Ο Αριστοτέλης είχε καταφέρει παρατηρώντας το αυγό να απαντήσει στο ερώτημα: Η κληρονομικότητα, το μυστικό του κόσμου που εξασφαλίζει τη συνέχεια της ζωής. Ο Αριστοτέλης έκανε το μεγάλο βήμα: Από την φυσική, στην μεταφυσική .
«Είναι σαν να έχουμε δυο γράμματα. Το Α και το Β. Από την σειρά με την οποία γίνεται η σύνθεσή τους δημιουργείται μια νέα συλλαβή. Είτε ΑΒ, είτε ΒΑ. Έτσι γίνεται και με τα όντα. Προέρχονται από την σειρά, την τάξη με την οποία γίνεται η σύνθεση στοιχείων, που δημιουργεί ένα νέο είδωλο, ένα νέο ον», έλεγε ο Αριστοτέλης, στον φίλο του, τον Θεόφραστο.
Πέρασαν χρόνια πολλά, για να περιγράψουν οι σύγχρονοι επιστήμονες τον γενετικό κώδικα. Να πουν πως ένα νέο ον δεν προέρχεται από μια απλή σύνθεση, αλλά από την σειρά με την οποία γίνεται η σύνθεση.
Μιαν άλλη μέρα παρατήρησε στα ανοιχτά του κόλπου τα δελφίνια. Ο Αριστοτέλης είδε τον χαριτωμένο χορό τους στον αφρό της θάλασσας. Παρατήρησε πως έμοιαζαν με ψάρια, αλλά είχαν μια βασική διαφορά: «τα δελφίνια αναπνέουν», είπε στον Θεόφραστο. Γι αυτό κατέταξε τα δελφίνια σε διαφορετική κατηγορία από τα ψάρια. Οι διάδοχοί του θα αδιαφορούσαν γι αυτή την παρατήρηση του Αριστοτέλη, κατατάσσοντας τα δελφίνια στην ίδια κατηγορία με τα ψάρια. Χρειάστηκε και σ΄ αυτή την περίπτωση να περάσουν αιώνες για να επιβεβαιωθεί πόσο δίκιο είχε ο Αριστοτέλης.
Όμως στον Αριστοτέλη δεν αρκούσε η παρατήρηση. Ήθελε να μάθει το γιατί. Τους κανόνες που όριζαν τη ζωή. Κι αφού διαπίστωνε τους κανόνες, άρχισε να ψάχνει τον ρόλο της ψυχής, που υπάρχει σε κάθε πλάσμα του κόσμου.
