Παύλος Τριανταφυλλίδης– Προϊστάμενος Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου
Σήμερα η εφημερίδα ΠΟΛΙΤΙΚΑ φιλοξενεί στις σελίδες της τον Προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου κ. Παύλο Τριανταφυλλίδη. Ένας άνθρωπος με πλούσιο βιογραφικό που έχει να επιδείξει σημαντικό έργο μέσα από τη δουλειά του και την επιστήμη την οποία υπηρετεί, έχοντας ως στόχο την ανάδειξη και την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Στη συνέντευξη αυτή μας μιλά για τις νέες δραστηριότητες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, για τα έργα που πρόκειται να γίνουν στο νομό Λέσβου, αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους προσπαθεί η Εφορεία Αρχαιοτήτων να φέρει κοντά στον κόσμο τα μουσεία.
- «Με τις δραστηριότητες και τα νέα αυτά έργα που προτείνει η Αρχαιολογική Υπηρεσία, ουσιαστικά θέλει να γίνει ένας μοχλός ανάπτυξης και του τουριστικού προϊόντος που έχει η Λέσβος, αλλά και να αναβαθμίσει την ποιότητα της ζωής της πόλης της Μυτιλήνης».
Αφότου αναλάβατε τα καθήκοντά σας, δείξατε αμέσως μια διάθεση να ανοίξετε την «κλειστή πόρτα» της Αρχαιολογίας στο κοινό του νησιού. Ξεκινήσατε με το «εύρημα του μήνα». Τι άλλο ετοιμάζετε;
Π. Τ. Ουσιαστικά το «εύρημα του μήνα» ήταν μια σκέψη που την ενστερνίστηκαν οι αρχαιολόγοι της υπηρεσίας άμεσα, γιατί θέλαμε να φέρουμε πιο κοντά τον κόσμο στα μουσεία τα οποία δεν είναι παγερές μονάδες, αποστεωμένες από τη ζωή της πόλης. Ουσιαστικά με την κίνηση αυτή προσπαθούμε να προβάλουμε τον πλούτο των ακριτικών περιοχών που έχει η Μυτιλήνη και η Λέσβος, παρουσιάζοντας έργα από ανασκαφές που γίνονται αυτή τη στιγμή στην πόλη της Μυτιλήνης και στην ύπαιθρο, με σκοπό να δείξουμε τη σημαντικότητα του αρχαιολογικού έργου που επιτελείται στο νησί σας. Αυτό ήταν και το σκεπτικό της κίνησης που κάναμε στο να παρουσιάσουμε μια πρώτη πολιτιστική εκδήλωση που γίνεται στο αρχαιολογικό μουσείο της Μυτιλήνης, προκειμένου να ζωντανέψουμε και το ίδιο το μουσείο.
Τώρα όσον αφορά τι άλλες δραστηριότητες, πρόκειται να γίνουν πάρα πολλά έργα στο νησί σας που εμείς τα ονομάζουμε έργα τρίτων. Δηλαδή δεν είναι έργα που γίνονται από την αρχαιολογική υπηρεσία, αλλά ουσιαστικά έχουμε ένα κομμάτι ενός μεγάλου έργου, όπως για παράδειγμα ένα μεγάλο γεφύρι ή κάποιοι δρόμοι που είναι αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη ή κάποια έργα της Περιφέρειας. Να φανταστείτε ότι αυτήν τη στιγμή έχουμε 10 μεγάλα τέτοια έργα που πραγματοποιούνται στα οποία απασχολείται ένας πολύ σημαντικός αριθμός ατόμων και από τα έργα αυτά έχουν προκύψει πολλά σημαντικά ευρήματα της αρχαιότητας. Εμείς θέλουμε να παρουσιάσουμε το έργο αυτό στη Λέσβο και ότι έχει βγει από όλα αυτά τα ευρήματα, για τα οποία η αρχαιολογία παίρνει χρήματα και κάνει ανασκαφές.
Οργανώνουμε μια ημερίδα στο τέλος του Μαρτίου, που θα συμπέσει και με το εύρημα του μήνα, για τη σπουδαιότητα των αρχαιολογικών έργων σε έργα τρίτων. Και αυτό σημαίνει: βιολογικούς καθαρισμούς, οδοποιία, φράγματα, έργα που γίνονται σε συνεργασία με την Περιφέρεια Β. Αιγαίου ή έργα που γίνονται από υπηρεσίες των κεντρικών υπουργείων όπως το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης – Αλιείας, για να παρουσιάσουμε τι γίνεται σε όλα αυτά τα έργα αλλά και τα ευρήματα έχουνε βρεθεί. Είναι σημαντικά αυτά τα ευρήματα για την ιστορία της Λέσβου; Έχουν βρεθεί καινούρια πράγματα; Αλλάζει κάτι στα δεδομένα που έχουμε για την ιστορία και την αρχαιολογία;
Αυτή είναι η δεύτερη δραστηριότητά μας για το 2015, σε μια προσπάθεια να φέρουμε πιο κοντά το κοινό της Μυτιλήνης και της Λέσβου γενικότερα στις αρχαιότητες.
Τρίτη δραστηριότητά μας θα είναι μια μεγάλη περιοδική έκθεση που θα γίνει τον Ιούνιο στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Μυτιλήνης. Είναι η περιοδική έκθεση που θα γίνει στο χώρο των Περιοδικών Εκθέσεων με θέμα «Λεσβία Γη – Ευρήματα καλλιτεχνών σε πηλό από την προϊστορία έως το σήμερα», όπου θα εκτεθούν αριστουργήματα καλλιτεχνών της αρχαιότητας και παράλληλα θα εκτεθούν καλλιτεχνικά δημιουργήματα εξαιρετικής ποιότητας σύγχρονων καλλιτεχνών που ζουν στη Λέσβο. Θα γίνει λοιπόν μια αντιπαραβολή και μια διαχρονική συνέχεια του πηλού και της επεξεργασίας του ή της διαμόρφωσής του, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Αυτό βέβαια θα είναι και μια πολύ ωραία προβολή για τον τόπο, για τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες για τα εργαστήρια των αγγειοπλαστών που υπάρχουν σήμερα στη Λέσβο.
Ποια έργα που αφορούν το νομό έχετε θέσει σε προτεραιότητα;
Π. Τ. Άμεσης προτεραιότητας για εμάς είναι οι αρχαιολογικοί χώροι των Καβείρων στη Λήμνο και της Πολιόχνης οι οποίοι καταρρέουν αν και είναι οι πιο σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι της Λήμνου. Έχουν μεγάλη τουριστική επισκεψιμότητα και είναι κρίμα το ότι βρίσκονται σήμερα σε πολύ άσχημη κατάσταση. Όπως επίσης και το αρχαιολογικό μουσείο της Λήμνου το οποίο θέλουμε να το αναμορφώσουμε και να το αναδείξουμε μέσα από νέα ευρήματα των πολύ σημαντικών ανασκαφών που υπάρχουν στο ακριτικό αυτό νησί.
Όσον αφορά τη Λέσβο τώρα, θέλουμε να βελτιώσουμε την υφιστάμενη λειτουργία του παλαιού αρχαιολογικού μουσείου Μυτιλήνης το οποίο είναι κι αυτό σε πολύ άσχημη κατάσταση διατήρησης, ενώ παράλληλα θα το εμπλουτίσουμε από νέα ευρήματα. Ένα άλλο επίσης έργο σημαντικό για την τουριστική προβολή της Λέσβου είναι η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Μήθυμνας και η δημιουργία αρχαιολογικής συλλογής, προκειμένου να αξιοποιήσουμε και να βελτιώσουμε την τουριστική δραστηριότητα που παρατηρείται πολύ έντονα στο Μόλυβο, ο οποίος αποτελεί και νούμερο ένα τουριστικό προορισμό για το νησί.
Προτεραιότητά μας είναι επίσης και η αναβάθμιση της περιοχής του κάτω Κάστρου της Μυτιλήνης, όπου πρόκειται να αναβιώσουμε μια περιοχή που πλέον είναι εγκαταλελειμμένη. Θα την δέσουμε οργανικά με την πόλη της Μυτιλήνης, θα κάνουμε ποδηλατοδρόμους, θα αναδείξουμε τους οικιστικούς πυρήνες των οθωμανικών οικιών που υπάρχουν στην περιοχή σε πολιτιστικά κέντρα και θα το συνδέσουμε με την περιοχή των σφαγείων που ο δήμος της Λέσβου θέλει να αναδείξει το μνημείο των σφαγείων σε έναν πολύ ωραίο χώρο υγειονομικού ενδιαφέροντος. Για παράδειγμα σε ένα εστιατόριο ή καφέ και το οποίο θα συνδεθεί με ένα ωραίο ψηφιακό που ετοιμάζουμε για την ιστορία της Λέσβου. Θέλουμε λίγο να ζωντανέψουμε ότι έχουμε. Έχετε τόσο σημαντικά πράγματα στη Λέσβο που είναι κρίμα να μένουν έτσι νεκρά.
Ο σεβασμός σε ότι έχει να κάνει με την πολιτιστική μας κληρονομιά, είναι κάτι που δεν βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο. Σαφώς είναι θέμα παιδείας, αλλά και του ότι η Αρχαιολογία πολλές φορές δυσχεραίνει την καθημερινότητα των πολιτών με την καθυστέρηση έργων σε οικόπεδα, δρόμους κλπ. Θεωρείτε ότι υπάρχει τρόπος ώστε η φιλοσοφία των αρχαιολόγων να προσεγγίσει τον μέσο Έλληνα;
Π. Τ. Με όλες τις δράσεις που κάνουμε θέλουμε να δείξουμε ότι η αρχαιολογία δεν είναι τροχοπέδη στην ανάπτυξη. Με τις δραστηριότητες και τα νέα αυτά έργα που προτείνει ουσιαστικά θέλει να γίνει ένας μοχλός ανάπτυξης και του τουριστικού προϊόντος που έχει η Λέσβος, αλλά και να αναβαθμίσει την ποιότητα της ζωής της πόλης της Μυτιλήνης.
Σε τι κατάσταση θεωρείτε ότι βρίσκονται τα υπάρχοντα αρχαιολογικά μνημεία του νησιού;
Π. Τ. Με τις τελευταίες καταστροφές που έγιναν έχουν καταπέσει πολλά σημαντικά μνημεία. Σας αναφέρω το «Βαλιδέ τζαμί» που έπεσε ο μιναρές του κι εμείς το έχουμε βάλει σε άμεση προτεραιότητα και σε πρόγραμμα ανάδειξης. Ήδη εκπονείται μελέτη γι’ αυτό προκειμένου να μπούνε τα οθωμανικά μνημεία της Λέσβου σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα και μάλιστα μπορούμε να το συνδέσουμε με το να παρουσιάσουμε πτυχές της οθωμανικής καθημερινότητας, όπως μέσα από τις διαβατήριες τελετές. Δηλαδή να κάνουμε ψηφιακά πράγματα μέσα στο «Βαλιδέ τζαμί» που να παρουσιάζεται η γέννηση, ο θάνατος, ο γάμος καθώς και τα έθιμα της τότε οθωμανικής κοινωνίας, πράγμα που θα προσελκύσει και τους Τούρκους επισκέπτες που έρχονται σήμερα στο νησί.
Τα μεσαιωνικά μνημεία έχουν αναδειχθεί με παλαιότερα προγράμματα ΕΣΠΑ. Τώρα γίνεται προσπάθεια για την αναστήλωση και ανάδειξη των οθωμανικών μνημείων και του βυζαντινού κάστρου που βρίσκεται κι αυτό σε κατάσταση διάλυσης. Βασικά τα περισσότερα δεν είναι σε καλή κατάσταση και λυπάμαι που το λέω αυτό και προσπαθούμε μέσα από τη δυνατότητα που μας δίνεται μέσα από τα ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, πέραν της χρήσης αυτών σε ένα νέο μοντέλο που προτείνουμε, δηλαδή να ενταχθούν στην αστική χρήση της πόλης, να προσπαθήσουμε και να τα συντηρήσουμε. Γιατί το σημαντικότερο πράγμα για έναν αρχαιολόγο είναι η συντήρηση των μνημείων και η προστασία τους.
Τώρα ως προς το χρονοδιάγραμμα αυτών των έργων, μετά από συνεννόηση με την Περιφέρεια και την κ. Καλογήρου, το δεύτερο ΕΣΠΑ θα ξεκινήσει από το 2ο εξάμηνο του 2015. Επειδή εμείς έχουμε έτοιμα ώριμα έργα, πιστεύουμε ότι θα ενταχθούν άμεσα μέσα στο νέο πρόγραμμα. Αυτά τα έργα βέβαια θα δώσουν πνοή και ζωή και στους κατοίκους όπου υπάρχει μεγάλη ανεργία. Θα απασχοληθούν άτομα με χρονοδιάγραμμα τουλάχιστον πενταετές. Οπότε η αρχαιολογία, μπορεί να βοηθήσει από την πλευρά της και ως προς την απασχόληση.
Με ποιο έργο θα θέλατε να συνδεθεί το όνομά σας κατά τη θητεία σας στη Μυτιλήνη;
Π. Τ. Δεν έχω τέτοιου είδους φιλοδοξίες. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να κάνω σωστά και υπεύθυνα τη δουλειά μου, αναδεικνύοντας και προστατεύοντας τους αρχαιολογικούς και πολιτιστικούς θησαυρούς της χώρας μας.
Ποιος είναι ο Παύλος Τριανταφυλλίδης
Ο Παύλος Τριανταφυλλίδης γεννήθηκε στην Πάτρα. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και το 1998 γίνεται διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το 2007 κατακτά τον τίτλο του μεταδιδακτορικού ερευνητή του Πανεπιστημίου Αθηνών με την μελέτη «Το παρροδιακό ιερό του Αταβυρίου Διός». Μιλά Γερμανικά και Αγγλικά, ενώ έλαβε υποτροφίες από το Αυστριακό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Επιστημών και Έρευνας για τη μελέτη του θέματος “Τα Γυάλινα Αντικείμενα από τη Μινώα Αμοργού”, τριετή ερευνητική υποτροφία του Ιδρύματος ShelbyWhite-LeonLevy του Πανεπιστημίου Harvard για τη μελέτη του θέματος «Το Ελληνιστικό Εργαστήριο Υαλουργίας της Ρόδου», υπότροφος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στο Βερολίνο για τη μελέτη του θέματος «Κλασσική και Ελληνιστική Υαλουργία της Ρόδου» και ερευνητική υποτροφία των Dr. andMrs. LeonardS. RakowoftheCorningMuseumofGlass για τη μελέτη του θέματος “Ελληνιστικά Eργαστήρια Υαλουργίας στη Ρόδο”.
Πολύτιμη ήταν και η ανασκαφική του έρευνα στο ακριτικό Αγαθονήσι, όπου με συστηματική επιφανειακή και ανασκαφική έρευνα στη θέση Καστράκι ν. Αγαθονησίου, διαμορφώθηκαν οι χώροι εργαστηρίου συντήρησης, μελέτης και αποθήκευσης των κινητών ευρημάτων της ανασκαφής που παραχωρήθηκαν από την Κοινότητα Αγαθονησίου στην ΚΒ΄ ΕΠΚΑ.
Μεγάλη είναι και η ερευνητική – επιστημονική του δραστηριότητα με πολλαπλές συμμετοχές σε ερευνητικά προγράμματα και ανασκαφές. Παράλληλα έχει κάνει μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων από μελέτες και άρθρα σε περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων.
