Συντάκτης: Λευτέρης Μαργαρίτης
Στο σημερινό κείμενο θα αναφερθούμε στο χωριό της Αγίας Παρασκευής, σταθμό πολιτισμικού ενδιαφέροντος για το νησί της Λέσβου. Η Αγία Παρασκευή της Λέσβου αποτέλεσε και αποτελεί ένα χωριό που πρωτοστατεί στην πολιτισμική εξέλιξη του νησιού, που διαθέτει τη δική του ιστορία, τα δικά του ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά και θα μπορούσε να πει κανείς μελετώντας την εξέλιξη του ότι διαθέτει την δική του δυναμική, την οποία διατηρούν οι κάτοικοι του μέχρι και σήμερα.
Η Αγία Παρασκευή Λέσβου είναι μια μεσόγεια πεδινή κωμόπολη που βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του νησιού της Λέσβου και λίγο βόρεια σε σχέση με τον κόλπο της Καλλονής, έχοντας το πλεονέκτημα ενός ικανοποιητικού οδικού δικτύου. Αυτό απαρτίζεται κατά κύριο λόγο από τρεις δρόμους ενώ απέχει τέσσερα χιλιόμετρα από την πλησιέστερη ακτή, τον Κόλπο Καλλονής. Το χωριό είναι χτισμένο σε λεκανοπέδιο, που περιβάλλεται από χαμηλά βουνά φυτεμένα με ελιές, και μικρούς γυμνούς λόφους. Στην αγροτική της περιοχή υπάρχουν σημεία ορεινά και ημιορεινά, στις εκτάσεις των οποίων μπορεί να συναντήσει κανείς άλλοτε ελιές και άλλοτε πεύκα.
Η Αγία Παρασκευή διαθέτει σημαντικούς χώρους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της περιοχής όπως το ιερό της Λέσβου, ο ναός των «Μέσων» και το γεφύρι της Kρεμαστής. Σε απόσταση 4 χιλιομέτρων βορειοδυτικά από τον οικισμό ορθώνεται το πέτρινο γεφύρι της Κρεμαστής με παράδοση ανάλογη εκείνης του γεφυριού της Άρτας. Χρονολογείται από την εποχή των Γατελούζων (1355-1462).
Ιστορία Αγίας Παρασκευής
Ο οικισμός βρίσκεται σε μια περιοχή με διαρκή κατοίκηση από τον 7ο αιώνα π.Χ.. Με έντονο γεωργοκτηνοτροφικό χαρακτήρα και καλή ρυμοτομία, η Αγία Παρασκευή οφείλει την ονομασία της στο ομώνυμο εκκλησάκι της, που είναι χτισμένο μέσα σε σπηλιά. Στο γραφικό ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, που βρίσκεται στη σπηλιά ενός βράχου στον λόφο πάνω από τον οικισμό γίνεται το γνωστό πανηγύρι του ταύρου.
To 1548 η Αγία Παρασκευή έχει 71 νοικοκυριά σύμφωνα με τα τουρκικά φορολογικά κατάστιχα. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το 1671, ο πληθυσμός του χωριού έχει σχεδόν διπλασιασθεί αφού τα νοικοκυριά που φορολογούνται είναι τώρα 135 ενώ μετά από δυο περίπου αιώνες, και συγκεκριμένα το 1909, τα νοικοκυριά έχουν γίνει 860, γνωρίζοντας την αλματώδη εξέλιξη και ανάπτυξη που σε γενικές γραμμές γνωρίζει όλο το νησί.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω στοιχεία η ύπαρξη του οικισμού της Αγίας Παρασκευής ανάγεται με ασφάλεια τουλάχιστον γύρω στο 1500. Γράφει για την Αγία Παρασκευή γύρω στα 1620 ο μητροπολίτης Μήθυμνας Γαβριήλ: «Κώμη της αγίας Παρασκευής διά το είναι τον ναόν αυτής εκεί παλαιόν, λελατοξευμένον εν τη πέτρα εσω του βουνού μικρός άλλ’ ωραίος και άσκητήριον μικρότατον όμοιον’ έχει ετέρας δυο εκκλησίας του Αρχαγγέλου και του αγίου Δημητρίου’ οίκους χριστιανών όγδοήκοντα, άγαρηνών μόλις δέκα».
Τα λεγόμενα αυτά συμβάλλουν αποφασιστικά στην ενίσχυση της διαπίστωσης ότι ο οικισμός γύρω στα 1620 είναι πια διαμορφωμένος με σπίτια και εκκλησίες φανερώνοντας ταυτόχρονα και την κυριαρχία του χριστιανικού στοιχείου. Ο οικισμός αναπτύσσεται και σιγά σιγά αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο ρωμαλέους οικισμούς της Βορειοανατολικής περιοχής του νησιού. Ωστόσο η τεκμηρίωση για τη μετέπειτα εξέλιξη της έως και τα μέσα του 18ου αι., όταν πλέον πυκνώνουν οι πληροφορίες, είναι σχεδόν αδύνατη. Η ανοικοδόμηση της Αγίας Παρασκευής μετά τον καταστρεπτικό σεισμό της 23ης Φεβρουαρίου 1867, επέφερε δραματικές αλλαγές στο πολεοδομικό της περιβάλλον και θα δώσει στον οικισμό την σημερινή οικιστική του φυσιογνωμία.
Ονομαστή για την πνευματική και πολιτιστική της παράδοση, διατηρεί έναν αέρα νοσταλγίας και πνευματισμού. Τον Οκτώβριο του 2012 ο οικισμός της Αγίας Παρασκευής Λέσβου χαρακτηρίστηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων ως ιστορικός τόπος λόγω της αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής σημασίας του. Στην Αγία Παρασκευή έχουν καταγραφεί 1.564 κτίρια, αρκετά εκ των οποίων διαθέτουν σημαντικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Μεταξύ αυτών ο ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών με το ψηλό καμπαναριό (1867), το Κοινοτικό Ελαιοτριβείο-Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας (1910), τα Εκπαιδευτήρια της Αγίας Παρασκευής (1925), το δημαρχείο-πρώην οικία Λημνιού (1930) καθώς και πλήθος εντυπωσιακών αρχοντικών και βιομηχανικών κτιρίων του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου αιώνα. Εκτός του πλήθους αυτών των εντυπωσιακών αρχοντικών και βιομηχανικών κτηρίων τον οικισμό καλύπτουν λιθόστρωτοι δρόμοι και παραδοσιακά καφενεία που συνθέτουν την γραφική εικόνα της Αγίας Παρασκευής.
Μία γενεαλογική προσέγγιση της Αγίας Παρασκευής
Ο Αγιαπαρασκευώτης φιλόλογος, ιστορικός και λαογράφος Χρίστος Παρασκευαΐδης στην προσέγγιση για την ιστορία του χωριού επικεντρώνει την προσοχή του στις μεγάλες οικογένειες που με τις διάφορες επιμειξίες συνέβαλαν στη γενική ανάπτυξη του οικισμού. Αρχίζει από την οικογένεια των Καλπακλήδων την οποία εντοπίζει σε διάφορα έγγραφα, σε διάφορα αφιερώματα, σε συγγένειες και σε μεταναστευτικές κινήσεις. Ο Παρασκευαΐδης αποδίδοντας μεγάλη σημασία στο γεγονός του ονόματος αυτού προσπαθεί να συνδέσει το επώνυμο Καλπακλής με το Καλπάκι της Ηπείρου επιδιώκοντας έτσι τη σύνδεση της Αγίας Παρασκευής με τα εύρωστα Γιάννενα αφού, όπως αναφέρει, «ό θρυλικός Καλπακλής, μεσούντος του δεκάτου ογδόου αιώνος έρρίφθη ώς φωτεινον μετέωρον εις την κώμην τότε Άγίαν Παρασκευήν, δια νά δώση ίσχυράν προς τα πρόσω ώθησιν και εγκατασταθείς εν αυτή νά άποβή ό γενάρχης τής πνευματικής αριστοκρατίας του χωρίου μας».
Η δυναμικότητα του και η χρησιμότητα του για το χωριό έγινε αμέσως αντιληπτή, γι’ αυτό οι κάτοικοι δια μέσου της παντρειάς, φροντίζουν να τον κρατήσουν κοντά τους. Με αυτόν τον κάπως περιπετειώδη τρόπο η Ήπειρος, τα Γιάννενα συγκεκριμένα, θα μετακενώσουν τη μεγάλη πολιτισμική και οικονομική δυναμική τους και στην Αγία Παρασκευή, και το πράγμα φαίνεται να λειτουργεί καλά στο πλαίσιο της παράδοσης ερμηνεύοντας δράσεις και συμπεριφορές.Οι Καλπακλήδες τονίζουν και ένα άλλο στοιχείο της Αγίας Παρασκευής που είναι η κινητικότητα μιας μερίδας του πληθυσμού της, που κινείται στην αρχή προς τα γύρω χωριά και και προς την αντίπερα Μικρά Ασία, και γενικά την Ανατολή.
Με τον γενεαλογικό αυτό τρόπο ανάλυσης της ιστορίας της Αγίας Παρασκευής δημιουργούνται διάφοροι κλάδοι που έχουν τα ονόματα Χατζηγιαννάκης, Χατζηπροκόπης, Χατζηγεωργάκης, Χατζαναγνώστης που με τη σειρά τους συμπλέκονται με τους Χατζηγιάννηδες, Γουδήδες, Σαραγάδες, Θεοδοσιάδηδες, Χριστοφίδηδες, Σταυρακέλληδες, Κομνηνάκηδες κ.λπ. Έτσι γίνεται εμφανής ο οικογενειακός ιστός που δίνει την ώθηση στο χωριό.
Οι ισχυρές οικογενειακές συγκεντρώσεις ευνόησαν την ανάπτυξη του οικισμού, ο πληθυσμός του οποίου, όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα, φαίνεται να παίρνει αρχικά το δρόμο της Ανατολής, αργότερα της Αφρικής, της Αυστραλίας, της Αμερικής, πραγματικότητα που εύκολα διαπιστώνεται και στις μέρες μας από τον μεγάλο αριθμό των μεταναστών, που έχουν ισχυρή αναφορά στο χωριό της Αγίας Παρασκευής.
Η απασχόληση των κατοίκων της Αγίας Παρασκευής
Οι απασχολήσεις των κατοίκων του οικισμού δεν έχασαν ποτέ το χαρακτηρισμό τους ως γεωργοκτηνοτροφικές. Αυτό το χαρακτηριστικό προκύπτει και από τα πρώτα ακόμα στοιχεία για την ύπαρξη του οικισμού, αλλά και από την πορεία που διαγράφει στο χρόνο, φτάνοντας μέχρι σήμερα όπου το χωριό εξακολουθεί να εμφανίζει σαφή τα γεωργοκτηνοτροφικά χαρακτηριστικά με σαφή και την δραστηριοποίηση των κατοίκων του χωριού και με την ελαιοπαραγωγή.
Η αγροτική φυσιογνωμία του χωρίου τονίζεται από τη μορφολογία των σπιτιών του χωρίου τα οποία αποτυπώνουν ένα πολύ χαρακτηριστικό τύπο αγροτικών σπιτιών: κατώγι με ληνό και υπολήνιο (πουλήμι), αποθήκη ελαιοκάρπου (πατή), αποθήκες με κιούπια και σφίδες για την αποθήκευση λαδιού, κρασιού, τυριού, σύκων, παστών, κ.λπ. Ακόμα βρίσκουμε αμπάρια για τα δημητριακά, η ντάμια για τα ζώα με παχνιά και αχυρώνα. Το 1774 ιδρύθηκε το «Ισνάφι των ζευγάδων» (Μεγάλο ισνάφι) με προστάτη τον Άγιο Χαράλαμπο και υπήρξε το πρώτο σωματείο στην Αγία Παρασκευή.
Η συνάφεια του χωριού με τον αγροτικό αυτό άγιο, και με τη λατρεία του που συνεχίζεται έως τις μέρες μας είναι ισχυρό στοιχείο που βεβαιώνει τα έντονα γεωργικά χαρακτηριστικά του χωρίου. Οι δραστηριότητες του ισναφιού σχετίζονταν άμεσα με τις γεωργοκτηνοτροφικές ενασχολήσεις όπως ήταν η μέριμνα για τη διευθέτηση χειμάρρων, η μέριμνα για τη συντήρηση αγροτικών δρόμων, η μέριμνα για το πότισμα των ζώων καθώς και η μέριμνα για τη διατήρηση ορισμένων κανόνων στη διάθεση και καλλιέργεια της γης.
Η κινητικότητα του πληθυσμού είναι ένα άλλο βασικό στοιχείο το οποίο προσδιόριζε και εξακολουθεί και στις μέρες μας να προσδιορίζει τις ασχολίες των κατοίκων του. Όπως αναφέραμε και πριν από τη δημιουργία επιμειξιών και τη κινητικότητα που αναφέρει ο λαογράφος Χρίστος Παρασκευαΐδης υπήρχε έντονα το στοιχείο της κινητικότητας. Ακόμη παλιότερα και μετά την αύξηση του πληθυσμού η γη της Αγίας Παρασκευής δεν επαρκούσε για να θρέψει τον πληθυσμό της οπότε παρατηρήθηκαν μετακινήσεις αρχικά προς την κοντινή Μ. Ασία και αργότερα σε άλλες ηπείρους. Στα νεότερα χρόνια της ιστορίας του χωριού δεν έλειψαν οι μετακινήσεις και η μετανάστευση πολλών κατοίκων της Αγίας Παρασκευής για την αναζήτηση καλύτερης τύχης ακόμη και στα πιο μακρινά μέρη της Γης.
Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου
Χαρακτηριστικό του οικισμού είναι η ίδρυση του κοινοτικού ελαιοτριβείου της Αγίας Παρασκευής το 1910, με πρωτοβουλία των κατοίκων της περιοχής και με στόχο να εξασφαλίσει οικονομικούς πόρους για το εκπαιδευτικό και κοινωνικό έργο της κοινότητας. Αυτή η πρωτοποριακή ιδέα της κοινοτικής ιδιοκτησίας για την εποχή, είχε αντίκτυπο στον κοινωνικό ιστό, στις κοινωνικές δομές της περιοχής. Ένα από τα σημαντικότερα κτήρια είναι αυτό των εκπαιδευτηρίων της Αγίας Παρασκευής, που το κόστος κατασκευής του καλύφθηκε κυρίως από τα έσοδα του Κοινοτικού ελαιοτριβείου, τις δωρεές πάροικων Αγιοπαρασκευωτών του εξωτερικού, και από εθελοντική εργασία ντόπιων κατοίκων.
Στην είσοδο του χωριού υπήρχαν παλιά βιομηχανικά κτήρια, κυρίως ελαιοτριβεία. Ένα από αυτά έχει αναπαλαιωθεί και στεγάζει πρότυπο βιομηχανικό μουσείο, το Μουσείο της Ελιάς. Το Κοινοτικό Ελαιοτριβείο δίνει ξεχωριστό χρώμα στην Αγία Παρασκευή καθώς στεγάζει το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου, που ανήκει στο Δίκτυο Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Τα κτήρια και ο μηχανολογικός εξοπλισμός έχουν αποκατασταθεί υποδειγματικά.
Οι επισκέπτες γνωρίζουν τη βιομηχανική φάση της ελαιουργίας στην Ελλάδα καθώς και τις αλλαγές που επέφερε η εισαγωγή της μηχανικής κίνησης στη διαδικασία παραγωγής ελαιόλαδου.
Στο κεντρικό κτήριο του Μουσείου Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου θα δει κανείς τα βασικά στάδια της ελαιοπαραγωγής και τον αλευρόμυλο, που λειτουργούσε συμπληρωματικά κατά τους θερινούς μήνες, όταν δεν λειτουργούσε το ελαιοτριβείο. Ειδικότερα και πιο παραστατικά οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να δουν από κοντά τα βασικά στάδια της ελαιοπαραγωγής δηλαδή τη σύνθλιψη του καρπού, τη συμπίεση του ελαιοπολτού και το διαχωρισμό του λαδιού από το νερό.
Ακόμη στις παλαιές αποθήκες ελαιόκαρπού, μπορεί να δει κάποιος τον κύκλο των εργασιών που συνδέονται με την ελαιοπαραγωγή όπως είναι η καλλιέργεια και φροντίδα της ελιάς, η παραγωγή υποπροϊόντων, η εμπορία και διακίνηση στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και επαγγέλματα και δραστηριότητες που σχετίζονται με την ελαιοπαραγωγή.
Τέλος, ο επισκέπτης μπορεί να δει την ιστορία της «Μηχανής του Κοινού», του κοινοτικού ελαιοτριβείου της Αγίας Παρασκευής. Στο σημείο αυτό μπορεί να συνειδητοποιήσει πόσο πρωτοποριακή για την εποχή ήταν η διαδικασία της κοινοτικής ιδιοκτησίας και ποιος ήταν ο αντίκτυπός της στον κοινωνικό ιστό και τις οικονομικές δομές της περιοχής αναγνωρίζοντας τη συμβολή των κατοίκων της περιοχής στην όλη διαδικασία της παραγωγής.
Το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου οργανώνει ακόμη και εκπαιδευτικά προγράμματα με παιχνίδια και δραστηριότητες, για σχολεία και ομαδικές επισκέψεις. Οι μικροί επισκέπτες ακούνε να σφυρίζει η μπουρού του εργοστασίου, καλώντας τους εργάτες στη δουλειά. Παρακολουθούν τα μηχανήματα σε λειτουργία και βρίσκουν ψηφιακές παραγωγές που δείχνουν τα στάδια παραγωγής του λαδιού. Μπορούν να παίξουν με την πολυμεσική εφαρμογή «Του Κοινού η Μηχανή», μαθαίνοντας για τη λειτουργία των μηχανημάτων του ελαιουργείου και για να καταλάβουν καλύτερα πώς ελέγχεται η ποιότητα του λαδιού, συμμετέχουν σε πειράματα οξυμέτρησης.
Διδακτήριο Αγίας Παρασκευής
Ένα άλλο κεντρικό σημείο γύρω από το οποίο συστρέφονται όλοι όσοι επιχειρούν να ανασυνθέσουν τα στοιχεία που συνιστούν την ιστορία ενός τόπου είναι τα σχολικά πράγματα, δηλαδή η σύσταση σχολείων, η δράση δασκάλων, τα προγράμματα, τα βιβλία κ.λπ.. Το διδακτήριο της Αγίας Παρασκευής δείχνει με τον καλύτερο τρόπο πόσο σημαντική θέση κατείχε η εκπαίδευση για τον οικισμό. Σήμερα στεγάζει το Γυμνάσιο και το Δημοτικό σχολείο της Αγίας Παρασκευής και έχει κηρυχθεί διατηρητέο.
Το διδακτήριο της Αγίας Παρασκευής είναι έργο του αρχιτέκτονα-μηχανικού Ασημάκη Φούσκα, όπως και μια σειρά άλλων κτιρίων της κωμόπολης. Το μονώροφο με υπόγειο πετρόχτιστο σχολικό κτίριο, που είναι χτισμένο σε σχήμα «Π» με προβολή της κυρίας εισόδου του, καταλαμβάνει 1300 τετραγωνικά μέτρα μέσα σε οικόπεδο 10 περίπου στρεμμάτων.
Περιλαμβάνει 10 αίθουσες διδασκαλίας, 2 γραφεία, 1 αίθουσα εποπτικών οργάνων, 1 βιβλιοθήκης και 1 αίθουσα- πρατήριο του σχολικού συνεταιρισμού. Στο υπόγειο υπήρχε μια αίθουσα όπου λειτουργούσαν τα μαθητικά συσσίτια, μια μικρή αίθουσα με δυο εστίες μαγειρέματος και 3 αποθήκες. Τα υλικά κατασκευής του είναι εγχώρια, εκτός από τα ξύλα της σκεπής και των κουφωμάτων, που προέρχονται από τον Πόντο της Μικράς Ασίας και τα κεραμίδια που προέρχονται από τη Γαλλία.
Οι διαδικασίες για την ανέγερση του ξεκίνησαν το 1917, μετά από συνάντηση που είχαν στην Αγία Παρασκευή την 28η Ιανουαρίου, ο Πρόεδρος και τα μέλη του Κοινοτικού συμβουλίου, οι επίτροποι της Εκκλησίας και το Διοικητικό Συμβούλιο του Γεωργικού Σωματείου, υπό την Προεδρία του σεβασμιότατου Μητροπολίτου Μυτιλήνης κ. Κύριλλου. Μετά τη συνάντηση αποφασίστηκε η δημιουργία ειδικής επιτροπής που θα προχωρούσε τις απαραίτητες διαδικασίες. Στη συνέχεια, μια άλλη επιτροπή που ονομάστηκε Ταμείο Εκπαιδευτικής Πρόνοιας Αγίας Παρασκευής, επέλεξε ως κατάλληλο χώρο ένα κτήμα 10 στρεμμάτων, κοντά στη θέση «Πλάκουρα», στην είσοδο του χωριού, που απαλλοτριώθηκε από το κράτος αντί του ποσού των 10.000 δραχμών.
Το έτος 1923 άρχισε η κατασκευή του και το 1927 παραδόθηκε στους μαθητές και λειτούργησε κανονικά. Οι εργασίες συνεχίστηκαν το έτος 1938 με την τοποθέτηση μωσαϊκού τάπητα και η συνολική δαπάνη κατασκευής του έφτασε τα 4.372.052 δραχμές. Το ποσό αυτό καλύφτηκε με χρηματοδοτήσεις της Κοινότητας Αγίας Παρασκευής (50%), του ελληνικού Δημόσιου και από την εκποίηση οικοπέδου του παλιού διδακτηρίου. Σημαντική βοήθεια πρόσφεραν οι δωρεές των κατοίκων της Κοινότητας και των Ομογενών σε Αμερική και Αυστραλία, της Εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής και της Ιεράς Μονής Λειμώνος.
(Το κείμενο είναι παρμένο από το βιβλίο «Παραδοσιακά Κτίρια Δημοτικών Σχολείων της Βορειοδυτικής Λέσβου» του Σχολικού Συμβούλου της 3ης Περιφέρειας Ν. Λέσβου κ. Μπούμπα Δημήτριο.)
Το πανηγύρι του Ταύρου
Στις αρχές του καλοκαιριού, γίνεται το πανηγύρι του Ταύρου, ένα τριήμερο πανηγύρι, αφιερωμένο στον Άγιο Χαράλαμπο, με αρκετές αναφορές στα ταυροκαθάψια. Το πανηγύρι του Ταύρου είναι στενά συνυφασμένο με την ζωή και την ιστορία των κατοίκων της Αγίας Παρασκευής. Είναι το σημαντικότερο λαϊκό δρώμενο της κοινότητας και αποτελεί αφορμή συνάντησης και επιστροφής στην πατρίδα των απανταχού Αγιαπαρασκευωτών. Το πανάρχαιο αυτό έθιμο αναβίωσε στις αρχές του περασμένου αιώνα και καθιερώθηκε σαν ευλαβική προσφορά μνήμης στον Άγιο Χαράλαμπο, τον προστάτη του Ισναφιού (συντεχνία) των Ζευγάδων.
Συνδυάζει ποικιλία εκδηλώσεων που διαπλέκονται γύρω από το τελετουργικό της ταυροθυσίας. Σημαντική θέση κατά τη διάρκεια του πανηγυριού κατέχουν οι χοροί και τα τραγούδια καθώς και οι λαϊκές κομπανίες που παίζουν Λεσβιακούς Αγιαπαρασκευώτικους και Μικρασιατικούς σκοπούς.
Όπως αναφέρει η λαϊκή παράδοση, το πανηγύρι τιμά τον Άγιο που στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας έσωσε έναν Αγιοπαρασκευώτη ζευγά, τον Μαλομύτη, που είχε χάσει το ταυρί του στη περιοχή του ξωκλησιού του Αγίου, από τα χέρια του τούρκου λήσταρχου της περιοχής. Το πανηγύρι καθιερώθηκε να γίνεται χωρίς διακοπή από το Ισνάφι και τα έσοδα του να διατίθενται για το κοινό όφελος των κατοίκων. Το πανηγύρι του Ταύρου που συμπίπτει χρονικά με το μέστωμα της Άνοιξης και την προετοιμασία των αγροτικών εργασιών του θερισμού είναι από τα πιο ενδιαφέροντα τεκμήρια επιβίωσης παγανιστικών λατρευτικών εθίμων και του συνδυασμού τους με τις χριστιανικές λαϊκές παραδόσεις.
Πηγή: www.maxmag.gr
