Αγαπητοί αναγνώστες, ευχαριστώ για τα μηνύματά σας! Αυτήν την εβδομάδα δέχτηκα αρκετά μηνύματα για το στρες και τις «κρίσεις πανικού», οπότε θα μιλήσω μόνο για το άγχος και τα αρνητικά του συμπτώματα, καθώς και για το πώς μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτό, γιατί είναι ένα θέμα που απασχολεί πολύ και θα ήθελα να το αναπτύξω περισσότερο.
«Τον τελευταίο καιρό έχω έντονα αισθήματα φόβου, μικρές κρίσεις πανικού, ταχυκαρδίες, φόβο λιποθυμίας, τρέμουλο στα χέρια. Πού οφείλονται τα συμπτώματα που έχω και πώς θα μπορούσα να τα πολεμήσω;»
«Σε μια βδομάδα έχω συνέντευξη για δουλειά. Από τη μέρα που το έμαθα, με έχει πιάσει μια δύσπνοια, φοβάμαι ότι δε θα πάρω τη δουλειά, δεν μπορώ να κοιμηθώ καλά το βράδυ και νιώθω πολύ κουρασμένος. Τι μου συμβαίνει και τι μπορώ να κάνω;»
«Όλη μου τη ζωή με θυμάμαι αγχωμένη, να τρελαίνομαι για τα πάντα, να πέφτω στο κρεβάτι ή να ξαπλώνω στον καναπέ και να νιώθω «μπουρμπουλήθρες» στο κεφάλι μου, ένα σωρό σκέψεις που δε μ’ αφήνουν να ηρεμήσω. Το πρωί ξυπνάω και είμαι ήδη στρεσαρισμένη, τρώω τα νύχια μου, με πονάει το στομάχι μου και δεν μπορώ άλλο. Μπούχτησα! Τι να κάνω;»
ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο, όταν η ψυχή μας νοσεί, το σώμα μας υποφέρει, σωματοποιούμε έτσι την κακή ψυχολογική μας κατάσταση κι εμφανίζονται οι ψυχοσωματικές ασθένειες.
Λέγοντας ψυχοσωματικές ασθένειες, εννοούμε όλες τις σωματικές παθήσεις, οι οποίες δεν έχουν οργανική ή παθολογική αιτιολογία, αλλά οφείλονται σε ψυχολογικά αίτια.
Το άγχος είναι ο κυριότερος παράγοντας εμφάνισης ψυχοσωματικών ενοχλήσεων και είναι η αντίδραση σε μια κατάσταση ή ένα γεγονός που μας ασκεί πίεση. Μας επηρεάζει συναισθηματικά και σωματικά και επιδρά στις σκέψεις και στη συμπεριφορά μας. Επηρεάζει τον καθένα από εμάς σε διαφορετικές στιγμές και με διαφορετικό τρόπο. Μολονότι το τι προκαλεί στους ανθρώπους πίεση είναι εντελώς προσωπικό, υπάρχουν κοινές καταστάσεις που μας επηρεάζουν όλους.
Οι γενικοί παράγοντες άγχους είναι εξωτερικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη ζωή μας και το μέγεθος πίεσης που δεχόμαστε. Υπάρχουν όμως και οι προσωπικοί παράγοντες άγχους. Το ίδιο γεγονός μπορεί να σημαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό για κάθε άνθρωπο, όπως επίσης το ίδιο γεγονός είναι πιθανό να έχει εντελώς διαφορετική σημασία ακόμη και για το ίδιο το άτομο, ανάλογα με το πότε συμβαίνει.
Φυσιολογικό και Κλινικό/Χρόνιο άγχος
Το «Φυσιολογικό Άγχος» είναι η πιο συνήθης μορφή άγχους και προκαλείται από «βραχυπρόθεσμους» παράγοντες άγχους. Ένα ανώμαλο αεροπορικό ταξίδι, μια δημόσια ομιλία, ένα παραλίγο ατύχημα, μια σημαντική εξέταση, μια συνέντευξη για δουλειά, μπορεί να πυροδοτήσουν μια ήπια αντίδραση άγχους με αυξημένο καρδιακό παλμό, τρέμουλο ή κρύο ιδρώτα.
Το «Χρόνιο άγχος» είναι μια μακροχρόνια πίεση που προκαλείται από καταστάσεις που δεν έχουν κάποια οριστική ημερομηνία λήξης και τις οποίες δεν μπορούμε να ελέγξουμε ιδιαίτερα. Τα συμπτώματα στο Κλινικό Άγχος εμφανίζονται πολύ συχνά και δυσανάλογα με το ερέθισμα. Το Χρόνιο Άγχος είναι πολύ επικίνδυνο επειδή ενσωματώνεται τόσο πολύ στη ζωή μας, ώστε ξεχνάμε την ύπαρξή του κι αρχίζουν τα συμπτώματα να μπλέκουν με τις συνήθειες στην καθημερινή μας ζωή, όπως η δουλειά, η σεξουαλική λειτουργία, ο ύπνος και η όρεξη.
Πώς βιώνουμε το άγχος- Συμπτώματα του άγχους:
Όταν κάποιος νιώθει ότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στην πίεση που υφίσταται είναι δυνατόν να παρουσιάσει τα παρακάτω συμπτώματα:
- Όσον αφορά σε συναισθήματα /διάθεση:
Αγωνία, Απογοήτευση, Θυμός, Ευαισθησία, Άμυνα, Ευερεθιστότητα, Μελαγχολία, Φόβος, Ντροπή, Ανασφάλεια, Πανικός, Απώλεια Ελέγχου, Ενοχή
- Συμπεριφορά:
Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ/ νικοτίνης, Υπερβολική ή ελάχιστη κατανάλωση φαγητού, Αναβλητικότητα, Ονυχοφαγία, Ξεσπάσματα σε άλλους, Κακή διαχείριση χρόνου, Έλλειψη συγκέντρωσης/ Αφηρημάδα, Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, Επιρρέπεια σε ατυχήματα / αδεξιότητα, Έλλειψη φροντίδας του εαυτού, Εργασιομανία, Απομόνωση τόσο επαγγελματικά όσο και κοινωνικά, Μόνιμη βιασύνη, Ταχύτερη ομιλία, Απροσεξία, Συνεχής αναζήτηση επιβεβαίωσης
- Σκέψεις:
Ανησυχία και αρνητισμός, Αυτοκατηγορία (εγώ φταίω για όλα, πάντα τα κάνω μαντάρα), Εστίαση στον εαυτό(όλοι είναι εναντίον μου/ γιατί να συμβαίνει αυτό σε μένα πάντα;), Σύγκριση με άλλους( εκείνος δε θα τα έκανε θάλασσα, αυτή τα κάνει όλα τέλεια), Φόβος για τα χειρότερα, Μηρυκασμός(επαναλαμβανόμενες σκέψεις για τα ίδια πράγματα διαρκώς), Έλλειψη συγκρότησης, Παίρνει τα πράγματα πιο προσωπικά, Αμφιβολία για την ικανότητά του να τα βγάλει πέρα
- Σωματική αντίδραση:
Ένταση στον αυχένα και στους ώμους, Μυϊκές κράμπες και σπασμοί, Νευρικές συσπάσεις, Πόνοι στο στήθος και στο στομάχι, Αυξημένοι παλμοί, Δυσκοιλιότητα ή Διάρροια, Ζαλάδα, Μούδιασμα, Δυσκολία στην κατάποση, Αίσθημα νωθρότητας ή νευρικότητα, Αϋπνία, Έλλειψη συγκέντρωσης, Αυξημένη ή μειωμένη όρεξη, Εφίδρωση, Δυσκολία στην αναπνοή, Εξάντληση / Κούραση, Σπυράκια / Εμφάνιση δερματικών παθήσεων, Έλλειψη ερωτικής επιθυμίας, Τάση για κρυολογήματα/ Μολύνσεις
Τα συναισθήματα, η συμπεριφορά και οι ατομικές αντιδράσεις έναντι του άγχους ποικίλλουν γιατί οι άνθρωποι διαφέρουμε μεταξύ μας, όμως τα βιώνουμε όλοι ανεξαιρέτως και, όποια συμπτώματα κι αν έχετε εσείς, να θυμάστε ότι είναι απολύτως φυσιολογικά!
Πώς να διώξετε το άγχος από το μυαλό και το σώμα σας
–Φτιάξτε ένα χρονοδιάγραμμα του άγχους. Καταγράψτε για μια εβδομάδα οτιδήποτε σας προκαλεί κάποια αγχώδη αντίδραση(τι συνέβη, τι κάνατε εκείνη τη στιγμή, με ποιόν ήσαστε μαζί και πού, πώς νιώσατε, τι σκεφτόσασταν, πώς αντιδράσατε, πώς νιώσατε σωματικά, πόσο αγχωμένοι αισθανθήκατε;). Αν συνειδητοποιήσετε ποιες ώρες της ημέρας έχετε άγχος και ποια είναι τα γεγονότα και οι άνθρωποι που το προκαλούν, τότε θα είστε σε θέση είτε να τα απομακρύνετε εντελώς απ’ τη ζωή σας είτε να μάθετε να τα αντιμετωπίζετε πιο αποτελεσματικά. Επίσης, όταν δείτε τα συμβάντα καταγεγραμμένα θα μπορέσετε να τα εκτιμήσετε αντικειμενικά.
–Σταματήστε να παρακολουθείτε συνεχώς τα συμπτώματά σας. Αν έχετε ψυχοσωματικές αντιδράσεις, θυμίστε στον εαυτό σας ότι το σώμα σας συμπεριφέρεται απολύτως φυσιολογικά και μόλις η αγωνία σας μετριαστεί, θα απαλυνθούν και τα συμπτώματα.
–Πάντοτε να αντιμετωπίζετε μία κατάσταση και να μην την αποφεύγετε.(Αν αντιμετωπίσετε τους φόβους σας και καταπιαστείτε σοβαρά με τα προβλήματά σας, θα ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή σας και θα πείσετε τον εαυτό σας ότι μπορείτε να αντεπεξέλθετε σε καταστάσεις)
–Χαλαρώστε! Αποφασίστε πότε και πού θα καθίσετε να χαλαρώσετε, έτσι ώστε να το έχετε σκεφτεί από πριν και να το έχετε «προγραμματίσει». Μπορείτε να ακολουθήσετε σταδιακή μυϊκή χαλάρωση(Σφίξτε και χαλαρώστε τις διάφορες μυϊκές ομάδες όλου του σώματός σας για να προκαλέσετε βαθιά χαλάρωση), (επειδή συγκεντρώνεστε στο σώμα σας αντί στα καθημερινά προβλήματα, θα ξεκαθαρίσει το μυαλό σας), δοκιμάστε ασκήσεις αναπνοών(Πάρτε βαθιές ανάσες, αν συγκεντρωθείτε στην αναπνοή σας, αναγκάζετε το σώμα σας να ηρεμήσει, κι αυτό προσφέρει περισσότερο ελεύθερο χώρο και στο μυαλό σας), τεχνικές οραματισμού(Κατασκευάστε ένα όμορφο, χαλαρωτικό τοπίο μέσα στο μυαλό σας, αν πιστέψετε ότι βρίσκεστε πράγματι εκεί, αυτό θα γίνει η διαφυγή σας, για να παίρνετε μια δόση θετικής αύρας, όποτε αισθάνεστε αγχωμένοι), ρεφλεξολογία, αρωματοθεραπεία(Μπορείτε να έχετε και μαζί σας ακόμη ένα άρωμα που σας φέρνει στο νου κάτι ευχάριστο).
–Δοκιμάστε να ξεκινήσετε γιόγκα, πιλάτες, τάι τσι. Όλες αυτές οι τεχνικές αποτελούν έναν εξαιρετικό τρόπο άσκησης ενώ παράλληλα έχουν αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις που σχετίζονται με το άγχος, όπως η ανησυχία, οι πονοκέφαλοι, η υψηλή πίεση και το άσθμα.
–Συμβουλευθείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Η ψυχολογική υποστήριξη και η καθοδήγηση για τη διαχείριση του άγχους από κάποιον ειδικό μπορούν να σας βοηθήσουν σημαντικά στο να αλλάξετε εντελώς ή να τροποποιήσετε τις συνθήκες της καθημερινότητάς σας, τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς σας, ώστε να έχετε λιγότερο άγχος και να χειρίζεστε πιο αποτελεσματικά το στρες και τα έντονα αρνητικά σας συναισθήματα.
Κουτσοτάσιου Ελίνα, Ψυχολόγος,
NLP, Συμβουλευτική Ψυχολογία, Ψυχοκινητική Αγωγή, Συντονισμός ομάδων αυτογνωσίας, Διαχείριση άγχους, κρίσεων πανικού
Elinakoutsotasiou.blogspot.gr
Τηλ. επικοινωνίας: 6955460177 / 2251047970
E-Mail: kouts.ae@gmail.com
Δ/νση: Δημητρίου Βερναρδάκη 15, Μυτιλήνη
