Ο Φοίβος Δεληβοριάς έχει κάτι που δεν βλέπεις, εύκολα, σε άλλους καλλιτέχνες: κάθε χρόνο παρουσιάζει στις εμφανίσεις του και διαφορετικού τύπου πρόγραμμα. «Ο,τι κάνω ακολουθεί την καρδιά μου. Και η καρδιά μου αγαπάει συνέχεια, δεν λιμνάζει, δεν βαριέται» μας λέει ο ίδιος. Ολα τα Σάββατα του Φεβρουαρίου λοιπόν θα παίζει στο Κύτταρο.
Από την Ταράτσα κατευθείαν στο Κύτταρο. «Στην Ταράτσα ήμουν ένα εγγονάκι του Αττίκ. Στο Κύτταρο ένα ανιψάκι του Θείου Νώντα», εξηγεί. «Κι όμως αυτοί οι δύο εαυτοί είναι το ίδιο άτομο. Ο Φοίβος που εξομολογείται, προσπαθεί να αναστήσει ένα παλιό κοινό φρόνημα, σε μια πόλη όπου οι δολοφονίες γίνονται στα πεζοδρόμια, οι δολοφόνοι προστατεύονται και στα μπαράκια το βράδυ όλοι λένε μεταξύ τους ψέματα».
Στο Κύτταρο, έναν ροκ και ιστορικό χώρο, θα παίξει «ηλεκτρισμένα και ηλεκτρικά, σκληρά και ξεσηκωτικά». Και θα ακούσουμε και τα καινούργια του τραγούδια – ο δίσκος θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες. «Υπάρχουν χώροι που ομορφαίνουν ακόμα πιο πολύ αυτό που θες να πεις», λέει.
«Αν λες όμως κοινοτοπίες, ακόμα και στο ηλιοβασίλεμα στη Σαντορίνη να τις πεις, θα γίνεις απλώς άλλη μια σέλφι. Αν όμως έχεις να πεις στ’ αλήθεια κάτι, κι ένα ντουβάρι ακόμα φτάνει». Παίζει πολύ πυκνά σε πολύ διαφορετικά μέρη. Στο Αμστερνταμ, στην Κω, στα Χανιά. «Εχει ακόμα κάτι συναρπαστικό αυτό. Αλλά λιγότερο από παλιά: τώρα όπου και να πας, όλοι βλέπουν Netflix ή κοιτάνε κάτω σέρνοντας τα δαχτυλάκια τους στο κινητό. Νομίζεις ότι σε όλους έστειλε μήνυμα την ίδια στιγμή το ίδιο πρόσωπο».
• Και ο κόσμος; Είναι πιο ήσυχος και χαλαρός απ’ όσο ήταν πριν από πέντε χρόνια στην καρδιά της κρίσης;
Είναι κάπως πιο ξένοιαστος από το καλοκαίρι του ’18 και μετά. Αυτό δεν σημαίνει πως έχασε σε ένταση ή σε ανησυχίες. Κάναμε όλοι μια μεγάλη προσπάθεια να κρατηθούμε στα πόδια μας και να μην ξεχάσουμε ποτέ τι μας έφερε στην άθλια κατάσταση του ’12 και του ’13. Το καλοκαίρι του ’18 η μεγάλη αγωνία είχε φύγει. Ομως εγώ τώρα φοβάμαι. Υπάρχει κόσμος έτοιμος να νεκραναστήσει τη φούσκα του 2000. Καταπιεσμένη κυρίλα χωρίς περιεχόμενο. Δεν είμαι διατεθειμένος να επιτρέψω ως πολίτης τέτοιο φρικτό déjà vu. Οι αδύναμοι είναι οι πρώτοι που θα τσαλαπατηθούν.• Αλλοιώνεται ο πληθυσμός μας από τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, όπως είπε ένας υπουργός;
Και βέβαια, αλλά προς το καλύτερο. Οταν ένας άνθρωπος σώζεται από τον θάνατο στη δική σου αγκαλιά, παύεις να έχεις αυτή τη μοσχαρίσια φάτσα κι αυτή την «αρχιδίσια ερημιά» που εκπέμπουν άτομα όπως ο συγκεκριμένος υπουργός. Ας μου επιτραπεί η έκφραση, είναι από στίχο σε καινούργιο μου τραγούδι. Μια μέρα έβλεπα αυτόν τον υπουργό να μιλάει. Μετά άλλαξα κανάλι και μίλαγε ο Λιάγκας. Το βράδυ είδα στον ύπνο μου δύο γιγάντια αρχίδια που πετούσαν πάνω απ’ την πόλη. Κι έγραψα ένα τραγούδι, την «Αγρια Ορχιδέα».
• Είναι βέβαια και ο τρόπος που η Ευρώπη μας χρησιμοποιεί ως προς το προσφυγικό…
Είναι ελεεινός. Και η ντροπή της Μόριας θα κυνηγάει κι εμάς κι αυτούς για πάντα. Ομως οι πολλοί άνθρωποι, εδώ, είναι ακόμα άνθρωποι. Κάποιοι λίγοι μόνο έχουν αποκλειστικό όνειρο να γίνουν ορχιδέες σε βάζο.
• Τι θα έκανες αν έμπαιναν τα ΜΑΤ στο σπίτι σου, ξαφνικά, στις 6 το πρωί; Θα σε ενοχλούσε μια κατάληψη δίπλα στο σπίτι σου;
Μα το να μπουν τα ΜΑΤ στο σπίτι σου είναι κατάληψη. Η οποία γεννάει μια απίστευτη βία, που άντε μετά να τη μαζέψεις, αυτά είναι γνωστά. Ο μπάτσος είναι ο Τζόκερ και ο Τζόκερ είναι ο μπάτσος. Η αυτοδικία στις ταινίες του Τσαρλς Μπρόνσον ή του Λίαμ Νίσον γίνεται στο όνομα της ασφάλειας. Δεν γεννάει αλυσίδες βίας αυτό;
• Μα όλα γίνονται στο όνομα της ασφάλειας…
Αν θέλει μια κυβέρνηση ή μια αστυνομία να αισθανθούμε ασφαλείς, ας απομονώσει με κάθε δυνατό τρόπο τους Κορκονείς, ας κλείσει μέσα όλους τους χρυσαυγίτες, ας δείχνει κάθε μέρα στην τηλεόραση τους δολοφόνους του Ζακ, ας στοχοποιήσει -έστω έναν- μεγάλο ναρκέμπορα. Ας φροντίσει, πάνω απ’ όλα, να μην κατασπαταληθεί η ουσία μας σε νέες εθνικές φιέστες ή να εξαγοραστεί από ημιπαράφρονες μαφιόζους. Σιχαίνομαι τη βία. Και ξέρω πως τα παραπάνω τη γεννούν.
• Φοβάσαι (σ)τα Εξάρχεια;
Στα Εξάρχεια δεν φοβάται κανείς τους αναρχικούς ή τις δράσεις, τα στέκια. Στα Εξάρχεια το μόνο που προκαλεί φόβο είναι το κεκαλυμμένο και προστατευμένο μεγαλεμπόριο ναρκωτικών στην πλατεία. Η αστυνομία το προστατεύει. Πάω συχνά στα Εξάρχεια, είναι πολύ ωραία όπως ήταν πάντα. Καμιά φορά πέφτουν σφαίρες τύπου γουέστερν, ποτέ όμως από τις συλλογικότητες. Μόνο από τους μαφιόζους. Και η αστυνομία δεν κάνει τίποτα.
• Η κοινωνία όμως γίνεται όλο και πιο συντηρητική…
Γιατί όλα αλλάζουν και τα φοβάται. Ετσι ήταν πάντα. Σε όλο τον κόσμο προτιμούν να τους κυβερνούν τέρατα, παρά να ερμηνεύσουν και να δουλέψουν στις αλλαγές.
• Ελπίδα υπάρχει;
Κι όμως, μετά το ’25, ο κόσμος θα έχει βρει το βήμα του, θα είναι ήδη άλλος. Πραγματικά, ελπίζω να ξανακυριαρχήσει ένας νέος προοδευτισμός. Ποτέ η φιλοσοφία και οι πολιτικοί αναλυτές, από όλες τις πλευρές, δεν ήταν τόσο «γέροι».
• Εχει ο καιρός γυρίσματα;
Ναι. Αλλά κι εμείς πρέπει να αλλάξουμε.
• Υπάρχει κάποιο «όχι» που είπες στη ζωή σου για το οποίο μετάνιωσες μετά;
Μπα, τα πράγματα που αρνήθηκα χαίρομαι που τα αρνήθηκα. Κάποια πράγματα που δέχτηκα όμως δεν θα τα ξαναδεχτώ ποτέ.
