Από σήμερα, 11 Ιανουαρίου, για πρώτη φορά ύστερα από 4 μήνες, το Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου (ΠΓΑ) Λέσβου, αρχίζει να επιδίδει ξανά πρωτοβάθμιες απορριπτικές αποφάσεις ασύλου σε αιτούντες/ούσες άσυλο στη Λέσβο, καθώς και να δέχεται προσφυγές κατά των αποφάσεων αυτών. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή επανεκκινεί χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η παροχή της προβλεπόμενης δωρεάν νομικής συνδρομής σε β’ βαθμό από το Μητρώο Δικηγόρων της Υπηρεσία Ασύλου, καταγγέλουν νομικές οργανώσεις που δρουν στο νησί.
Υπενθυμίζεται ρητά και εμφατικά πως η παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής από το Μητρώο Δικηγόρων αποτελεί υποχρέωση του Ελληνικού κράτους και είναι απαραίτητη προκειμένου οι αιτούντες/ούσες να ασκήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους και να ανταποκριθούν στις προβλεπόμενες στο νόμο υποχρεώσεις τους [1] . Άλλωστε, βάσει νόμου, η προσφυγή θα πρέπει να διαλαμβάνει μεταξύ των άλλων απαραίτητων στοιχείων, τους συγκεκριμένους λόγους στους οποίους αυτή στηρίζεται, διαφορετικά θα απορρίπτεται ως απαράδεκτη [2]. Καθίσταται σαφές ότι χωρίς νομική συνδρομή είναι αδύνατον οι αιτούντες/ούσες άσυλο να παρουσιάσουν εγγράφως και μάλιστα στην ελληνική γλώσσα, τους νομικούς και πραγματικούς λόγους για τους οποίους προσφεύγουν κατά της απορριπτικής τους απόφασης.
Ειδικότερα, εξαιτίας της πανδημίας και της καταστροφής της Μόριας στις 9/9/2020, το ΠΓΑ Λέσβου είχε αναστείλει άτυπα – χωρίς ωστόσο να έχει εκδοθεί σχετική νομοθετική πράξη και κατά παραβίαση της αρχής της ασφάλειας του Δικαίου- την προθεσμία υποβολής προσφυγών για τις επιδοθείσες μέχρι και τις 08/09/2020 απορριπτικές αποφάσεις α΄ βαθμού. Παράλληλα, είχε αναβάλει επί σειρά μηνών την επίδοση απορριπτικών αποφάσεων για το σύνολο των αιτούντων/ουσών άσυλο στη Λέσβο, καθώς ήταν αδύνατη η αυτοπρόσωπη κατάθεση προσφυγών [3], εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας 10 ημερών από την επίδοση της απόφασης, όπως προβλέπεται στη διαδικασία των συνόρων.
Τέσσερις μήνες μετά, και χωρίς να έχει υπάρξει καμία ενημέρωση προς τους/τις αιτούντες/ούσες άσυλο το ΠΓΑ Λέσβου ξεκινάει να επιδίδει απορριπτικές αποφάσεις α’ βαθμού και επανακκινεί την προθεσμία υποβολής προσφυγών κατά των επιδοθεισών μέχρι και τις 08.09.2020 απορριπτικών αποφάσεων.
Ωστόσο, σύμφωνα με την ενημέρωση του ΠΓΑ Λέσβου, δεν φαίνεται ότι θα είναι διαθέσιμη η δωρεάν νομική συνδρομή από το Μητρώο Δικηγόρων της Υπηρεσίας, γεγονός που τεκμαίρεται και από την αδυναμία λειτουργίας του Τμήματος Συντονισμού της Νομικής Συνδρομής λόγω του καινούργιου οργανογράμματος του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι αιτούντες/ούσες άσυλο που θα παραλάβουν από σήμερα την απορριπτική τους απόφαση, αλλά και όσοι/ες δεν μπόρεσαν να προσφύγουν λόγω της καταστροφής του Κ.Υ.Τ. Μόριας, θα αδυνατούν να προσφύγουν κατά της απόφασης αυτής νόμιμα και παραδεκτά, καθώς δεν έχει διασφαλιστεί το δικαίωμά τους σε δωρεάν νομική συνδρομή στο β’ βαθμό, κατά ευθεία παράβαση της εκ του νόμου υποχρέωσης παροχής αυτής από τη διοίκηση στη δευτεροβάθμια διαδικασία [4].
Αξίζει να σημειωθεί πως η έλλειψη νομικής συνδρομής προκαλεί εύλογες απορίες, καθώς βάσει της από 25/09/2020 απόφασης – προκήρυξης για τη «Συμπλήρωση του Μητρώου Δικηγόρων για παροχή νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία» [5] έχουν ήδη εγκριθεί 82 δικηγόροι για όλη την χώρα, εκ των οποίων 12 δικηγόροι μητρώου στη Λέσβο[6].
Η έλλειψη δωρεάν νομικής συνδρομής αποβαίνει εις βάρος του δίκαιου και αποτελεσματικού χαρακτήρα που θα έπρεπε να διακρίνει τη διαδικασία ασύλου στο σύνολό της, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι εξαιρετικά σύντομες προθεσμίες που προβλέπονται για διαδικασία των συνόρων και τα σημαντικά κενά στη πρόσβαση σε νομική συνδρομή ήδη από το πρώτο βαθμό της διαδικασίας ασύλου.
Καλούμε τις αρμόδιες αρχές να σεβαστούν τη νομιμότητα και να απόσχουν από ενέργειες που καταστρατηγούν τα δικαιώματα των αιτούντων/ουσών άσυλο. Αυτές οι ενέργειες δεν συνάδουν με το νομικό μας κεκτημένο, παραβιάζουν το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο και δύνανται να προκαλέσουν σοβαρή και ανεπανόρθωτη βλάβη σε αιτούντες/ουσες άσυλο, οδηγώντας στην παραβίαση της αρχής της μη επαναπροώθησης .
Καλούμε το Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου να αναστείλει την επίδοση πρωτοβάθμιων απορριπτικών αποφάσεων και την κατάθεση προσφυγής, μέχρι να διασφαλιστεί από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου η πρόσβαση σε δωρεάν νομική συνδρομή από το Μητρώο Δικηγόρων της Υπηρεσίας Ασύλου.
Οι υπογράφουσες οργανώσεις
Διοτίμα – Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών
European Lawyers in Lesvos
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες
FENIX Humanitarian Legal Aid
HIAS Ελλάδος
Legal Centre Lesvos
ΜΕΤΑδραση – Δράση για την Μετανάστευση και την Ανάπτυξη
PRAKSIS
Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)
Παραπομπές :
[1] Άρθρο 71 παρ. 3 του ν. 4636/2019 (Α’169) στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας σε δεύτερο βαθμό (άρθρα 92 έως 97 του Ν. 4636/2019).
[2] Άρθρο 93 του ν. 4636/2019
[3] Άρθρο 78 παρ. 3 του ν. 4636/2019.
[4] Άρθρο 71 παρ. 3 του ν. 4636/2019
[5] «Αναρτήθηκαν οι προκηρύξεις για δικηγόρους για το Μητρώο Βοηθών Εισηγητών σε Λέσβο, Χίο, Σάμο και σε όλη την Ελλάδα για το Μητρώο Δικηγόρων», 25/09/2020, https://migration.gov.gr/prokiryxeis-mitroo-dikigoron/
[6] Βάσει του από 08/01/2021 Πίνακα Επιλεγέντων https://migration.gov.gr/pinakes-epilegenton…/… Σύμφωνα και με τα οριζόμενα στο άρθρο 1 της οικ. 3686/19-2-2020 (ΦΕΚ, 1009/24-3-2020) Kοινής Yπουργικής Aπόφασης «Παροχή νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία».
