Έλλη Σάββα – Υπεύθυνη των Εθελοντών του Περιφερειακού Τμήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Μυτιλήνης και εθελόντρια στη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού (ICRC)
Οι μεταναστευτικές – προσφυγικές ροές δια μέσου της Λέσβου αλλά και των άλλων ακριτικών νησιών του Β-Α Αιγαίου δεν έχουν τελειωμό. Διάφοροι σύλλογοι, οργανώσεις, φορείς κι εθελοντές προσπαθούν να συμπαρασταθούν στην πολυδιάστατη αυτή ανθρωπιστική κρίση, προσφέροντας βοήθεια με όποιους τρόπους μπορούν. Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, πρωτοστατώντας όπως πάντα σε κάθε δύσκολη κατάσταση, πλαισιώνει δυναμικά κι αποτελεσματικά την όλη προσπάθεια παρέχοντας τόσο υλικοτεχνική όσο και ψυχολογική βοήθεια σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που περνούν καθημερινά από τη χώρα μας.
Η κ. Έλλη Σάββα, ως Υπεύθυνη των Εθελοντών του Περιφερειακού Τμήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Μυτιλήνης, μιλά σήμερα στα ΠΟΛΙΤΙΚΑ σχετικά με όλες αυτές τις δράσεις που έχουν σαν στόχο την αντιμετώπιση και τη διαχείριση της πραγματικά δύσκολης αυτής κατάστασης.
Ο Ερυθρός Σταυρός στέκεται αρωγός δίπλα στον άνθρωπο προσφέροντας πολύτιμη βοήθεια σε όποιον την έχει ανάγκη. Μιλήστε μας για τον πολλαπλό ρόλο του Ερυθρού Σταυρού σήμερα.
Ε. Σ. Σύμφωνα με την εκπρόσωπο της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, τη χρονιά που διανύουμε έχει ήδη ξεπεραστεί το όριο των 500.000 αφίξεων μεταναστών και προσφύγων στην ελληνική επικράτεια, και κυρίως στα νησιά της Λέσβου, της Σάμου,της Χίου, της Κω και της Λέρου.
Μόνο το πρώτο επτάμηνο του 2015, ο αριθμός των ευάλωτων πληθυσμών που εισέρευσαν στη χώρα μας παρουσιαζόταν αυξημένος κατά 750% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα της περσινής χρονιάς. Από την 1η Ιανουαρίου έως και την 31η Αυγούστου 2015, 200.000 πρόσφυγες και μετανάστες εγγράφηκαν στα μητρώα των ελληνικών αρχών, έχοντας προηγουμένως προσεγγίσει τις ελληνικές ακτές με πλοιάρια από την Τουρκία, ενώ μόνο τον Ιούλιο του 2015 είχαν αναφερθεί 50.000 νέες αφίξεις (20.000 περισσότερες απ’ ό,τι τον προηγούμενο μήνα)(«Ανάλυση της κατάστασης», Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης(EPoA), 2 Σεπτέμβρη 2015).
Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, όλη αυτή την περίοδο της έξαρσης του μεταναστευτικού φαινομένου, παρακολουθεί στενά την κλιμακούμενη κρίση και συμβάλλει ενεργά στην ελάφρυνση των συνεπειών που έχουν προκληθεί από την αυξανόμενη ροή μεταναστών και προσφύγων, κυρίως στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και την Αθήνα.
Στο πλαίσιο αυτό, και σε στενή συνεργασία τόσο με το ελληνικό κράτος και τους πολιτειακούς θεσμούς όσο και με τη Διεθνή Ομοσπονδία Ερυθρού Σταυρού & Ερυθράς Ημισελήνου, υλοποίησε, σε πρώτη φάση, έκτακτο σχέδιο ανθρωπιστικής παρέμβασης, ύψους 300.000 ελβετικών φράγκων, μετά από σχετική χρηματοδότηση από το ταμείο DREF (Disaster Relief Emergency Fund) της Διεθνούς Ομοσπονδίας.
Η διάρκεια του σχεδιασμού και της υλοποίησης της έκτακτης αυτής ανθρωπιστικής δράσης ήταν πεντάμηνη (Μάιος-Σεπτέμβριος 2015), περιλαμβάνοντας ένα ευρύ πλέγμα παρεμβάσεων, όπως διανομές ειδών ανθρωπιστικής βοήθειας σε νεοεισερχομένους μετανάστες και πρόσφυγες. Συγκεκριμένα, μοιράστηκαν 4.300 κιτία επιβίωσης, 5.000 οικογενειακά δέματα, 1.500 γυναικεία δέματα, 700 βρεφικά δέματα, 600 υπνόσακοι σε περίπου 12.000 ωφελούμενους:
- στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβο, Σάμο, Χίο,Κω)
- στο συνοριακό σταθμό της Ειδομένης
- στην Αθήνα:
- στο Kέντρο Ανοιχτής Φιλοξενίας Προσφύγων στον Ελαιώνα
- στον Ανοιχτό χώρο φιλοξενίας για πρόσφυγες και μετανάστεςστο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού (γήπεδο Hockey)
- στο Κλειστό Ολυμπιακό Γυμναστήριο Γαλατσίου
- στην πλατεία Βικτωρίας
- στον «Πρώην Σταθμό Α’ Βοηθειών» του Ε.Ε.Σ. (επί της οδού Γ’ Σεπτεμβρίου).
Στο πλαίσιο του σχεδίου DREF, παρασχέθηκαν, επιπλέον, σε έναν συνολικό αριθμό 12.700 ατόμων:
- υπηρεσίες υγείας, μέσω της λειτουργίας Νοσηλευτικών Σταθμών στα νησιά της Σάμου και της Χίου (5.000 ωφελούμενοι),
- υπηρεσίες αποκατάστασης οικογενειακών δεσμών (RFL) και διευκόλυνσης της επικοινωνίας (διανομή τηλεφωνικών καρτών για δωρεάν κλήσεις, εγκαταστάσεις wifispots) (2.700 ωφελούμενοι),
- υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης (4.500 ωφελούμενοι),
- υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης παιδιών (λ.χ. στον παιδότοπο του Κέντρου Φιλοξενίας στον Ελαιώνα, Κέντρο Καταγραφής Μόριας κ.α.) (500 ωφελούμενοι).
Έχουν γίνει διμερείς συμφωνίες με ξένους Συλλόγους του Ερυθρού Σταυρού, κι αν ναι, ποιοι είναι αυτοί και με ποιον τρόπο συμμετέχουν στην αντιμετώπιση αυτής της ανθρωπιστικής κρίσης;
Ε. Σ. Λόγω της συνεχούς διόγκωσης του μεταναστευτικού και προσφυγικού ζητήματος και προκειμένου να καλυφθεί ακόμη μεγαλύτερο εύρος αναγκών, η Διεθνής Ομοσπονδία Ερυθρού Σταυρού & Ερυθράς Ημισελήνου απηύθυνε, τον Σεπτέμβριο του 2015, έκτακτη έκκληση στήριξης (Emergency Appeal) για τη συγκέντρωση ποσού ύψους 12 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων και με στόχο την κλιμάκωση του παρεχόμενου ανθρωπιστικού έργου, ούτως ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες 200.000 περίπου ευάλωτων ατόμων. Έμφαση θα δοθεί στη διανομή διατροφικών και μη διατροφικών ειδών, στην υγειονομική περίθαλψη και παροχή Πρώτων Βοηθειών, στην παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, στην προαγωγή της υγείας και της υγιεινής, στην παροχή υπηρεσιών αποκατάστασης οικογενειακών δεσμών.
Την ίδια στιγμή, Εθνικοί Σύλλογοι Ερυθρού Σταυρού ξένων κρατών (λ.χ. της Γερμανίας, της Δανίας, της Νορβηγίας, της Γαλλίας, του Καναδά κ.α.) συνήψαν διμερείς συμφωνίες με τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, με σκοπό να ενισχύσουν την παρουσία και τη γενικότερη συμβολή του στην αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης.
Χάρη στη συγκεκριμένη εξωτερική βοήθεια, έχουν τεθεί σε πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία τρεις (3) ιατρονοσηλευτικές μονάδες παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στα νησιά της Σάμου και της Χίου, καθώς και στην Ειδομένη, όπου επιπλέον λειτουργεί και γυναικολογική κλινική.
Οι μονάδες αυτές είναι στελεχωμένες από εξειδικευμένο προσωπικό (ιατρούς και νοσηλευτές) του Νορβηγικού, του Γαλλικού και του Καναδικού Ερυθρού Σταυρού (ως προς την Ειδομένη) και του Ισπανικού Ερυθρού Σταυρού (ως προς τη Σάμο και τη Χίο). Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός στελεχώνει τις μονάδες υγείας αυτές με επαγγελματίες νοσηλευτές και υποστηρίζει τη λειτουργία τους με εθελοντές του.
Επιπλέον, ο Γερμανικός Ερυθρός Σταυρός, με τη μεσολάβηση του ανθρώπινου δυναμικού και των υποδομών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, υποστηρίζει τη διανομή 19.000 πακέτων ατομικής υγιεινής:
α) σε νεοεισερχόμενους πρόσφυγες στο νησί της Λέσβου
β) σε πρόσφυγες που διαμένουν προσωρινά σε χώρους προσωρινής φιλοξενίας, όπως στον Ελαιώνα και στο Κέντρο Λαυρίου του Ε.Ε.Σ.
γ) σε όσους τελούν υπό κράτηση στο Κέντρο Κράτησης Μεταναστών στην Αμυγδαλέζα
δ) σε εξυπηρετούμενους του Πολυδύναμου Κέντρου Κοινωνικής Στήριξης & Ενσωμάτωσης Προσφύγων του Ε.Ε.Σ.
Ακόμη, ο Δανέζικος Ερυθρός Σταυρός θα υποστηρίξει οικονομικά πρόγραμμα κινητής μονάδας στελεχωμένης με επαγγελματίες του Ε.Ε.Σ. (νοσηλευτή, κοινωνικό λειτουργό, Σαμαρείτη), η οποία θα παρέχει πρώτες βοήθειες, υπηρεσίες αποκατάστασης οικογενειακών δεσμών (RFL), ψυχοκοινωνικής στήριξης, συμβουλευτικής και πληροφόρησης στους νεοεισερχόμενους πρόσφυγες. Ανάλογη πρόταση διμερούς συμφωνίας έχει απευθύνει στον Ε.Ε.Σ. ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός, το πλαίσιο της οποίας αναμένεται να οριστικοποιηθεί το προσεχές διάστημα.
Με ποιους τρόπους συμπαρίσταται η υπηρεσία στα θέματα που αντιμετωπίζει η Λέσβος και γενικότερα τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, εξ’ αιτίας του μεταναστευτικού;
Ε. Σ. Για τη Λέσβο, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός έχει έως σήμερα εξυπηρετήσει περίπου 9.657 ωφελούμενους, στα Κέντρα Προσωρινής Διαμονής Προσφύγων στη Μόρια, στον Καρά Τεπέ, στον καταυλισμό ΟXY, καθώς και στο κεντρικό λιμάνι του νησιού.
Η ανθρωπιστική παρέμβαση του Ε.Ε.Σ. σχετίζεται κατά κύριο λόγο με τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας (κιτίων επιβίωσης, οικογενειακών, γυναικείων και βρεφικών δεμάτων, υπνόσακων, πόσιμου νερού, ξηράς τροφής, sleepingbags κ.ά.), την παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και πρώτων βοηθειών, υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης και αποκατάστασης οικογενειακών δεσμών, υπηρεσιών για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας των εξυπηρετουμένων με τα οικεία τους πρόσωπα (λ.χ. λειτουργία κινητών σταθμών φόρτισης τηλεφώνων).
Επιπλέον, δεκαμελής ομάδα Σαμαρειτών, Διασωστών & Ναυαγοσωστών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού έχει αναπτυχθεί στο νησί, υποβοηθώντας τους πρόσφυγες κατά την αποβίβασή τους στις ακτές, διανέμοντας κουβέρτες και λοιπό υλικό επιβίωσης και προσφέροντας πρώτες βοήθειες, όπου αυτό απαιτείται.
Στην Κω ο συνολικός αριθμός των ωφελουμένων (από τις 27 Αυγούστου έως τις 16 Οκτωβρίου 2015) έχει φθάσει τους 3.300.
Κλιμάκια του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, όλο αυτό το διάστημα, παρεμβαίνουν όποτε απαιτηθεί, διανέμοντας είδη πρώτης ανάγκης στις εγκαταστάσεις του αστυνομικού τμήματος του νησιού, όπου προσέρχονται οι πρόσφυγες και οι μετανάστες προκειμένου να καταγραφούν. Τα συγκεκριμένα κλιμάκια παρέχουν, επίσης, υπηρεσίες αποκατάστασης οικογενειακών δεσμών και υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης.
Επιπλέον, με τη συνεργασία του Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού, έχει υπάρξει μέριμνα για την τοποθέτηση υγειονομικών εγκαταστάσεων (συγκεκριμένα 15 χημικών τουαλετών και 3 σταθμών πλυσίματος χεριών)στην περιοχή του λιμανιού της Κω (κοντά στο κάστρο).
Σε σύγκριση με τα υπόλοιπα νησιά, η κατάσταση στην Κω είναι προς το παρόν διαχειρίσιμη, ωστόσο ενδεχόμενη αύξηση των μεταναστευτικών κυμάτων θα ανέτρεπε δραματικά αυτή την εικόνα.
Στα νησιά της Σάμου και της Χίου, ο συνολικός αριθμός των ωφελούμενων για την ίδια περίοδο είναι 15.738.
Υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και υπηρεσίες για την προαγωγή της υγιεινής προσφέρονται σε καθημερινή βάση, αρχικά μέσω της λειτουργίας νοσηλευτικού σταθμού και αργότερα μέσω της κινητής μονάδας υγείας, που έχει παραχωρηθεί από τον Ισπανικό Ερυθρό Σταυρό. Συνολικά, 11.833 άτομα έχουν ωφεληθεί.
Επιπρόσθετα, έχει παρασχεθεί ψυχοκοινωνική στήριξη σε 1.351 ωφελούμενους, καθώς και υπηρεσίες αποκατάστασης οικογενειακών δεσμών (RFL) σε40 άτομα.
Και στις δύο νησιωτικές περιοχές, δύο φορές την εβδομάδα, κλιμάκια αποτελούμενα από Νοσηλευτές και εθελοντές του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού διένεμαν ανθρωπιστική βοήθεια, σε 2.554 άτομα.
Τέλος έχει εγκατασταθεί Wi-Fi hot spot στο Μαλαγάρι για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας των ωφελουμένων με συγγενικά τους πρόσωπα.
Όπως επίσης προαναφέρθηκε, από την 1η Σεπτεμβρίου 2015, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός είναι παρών στο συνοριακό σταθμό της Ειδομένης με επαγγελματίες (Νοσηλευτές, Κοινωνικούς Λειτουργούς, Σαμαρείτες) και εθελοντές του, και στη συνέχεια, με την υποστήριξη του Νορβηγικού, του Γαλλικού και του Καναδικού Ερυθρού Σταυρού, με δύο ιατρικές κινητές μονάδες (γενικής ιατρικής και γυναικολογικής φροντίδας), παρέχοντας υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, πρώτες βοήθειεςκαι υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε 4.258 άτομα.
Παράλληλα, καθημερινά γίνεται διανομή ειδών πρώτης ανάγκης. Συνολικά 10.965 άτομα έχουν ωφεληθεί.
Ακόμη, ο Ε.Ε.Σ. συνεργάζεται με τον Ερυθρό Σταυρό της ΠΓΔΜ για την κάλυψη επειγόντων ιατρικών περιστατικών και περιπτώσεων αποκατάστασης οικογενειακών δεσμών.
Βλέπουμε ότι καθημερινά αναχωρούν από τη Λέσβο, και προφανώς και από τα άλλα ακριτικά νησιά, χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες για την Αθήνα. Με ποιες δράσεις συντονίζει ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός την κατάσταση εκεί;
Ε. Σ. Σε συντονισμό με τις κρατικές αρχές, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός διανέμει τρόφιμα και λοιπά είδη πρώτης ανάγκης στα προσωρινά Κέντρα Φιλοξενίας Προσφύγων στις περιοχές του Ελαιώνα, του Ελληνικού, του Γαλατσίου, όπως επίσης και στα προγράμματα που λειτουργούν υπό την εποπτεία του Εθνικού Συλλόγου (όπως στο Κέντρο Φιλοξενίας Αιτούντων Άσυλο στο Λαύριο, στο Πολυδύναμο Κέντρο Προσφύγων στην Ακαδημία Πλάτωνος και αλλού). Επίσης, με αίτημα του Υπουργείου Υγείας, νοσηλευτές και εθελοντές Νοσηλευτικής του Ε.Ε.Σ. καλύπτουν υγειονομικά τη δομή φιλοξενίας προσφύγων στο Γαλάτσι, κατά τις απογευματινές ώρες.
Ποιος είναι ο ρόλος ο δικός σας στον Τομέα του Εθελοντισμού;
Ε. Σ. Ο ρόλος ο δικός μου στο τομέα του εθελοντισμού, ως υπεύθυνη των εθελοντών του Περιφερειακού Τμήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Μυτιλήνης, είναι ο συντονισμός του εκάστοτε έργου, τόσο στις περιοχές δράσης όσο και στη διαδικασία υλοποίησης του.
Επίσης συμμετέχω ως εθελόντρια στην διαδικασία RFL (RestoringFamilyLinks), που ανήκει στην Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού (ICRC), η οποία δίνει την δυνατότητα στον μετανάστη-πρόσφυγα να επικοινωνήσει τηλεφωνικώς με την οικογένεια του και σε περίπτωση που έχει χάσει κάποιο συγγενικό πρόσωπο, να το αναζητήσει και (πιθανόν ) να το βρει, μέσω του διεθνούς δικτύου αναζήτησης του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου.
