Περισσότερες από 60 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο που έχουν εκτοπιστεί βίαια ή είναι ανιθαγενείς αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο έμφυλης βίας.
Ενώ η έμφυλη βία παραμένει μία από τις πιο διαδεδομένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες προειδοποιεί ότι οι κίνδυνοι είναι αυξημένοι για τις γυναίκες και τα κορίτσια που βιώνουν καταστάσεις συγκρούσεων ή που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, οι αναφορές για σεξουαλική βία που σχετίζεται με συγκρούσεις αυξήθηκαν σε σοκαριστικό βαθμό κατά 50 τοις εκατό πέρυσι σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Οι γυναίκες και τα κορίτσια αντιστοιχούσαν στο 95 τοις εκατό των εξακριβωμένων περιπτώσεων.
Οι αριθμοί αυτοί αντιπροσωπεύουν ένα μικρό κομμάτι της πραγματικότητας, καθώς πολλές περιπτώσεις αυτών των αποτρόπαιων παραβιάσεων και της βίας που πλήττει την υγεία, την αξιοπρέπεια, την ασφάλεια και την αυτονομία των γυναικών και των κοριτσιών, δεν καταγγέλλονται. Σε πολλές απομακρυσμένες περιοχές, έχει αποκοπεί η πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια ή σπανίζουν οι πόροι και η βοήθεια. Η πρόσβαση στη δικαιοσύνη παραμένει επίσης περιορισμένη, ενώ οι επιζώσες φοβούνται ότι θα υποστούν αντίποινα και θα περιθωριοποιηθούν κοινωνικά.
Οι συνάδελφοί μας που εργάζονται σε περιοχές εν μέσω συγκρούσεων σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να λαμβάνουν μαρτυρίες από τις ίδιες τις γυναίκες που έχουν βιώσει φρικτές καταστάσεις. Από την ωμή βία, τα βασανιστήρια, τη σεξουαλική εκμετάλλευση, τη σεξουαλική βία – μεταξύ άλλων ως όπλο πολέμου – μέχρι την άρνηση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η αυτενέργεια και η αυτονομία.
Ενδεικτικά, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, οι γυναίκες και τα κορίτσια αντιμετωπίζουν αφόρητες συνθήκες, καθώς πάνω στα σώματά τους προεκτείνεται το «πεδίο μάχης» σε ένα πλαίσιο κυκλικής βίας και επιδεινούμενης ανασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσα στους χώρους υποδοχής του εκτοπισμένου πληθυσμού. Σύμφωνα με στοιχεία ανθρωπιστικών οργανώσεων, οι αναφορές για έμφυλη βία αυξήθηκαν φέτος, με την πλειονότητα των παραβιάσεων αυτών να είναι βιασμοί.
Στο Τσαντ, γυναίκες ανέφεραν ότι έπεσαν θύματα βιασμού ενώ προσπαθούσαν να διαφύγουν από τη σύρραξη στο Σουδάν. Στο Αφγανιστάν, οι αυξανόμενοι περιορισμοί για τις γυναίκες και τα κορίτσια, τα υψηλά ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας στο σπίτι και η γενικότερη επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης συμβάλλουν σε μια κρίση ψυχικής υγείας, με τους εταίρους της Ύπατης Αρμοστείας να αναφέρουν αύξηση του αριθμού των ασθενών που ζητούν βοήθεια.
Μεταξύ των πολλών κινδύνων και παραβιάσεων που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που κινούνται στις διαδρομές προς τη Μεσόγειο, εξακολουθούν να γίνονται αναφορές για σεξουαλική βία και εκμετάλλευση, υποδούλωση και εμπορία ανθρώπων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ανθρωπιστικών φορέων το 90 τοις εκατό των γυναικών και των κοριτσιών που μετακινούνται κατά μήκος της διαδρομής της Μεσογείου βιάζονται.
Οι επιζώσες σεξουαλικής βίας που έχουν καταφύγει σε γειτονικές χώρες συχνά παραμένουν σε επισφαλή κατάσταση, λόγω των πρόσθετων κινδύνων έμφυλης βίας που μπορεί να αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια του εκτοπισμού τους και των καθυστερήσεων στην πρόσβαση σε υπηρεσίες που μπορεί να είναι περιορισμένες.
Εκτός από τη σεξουαλική βία που σχετίζεται με τις συγκρούσεις, οι βίαια εκτοπισμένες γυναίκες και τα κορίτσια αντιμετωπίζουν επίσης υψηλούς κινδύνους βίας από συντρόφους. Σε ορισμένες καταστάσεις εκτοπισμού, οι κίνδυνοι γι’ αυτές εκτιμάται ότι είναι κατά 20 τοις εκατό υψηλότεροι από ό,τι για τις μη εκτοπισμένες γυναίκες και κορίτσια.
Οι πολλαπλές μορφές διακρίσεων αυξάνουν επίσης τους κινδύνους, μεταξύ άλλων για τις γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία, που ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή που έχουν διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό, ταυτότητα φύλου, έκφραση φύλου και χαρακτηριστικά φύλου.
Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα αυτής της πανδημίας που μονίμως καταγγέλλεται ελλιπώς. Σε όλο τον κόσμο βλέπουμε να αυξάνονται οι επιθέσεις στα δικαιώματα των γυναικών συμπεριλαμβανομένης της βίας και των περιορισμών στην αυτονομία και την έκφραση της ελεύθερης βούλησης των γυναικών. Οι οργανώσεις που διοικούνται από γυναίκες – συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων που συντονίζουν προσφύγισσες – υφίστανται μεγάλο μέρος αυτού του αντίκτυπου.
Η ανάγκη για υπηρεσίες πρόληψης και αντιμετώπισης της έμφυλης βίας για τις γυναίκες και τα κορίτσια που πλήττονται από τον αναγκαστικό εκτοπισμό και τις συγκρούσεις υπερβαίνει κατά πολύ τη διαθέσιμη χρηματοδότηση. Για παράδειγμα, σε έξι μεγάλα περιφερειακά σχέδια ανταπόκρισης για τους πρόσφυγες – που καλύπτουν τις ανθρωπιστικές ανάγκες των προσφύγων από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Αφγανιστάν, το Σουδάν, την Ουκρανία, το Νότιο Σουδάν και τη Συρία – τα προγράμματα για την έμφυλη βία για ολόκληρο το έτος από όλες τις συμμετέχουσες οργανώσεις ύψους 236 εκατομμυρίων δολαρίων χρηματοδοτούνται επί του παρόντος μόνο κατά 28 τοις εκατό.
Η Ύπατη Αρμοστεία φοβάται ότι χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, εκατομμύρια αναγκαστικά εκτοπισμένες γυναίκες και κορίτσια μπορεί να μην έχουν πρόσβαση σε κρίσιμες υπηρεσίες το επόμενο έτος. Τα μέτρα έγκαιρης και αποτελεσματικής πρόληψης και αντιμετώπισης της έμφυλης βίας είναι σωτήρια και αλλάζουν ζωές. Σε όλο τον κόσμο, τα προγράμματα αυτά έχουν μετρήσιμο αντίκτυπο στη ζωή των εκτοπισμένων και ανιθαγενών γυναικών και κοριτσιών, καθώς και στις κοινότητες υποδοχής τους. Κατά τη διάρκεια των φετινών 16 Ημερών Ακτιβισμού ενάντια στην Έμφυλη Βία, απευθύνουμε έκκληση για μεγαλύτερη υποστήριξη για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας.
