Επιμέλεια Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
«Το όνειρο είχε πραγματοποιηθεί και η συνειδητοποίηση του γεγονότος συνεπαγόταν κάποια χαρά και κάποιες υποχρεώσεις. Η πρώιμη επιτυχία δίνει στον άνθρωπο την ιδέα μιας σχεδόν μυστικιστικής υπεροχής της μοίρας απέναντι στη δύναμη της θέλησης – το ναπολεόντειο σύνδρομο στη χειρότερη εκδοχή του. Ο άνθρωπος που φτάνει ψηλά όταν είναι πολύ νέος πιστεύει πως ασκεί τη θέλησή του επειδή το άστρο του λάμπει. Ο άνθρωπος που πρωτοκαθιερώνεται στα τριάντα έχει μια ισορροπημένη ιδέα της συμβολής μοίρας και θέλησης, κι αυτό που πετυχαίνει στα σαράντα έχει την τάση να ρίξει την έμφαση μόνο στη θέληση. Πράγα που, βέβαια, περνάει όταν η θύελλα χτυπάει το σκάφος του…
Το αντιστάθμισμα μιας πολύ πρώιμης επιτυχίας είναι η πεποίθηση πως η ζωή είναι μια ρομαντική υπόθεση. Στην καλύτερη περίπτωση, αυτό σε κάνει να μένεις νέος. Όταν τα πρωταρχικά θέματα του έρωτα και του χρήματος ήταν πια δεδομένα και η επισφαλής διασημότητά μου είχε χάσει τη γοητεία της, είχα ακόμα μπροστά μου ωραία χρόνια να σπαταλήσω, χρόνια που δεν μπορώ ειλικρινά να μην τα νοσταλγώ, στα οποία κυνηγούσα το αιώνιο Καρναβάλι κοντά στη Θάλασσα.
Ήδη γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’20 οδήγησα τ’ αυτοκίνητό μου στην Μεγάλη Κορνίς την ώρα του δειλινού, με ολόκληρη της γαλλική Ριβιέρα ν’ αστράφτει από κάτω. Στον ορίζοντα αντίκριζα το Μόντε Κάρλο, και παρ’ όλο που ήταν εκτός σεζόν και δεν είχαν μείνει Μεγάλοι Δούκες για να παίξουν Καζίνο, παρ’ όλο που ο Ε. Φίλιπς Οππενχάιμ δεν ήταν παρά ένας χοντρός εργατικός άνθρωπος στο ξενοδοχείο μου, ντυμένος πάντα μ’ ένα μπουρνούζι, το όνομα και μόνο Μόντε Κάρλο ήταν τόσο αδιόρθωτα μαγευτικό ώστε σταματούσα το αυτοκίνητο και ψιθύριζα όπως οι Κινέζοι: “Αχ, εγώ! Αχ, εγώ!” Δεν κοιτούσα το Μόντε Κάρλο: το μυαλό μου πήγαινε στον νέο με τη χαρτονένια σόλα που αλώνιζε στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Ήμουν πάλι εκείνος – για μια στιγμή είχα την καλή τύχη να μοιράζομαι τα όνειρά μου, εγώ που δεν είχα πια δικά μου όνειρα. Και υπάρχουν ακόμα στιγμές που γαντζώνομαι απάνω του, τον αιφνιδιάζω κάποιο φθινοπωρινό πρωί στη Νέα Υόρκη ή μια ανοιξιάτικη νύχτα στην Καρολίνα, σε στιγμές που είναι τόση ησυχία ώστε μπορείς να ακούσεις ένα σκυλί να γαβγίζει στο διπλανό χωριό. Αλλά ποτέ πια δεν ένοιωσα εκείνο που αισθανόμουν στη σύντομη περίοδο που εκείνος κι εγώ ήμασταν το ίδιο πρόσωπο, τότε που το ρεμβαστικό παρελθόν και το εκπληρωμένο μέλλον ενώνονται σε μια μοναδική υπέροχη στιγμή – τότε που η ζωή ήταν πραγματικά ένα όνειρο».
- F. S. FITZGERALD, «Πρώιμη επιτυχία», στο: Η εποχή των θαυμάτων. (Αυτοβιογραφικά και άλλα), μτφρ. Γ. Λάμψας, πρόλογος G. Westcott, εκδ. Printa, Αθήνα 1993, 103-104.
