“Δυστυχώς αντιμετωπίζουμε μια προκλητική και ανεξέλεγκτη συμπεριφορά από την Τουρκία που δεν σέβεται πια τίποτα καθώς η Ευρωπαϊκή προοπτική της φαίνεται να χάνεται”, λέει στα Πολιτικά η Ρεβέκκα Παιδή, Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων που βρέθηκε στο νησί μας το Σαββατοκύριακο με αφορμή το TEDxLesvos. Η Ρεβέκκα Παιδή, διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις Μικρών Κρατών στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ταυτόχρονα εκπονεί την μεταδιδακτορική της έρευνα μελετώντας τα Μικρά Κράτη στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και πιο συγκεκριμένα την περίπτωση της Ελλάδας από το 2004 έως το 2006. Στην ομιλία της στο Δημοτικό Θέατρο παρουσίασε μια νέα στρατηγική για την Ελλάδα εμπνευσμένη από τις στρατηγικές των μικρών κρατών και συγκεκριμένα των μικρών αλλά “έξυπνων κρατών”.
“Τα επιτυχημένα μικρά κράτη στις διεθνείς τους σχέσεις δρουν, αποκτούν, υιοθετούν τη νοοτροπία του επιχειρηματία. Αυτό σημαίνει ότι αντιλαμβάνονται πως το μέλλον τους εξαρτάται από τη δική τους δράση και ότι αξιοποιούν ή δημιουργούν νέες ευκαιρίες. Επίσης, ότι είναι δημιουργικά, καινοτόμα κράτη, ότι κάνουν συνεργασίες και ότι στηρίζονται στους πόρους άλλων και γι αυτό συμμετέχουν σε οργανισμούς, κάνουν συμμαχίες και επειδή είναι μικρά και ευάλωτα είναι διαρκώς σε μια διαδικασία προσαρμογής”.
Στο διάστημα των Q&A, τα “Πολιτικά” έκλεψαν λίγο από τον πολύτιμο χρόνο της και συζήτησαν μαζί της για την πρόσφατη στάση της Τουρκίας, για το προσφυγικό αλλά και για την εξωτερική πολιτική της χώρας μέσα στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται:
“Μετά το πραξικόπημα ο Ερντογάν έχει “ξεφύγει” και πλέον οι προθέσεις του είναι απροκάλυπτες. Δεν πιστεύω ότι είναι ξαφνικές, πιστεύω ότι ειδικά από ένα σημείο και μετά το AKP με το όραμα του νεοοθωμανισμού με τη δίψα για την άνοδο της Τουρκίας και τη δημιουργία μας περιφερειακής δύναμης και προς την Ανατολή και προς τη Δύση είχε αυτά τα σχέδια. Για καιρό δυστυχώς η Ευρώπη, οι Ευρωπαίοι ηγέτες και ΗΠΑ δεν κατάλαβαν ποτέ πως ο Ερντογάν χρησιμοποίησε το προσφυγικό για να πιέσει την Ε.Ε”.
Γιατί όμως κάτι τόσο προφανές για τους νησιώτες η Ε.Ε άργησε να το αντιληφθεί;
“Πολλές φορές οι χρόνοι των Διεθνών Σχέσεων, οι χρόνοι που μπορούν να λειτουργήσουν και να πάρουν αποφάσεις είναι πιο αργοί από τους χρόνους της καθημερινότητας. Πιστεύω όμως ότι δεν χρειάζεται να φοβόμαστε στην καθημερινότητά μας, απλά να είμαστε σε εγρήγορση και να αξιοποιήσουμε με τη λογική της δραστήριας εξωτερικής πολιτικής, τα μέσα που έχουμε. Φαίνεται ότι το κλίμα για την Τουρκία στην Ευρώπη έχει αλλάξει αυτή τη στιγμή. Φαίνεται να βλέπουμε πιο καθαρά τι γίνεται στη Τουρκία. Το ψήφισμα δείχνει μια κατεύθυνση χωρίς να είναι καθοριστικό.
Πως εκτιμάτε την κατάσταση αυτή τη στιγμή; Πως θα διαμορφωθεί η σκακιέρα τη εξωτερικής πολιτικής στο μέλλον;
Εκτιμάω έναν ακόμη πιο προκλητικό Ερντογάν αφού δεν έχει τίποτα πια να τον συγκρατεί και δεν ξέρω τι μπορεί να κάνουν οι μεγάλες δυνάμεις, δηλαδή η Μέρκελ, τι πιέσεις θα του ασκήσουν,τι θα γίνει στην Συρία, τι θα κάνει με τον Τραμπ”
Ποια είναι τα μέσα αντίδρασης της Ελλάδας αυτή τη στιγμή;
Τα μέσα αντίδρασης της Ελλάδας, είναι να εκμεταλλευτεί την κακή φήμη του γείτονά της στη οποία θα πρέπει να επενδύσουμε και πάλι και να πείσουμε και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες να είναι σε εγρήγορση και να μην σταματούν να μιλούν για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις παραβιάσεις του εναερίου χώρου κ.α
Η Ελλάδα σε ποια κατηγορία των Μικρών κρατών ανήκει;
Η Ελλάδα, για να είμαστε ειλικρινείς δε θα λέγαμε ότι ανήκει στα μικρά αλλά έξυπνα κράτη. Θα μπορούσε όμως να αξιοποιήσει πάρα πολλά. Σκεφτείτε τη συνεργασία που ξεκινά να αναπτύσσεται με την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο στην Ανατολική Μεσόγειο. Πρόκειται για μια συνεργασία κρατών που προσπαθούν να αλλάξουν την Ανατολική Μεσόγειο για να παράγουν πλούτο, ειρήνη και ευημερία. Αυτό είναι επιχειρηματικότητα στις Διεθνείς Σχέσεις. Παράλληλα η Ελλάδα αναλαμβάνει πρωτοβουλίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτός είναι ένας σωστός δρόμος.
Και πότε τα πάμε καλά;
Όταν η Ελλάδα έχει εξωστρέφεια και δεν ασχολείται ομφαλοσκοπώντας τα εσωτερικά της προβλήματα και όταν δεν αντιλαμβάνεται τις Διεθνείς σχέσεις σ έναν διαχωρισμό ανάμεσα στους καλούς που θέλουν να μας βοηθήσουν και στους κακούς που θέλουν να μας βλάψουν.
Ποια θα μπορούσε να είναι τα “όπλα μας αυτή τη στιγμή”;
Ακόμη και την ίδια την προσφυγική κρίση, που της Ελλάδας της έτυχε και αυτό δείχνει πόσο οι Διεθνείς σχέσεις παίζουν ρόλο στην καθημερινότητα μας, θα μπορούσε να την εκμεταλλευτεί προς όφελός της. Εσείς εδώ ξέρετε πολύ καλά ότι ένας μακρινός πόλεμος ή ένας βάρβαρος ηγέτης κάπου ή ένα καθεστώς μπορεί να επηρεάζει την καθημερινότητα μας και πόσο μάλλον με έναν περίεργο γείτονα. Έτσι λοιπόν, ακόμη και την προσφυγική κρίση – είδαμε ότι όταν ήρθε ο Ομπάμα αναφέρθηκε σε αυτή – τη συμπεριφορά μας, την υποδοχή που κάναμε στους πρόσφυγες ακόμη κι αυτό θα μπορούσαμε να το κάνουμε σημαία για τη φήμη μας. Γιατί η καλή φήμη παίζει ρόλο. Για πολύ καιρό τους Έλληνες τους σκέφτονταν σαν τεμπέληδες, φοροφυγάδες διαπλεκόμενους. Ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να προβάλουμε τις θυσίες που έχουμε κάνει τον καιρό της προσφυγικής κρίσης ή της οικονομικής κρίσης. Θέλουμε μια εξωτερική πολιτική δραστήρια, απαλλαγμένη από τα εσωτερικά παιχνίδια.
Εμείς πάντως στα νησιά βάλαμε τα δυνατά μας…
Στους κατοίκους της Λέσβου και των άλλων νησιών αξίζουν συγχαρητήρια γιατί σηκώσατε ένα βάρος υπεράνω των δυνάμεών σας. Από αυτό στο να γίνει εθνική στρατηγική και σημαία μας, η απόσταση είναι τεράστια. Πολλές φορές νομίζουμε ότι η εξωτερική πολιτική είναι κάτι μακρινό, πίσω από κλειστές πόρτες σε κάποιο Υπουργείο. Όμως η εξωτερική πολιτική, και μάλιστα τώρα στην εποχή των social media, είναι η κάθε μας μέρα. Από τις τιμές των προϊόντων μέχρι το γεγονός ότι δεν μπορούμε να εξάγουμε τα ροδάκινά μας στην Ρωσία λόγω κυρώσεων σκεφτείτε τι αντίκτυπο έχει αυτό για παράδειγμα στη Βόρεια Ελλάδα…
