Πριν λίγες εβδομάδες ένας φίλος μου μετέφερε την απάντηση, που έλαβε από υπάλληλο τράπεζας όταν τον ρώτησε υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να πάρει 100 χιλιάδες ευρώ δάνειο, για να ξεκινήσει μια νέα επιχείρηση. Ο υπάλληλος του είπε πως θα έπρεπε να καταθέσει ως εγγύηση το ίδιο ποσό και τότε το «δάνειο» ήταν δικό του. Η απάντηση του φίλου (όπως των περισσοτέρων από εμάς υποθέτω) ήταν «μα καλά, αν είχα 100 χιλιάδες ευρώ γιατί να σας ζητήσω δάνειο;».
Γελάσαμε με το περιστατικό (είχαμε πιει και 1-2 μπύρες) και ομολογώ, πως το είχα ξεχάσει ως γεγονός. Ίσως επειδή το ποσό ήταν αρκετά μεγάλο, όπως επίσης και το ρίσκο για την αποπληρωμή του δανείου. Θεώρησα, ότι ο φίλος μου πήρε αυτή την απάντηση λόγω της ανασφάλειας της τράπεζας για το αν θα πάρει τα χρήματα πίσω.
Τις τελευταίες ημέρες όμως, εμφανίστηκε και άλλο παρόμοιο περιστατικό σε δεύτερη τράπεζα. Και εδώ μάλιστα, τα πράγματα δεν ήταν τόσο «αστεία».
Δεύτερος φίλος κάνει αίτηση να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, η οποία εγκρίνεται. Ελλείψει κεφαλαίου απευθύνεται σε τράπεζα ζητώντας εν ολίγοις να του δοθεί δάνειο ισόποσο με την ενίσχυση του ΕΣΠΑ (περίπου 25 χιλιάδες ευρώ), το οποίο θα αποπληρωνόταν από το ίδιο το πρόγραμμα. Δηλαδή, τα χρήματα του προγράμματος θα πήγαιναν στην τράπεζα απευθείας κατά τις εκταμιεύσεις, χωρίς τη μεσολάβηση του φίλου, ο οποίος το μόνο που θα έπρεπε να κάνει ήταν να καταβάλει τον ΦΠΑ των συναλλαγών, όπως φυσικά και τους τόκους. Η τράπεζα ήταν επιφυλακτική, για την αποπληρωμή των τόκων και του ΦΠΑ, οπότε ο φίλος μου δηλώνει διατεθειμένος να προπληρώσει τόκους και ΦΠΑ για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία. Καταθέτει μάλιστα σαν εγγύηση περίπου 5.000 ευρώ στον λογαριασμό του στην συγκεκριμένη τράπεζα, ποσό που ξεπερνούσε αρκετά και τους τόκους και τον ΦΠΑ βάσει προϋπολογισμού, που είχε καταθέσει και εγκριθεί από το πρόγραμμα. Απάντηση σχεδόν αρνητική, υποτίθεται πως το συζητά ακόμη (εδώ και μήνες….) άλλα είναι πασιφανές ότι το δάνειο δεν θα δοθεί.
Τι κάνει λοιπόν ο φίλος; Πηγαίνει σε άλλη τράπεζα (τρίτη όσον αφορά τα περιστατικά στα οποία αναφέρομαι), όπου ζητά μικρότερο δάνειο, ύψους 10 χιλιάδων ευρώ, για το οποίο είναι πρόθυμος να καταθέσει την εγγύηση των 5 χιλιάδων ευρώ. Έχοντας διανύσει σχεδόν 1 χρόνο στο πρόγραμμα και έχοντας πληρώσει ένα σημαντικό μέρος των εξόδων, υπολογίζει πως με μια προσεκτική διαχείριση των εσόδων-εξόδων του, μόλις 5 χιλιάδες ευρώ του αρκούν ως διευκόλυνση για να «βγάλει» το πρόγραμμα. Και εδώ η τράπεζα είναι επιφυλλακτική και του προτείνει να του δώσει δάνειο 5 χιλιάδων ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι ο ίδιος θα καταθέσει σαν εγγύηση το ίδιο ποσό!
Ακριβώς. Η τράπεζα του πρότεινε ουσιαστικά να της δώσει τα χρήματα, που θα του δανείσει – και να εισπράξει φυσικά και τους τόκους!
Που καταλήγουμε, όμως, με όλα αυτά; Τα τελευταία χρόνια, κάθε μνημόνιο συνοδευόταν και με μια ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Θα διαβάσουμε σε δημοσιεύματα, που εμφανίστηκαν πριν από 5 χρόνια στις ελληνικές εφημερίδες πως «η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης και η σταθεροποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος αποτελούν βασική προϋπόθεση για την παροχή ρευστότητας στην πραγματική οικονομία και άρα και για την πολυπόθητη ανάκαμψη».
Φαίνεται, όμως, πως στην πράξη η τακτική «σώστε τις τράπεζες για να βοηθήσουν ως δεκανοίκι της καταρρέουσα οικονομία» δεν λειτουργεί. Οι τράπεζες σώθηκαν (έστω κάποιες από αυτές) άλλα αδυνατούν – ή δεν θέλουν – να παίξουν τον ρόλο τους στην προσπάθεια ανάπτυξης και ανάκαμψης της οικονομίας της χώρας.
Με αυτή την τακτική όμως, η όποια ανάκαμψη παραμένει όνειρο θερινής νυκτός, και δεν είναι να απορεί κανείς, που οι προβλέψεις και οι προσδοκίες του 2012 και των χρόνων, που ακολούθησαν, δεν επαληθεύτηκαν.
Οι περιβόητες «έξοδοι στις αγορές» και το «τέλος των μνημονίων» δεν είναι τίποτα πέρα από μεγάλοι τίτλοι στις εφημερίδες και ατάκες σε ομιλίες πολιτικών, που δεν έχουν καμία αίσθηση από τα όσα πραγματικά συμβαίνουν στην ελληνική αγορά.
