ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗ
Τα τελευταία χρόνια πάρα πολλοί νοιώσαμε ότι τα σχολεία βρίσκονταν υπό διωγμό ή υπό περιορισμό. Πώς αλλιώς θα χαρακτηρίσουμε το κλείσιμο σημαντικών Τομέων της Τεχνικής εκπαίδευσης, τις επιτακτικές και αδικαιολόγητες συγχωνεύσεις σχολείων, τον μηδενισμό στους διορισμούς εκπαιδευτικών, τις αλλοπρόσαλλες υπουργικές εγκυκλίους για εφαρμογή από την εκπαιδευτική κοινότητα;
Μια από τις τελευταίες εγκυκλίους του κ. Λοβέρδου ήταν αυτή με θέμα το «Κοινωνικό σχολείο». Μα, το σχολείο είναι ένας ζωντανός οργανισμός, μαθητών και εκπαιδευτικών, με a priori κυρίαρχο χαρακτηριστικό το κοινωνικό στοιχείο. Το πρόγραμμα είχε ως σκοπό τη «διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, την ανάπτυξη δεξιοτήτων, την προαγωγή της υγείας και την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των μαθητών και της σχολικής κοινότητας». Δηλαδή αυτά που έκανε και κάνει εδώ και αιώνες, αν όχι χιλιάδες χρόνια, το σχολείο ονομάστηκαν δράσεις. Τοποθετήθηκαν συντονιστές σε κάθε νομό και κάθε μήνα έπρεπε να συντασσόταν εκθέσεις δράσεων! Η δραστηριότητα, το βασικό χαρακτηριστικό του σχολείου, επιχειρήθηκε να μετατραπεί σε γραφειοκρατική διαδικασία συμπλήρωσης πεδίων σε ψηφιακές φόρμες.
Ως σημαντική ασχολία του συνόλου της εκπαιδευτικής κοινότητας ανάχθηκε η αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Ήταν το εύπεπτο μέρος, η σχολική μονάδα, για να μην αντιδράσουν τόσο οι εκπαιδευτικοί. Συνεδριάσεις, συναντήσεις, διευκρινήσεις, αντιπαραθέσεις, χαμένες ώρες μαθημάτων. Και σε αντιστάθμισμα ο υπουργός Λοβέρδος υπέγραψε (στις 26 Ιανουαρίου!) την πλούσια αμοιβή των στελεχών της εκπαίδευσης που στήριξαν την αξιολόγηση. Το παιδαγωγικό κλίμα, η συναδελφικότητα, η ηρεμία στα σχολεία είχαν διαταραχθεί. Ο κάθε εκπαιδευτικός κλείστηκε στον εαυτό του· οι άλλοι ήταν ανταγωνιστές. Επικράτησε ο ατομισμός, ο ονομαζόμενος εαυτούλης μας. Προσέτρεχαν οι εκπαιδευτικοί σε, αμφιβόλου συμβολής και αποτελέσματος, σεμινάρια για να «πάρουν» τη βεβαίωση συμμετοχής. Συναντήσεις, με προβολή ταινιών, ονομάστηκαν επιμορφωτικές και παιδαγωγικές! Ενώ αντιθέτως σημαντικά θέματα όπως η τοπική ιστορία και ο πολιτισμός συνεχίζουν να μη συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα του σχολείου.
Σήμερα, μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου στα σχολεία συναντάμε έναν διαφορετικό αέρα. Το νιώθεις στα χαμόγελα, στην αύρα που υπάρχει στο περιβάλλον. «Πήραμε ανάσα» λένε εκπαιδευτικοί στα σχολεία τους. Δεν έχουν κάποια πολιτική προέλευση όλοι. Πρόκειται για τον εκπαιδευτικό που αγωνιά, προσπαθεί, μάχεται για το δημόσιο σχολείο. Αυτόν που έδωσε και δίνει τον εαυτό του από τότε που λειτούργησαν σχολεία στην Ελλάδα.
Για να λειτουργήσει το σχολείο παιδαγωγικά χρειάζεται ηρεμία. Να δοθούν συγκεντρωτικές παιδαγωγικές κατευθύνσεις που θα εξειδικεύονται στις σχολικές μονάδες. Η Πολιτεία οφείλει να δώσει από ό,τι δεν έχει στην εκπαίδευση. Η κοινωνία να δει τον δάσκαλο και το σχολείο ως τα πλέον σημαντικά μέλη της, να τους ανυψώσει. Κι ο δάσκαλος να πιστέψει στο δασκαλίκι, όχι ως κάτι το ανώτερο αλλά ως το όραμα που αλλάζει τον κόσμο.
Η Εκπαίδευση δεν είναι άλλος ένας διοικητικός οργανισμός, όπως τόσοι. Δεν είναι ένα κτίριο με γραφεία, κάποιους υπαλλήλους που ονομάζονται δάσκαλοι, μια υπηρεσία που έχει έξοδα αλλά δεν έχει έσοδα. Είναι ο πλέον προσοδοφόρος κοινωνικός χώρος. Εκεί μπορεί να συντελεστεί το θαύμα, να δοθεί η δυνατότητα για αληθινή δημιουργία. Όχι η δική μας, η ατομική, αλλά του συνόλου της χώρας, της έρμης πατρίδας.
Ελευθερώστε το σχολειό, τον δάσκαλο, τον μαθητή. Εκεί απαντάται το αύριο!
*Παράλληλη δημοσίευση με την εφημερίδα Αυγή.
