Γράφει ο Πάνος ΚάγιοςOι ισχυροί του κόσμου αποφασίζουν -όπως γίνεται πάντα στην ιστορία της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους από εμφανίσεώς του- και ξαναμοιράζεται ο ανθρώπινος πληθυσμός! Έτσι, σήμερα παρατηρείται το φαινόμενο περισσότεροι από 65 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως να έχουν εκτοπιστεί με τη βία από τα σπίτια τους για να ξεφύγουν από την πείνα, τις κλιματικές αλλαγές και τον πόλεμο, στη μεγαλύτερη ανθρώπινη μετατόπιση από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα παγκόσμιο και αβάσταχτο ταξίδι σε αυτή τη νέα Οδύσσεια του ανθρώπινου γένους έχουμε εδώ από τον παγκοσμίως αναγνωρισμένο εικαστικό και ακτιβιστή Άι Γουέι Γουέι.
«Ως καλλιτέχνης, πιστεύω στην ανθρωπιά και βλέπω την κρίση ως δική μου κρίση» λέει ο ίδιος. «Βλέπω τους ανθρώπους που κατεβαίνουν από τις βάρκες ως δικούς μου ανθρώπους. Θα μπορούσαν να είναι τα παιδιά μου, οι γονείς μου, τα αδέρφια μου. Δε βλέπω τον εαυτό μου διαφορετικό από αυτούς. Μπορεί να μιλάμε άλλη γλώσσα ή να έχουμε άλλη θρησκεία αλλά τους καταλαβαίνω. Όπως κι εγώ, φοβούνται το κρύο, δεν τους αρέσει η βροχή ούτε να είναι πεινασμένοι. Όπως κι εγώ, θέλουν να αισθάνονται ασφάλεια.
Ο Άι για το λόγο για τον οποίο γύρισε την Ανθρώπινη Ροή:
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορώ να μιλήσω για την Ανθρώπινη Ροή. Αρχικά, μπορώ να μιλήσω για την προσωπική μου εμπειρία. Λίγο μετά τη γέννηση μου, ο πατέρας μου εξορίστηκε ως αντι-Κομμουνιστής. Η οικογένεια μου στάλθηκε σε απομακρυσμένη περιοχή. Έπρεπε να αφήσουμε τα πάντα πίσω μας και φυσικά ο πατέρας μου αντιμετωπιζόταν ως εχθρός του κράτους. Μεγάλωσα με διακρίσεις και σκληρότητα.
Επίσης, επειδή έχω ζήσει στην Ευρώπη, ήθελα πολύ να μάθω τι συμβαίνει με τους πρόσφυγες εδώ. Πήγα στη Λέσβο και είδα τους πρόσφυγες που φτάνανε. Ήταν συγκλονιστική η εμπειρία να παρακολουθώ άντρες, γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένους να βγαίνουν από τις βάρκες. Έβλεπα την αβεβαιότητα στα πρόσωπα τους. Ήταν φοβισμένοι και δεν είχαν ιδέα τι τους περίμενε. Ήθελα να μάθω περισσότερα για αυτούς τους ανθρώπους, γιατί ήρθαν σε ένα τόπο που δε καταλαβαίνουν και δε τους καταλαβαίνουν και γιατί ρίσκαραν τη ζωή τους για να το κάνουν. Είχα τόσα πολλά ερωτήματα.
Η περιέργεια αυτή με οδήγησε να δημιουργήσω μια μεγάλη ερευνητική ομάδα για να μελετήσουμε την ιστορία των προσφύγων και την κατάσταση τους σήμερα. Εκτός από τον Πόλεμο στη Συρία, οι πρόσφυγες προέρχονται και από τους πολέμους σε Ιράκ κι Αφγανιστάν, τις συγκρούσεις Ισραηλινών- Παλαιστινίων, συγκρούσεις στην Αφρική, την καταδίωξη μειονοτήτων στη Μιανμάρ και τη βία στην Κεντρική Αμερική. Ήθελα να επισκεφθώ όλα τα σημεία στον πλανήτη όπου κατέφθαναν πρόσφυγες και να καταγράψω τα πάντα.
Ο Άι για τις συνθήκες των γυρισμάτων:
Ποτέ δε φανταζόμουν ότι θα μπορούσαμε να έχουμε πάνω από 200 μέλη στο συνεργείο να δουλεύουν σε τόσες τοποθεσίες. Τις περισσότερες φορές ήμουν μαζί τους. Κάποιες φορές μου απαγορευόταν. Οι συνθήκες μπορεί να ήταν δύσκολες κι επικίνδυνες αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι ήταν συναισθηματικά αβάσταχτες.
Ο Άι για την επιμονή στην αισιοδοξία:
Οι ιστορίες που συναντούσαμε ήταν ατελείωτες. Αυτό που με εξέπληττε συνεχώς όμως ήταν η επιμονή των προσφύγων. Ήταν πολύ λίγες οι διαμαρτυρίες ακόμη και χωρίς να έχουν κάποια φροντίδα και με πλήρως αβέβαιο μέλλον. Η μεταχείριση τους για μένα είναι απάνθρωπη. Στους καταυλισμούς μπορείς να πάρεις ένα σάντουιτς αλλά πρέπει να περιμένεις δύο ώρες. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει ηλεκτρισμός, οπότε η νύχτα έρχεται γρήγορα και το κρύο είναι αβάσταχτο. Υπάρχει βροχή και λάσπη και δεν υπάρχει αποχετευτικό σύστημα. Η ζωή είναι σκληρή αλλά οι άνθρωποι είναι αποφασισμένοι να ξεφύγουν και συντηρούν την ελπίδα ότι η δύση μπορεί να τους προσφέρει τη γαλήνη που αναζητούν.
Ο Άι για το ντοκιμαντέρ:
Οι άνθρωποι συχνά υποστηρίζουν ότι το ντοκιμαντέρ αφορά την πραγματικότητα. Το ντοκιμαντέρ αφορά τις εμπειρίες στην πραγματική ζωή αλλά δεν είναι ακριβώς πραγματικότητα γιατί συμπιέζει το χρόνο. Όταν παρακολουθείς την Ανθρώπινη Ροή, ξοδεύεις κάτι παραπάνω από 2 ώρες αλλά δε νοιώθεις την πραγματικότητα των προσφύγων και αυτή η πραγματικότητα είναι αβάσταχτη.
Ο Άι για τον τρόπο που αλλάζει η τέχνη:
Ο ορισμός της τέχνης έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία 100 χρόνια. Τα κινήματα είναι ατελείωτα και η αναζήτηση νέων δυνατοτήτων ειδικά την περίοδο της παγκοσμιοποίησης στην οποία αντικαθίστανται οι παλιές δομές, ενώ το διαδίκτυο και τα social media απελευθερώνουν την τέχνη από τις παλιές μορφές. Είμαστε πολύ τυχεροί που έχουμε όλες αυτές τις δυνατότητες. Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες έχουν την ευθύνη να αλλάζουν γιατί αλλάζει και η κοινωνία τόσο γρήγορα- πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση για το τι συμβαίνει στον κόσμο.
Ο Άι για την ευθύνη της διεθνούς κοινότητας:
Σήμερα νοιώθω την ευθύνη να ενημερώσω τους ανθρώπους ότι οι πρόσφυγες δε διαφέρουν πολύ από εμάς. Δεν είναι τρομοκράτες και η απεικόνιση τους ως τέτοιους είναι τρομοκρατία από μόνη της. Είναι ανθρώπινα όντα, και ο πόνος, η χαρά τους, το αίσθημα της ασφάλειας και της δικαιοσύνης δε διαφέρουν από τα δικά μας. Θα έπρεπε όλοι μας να έχουμε ένα κοινό στόχο: να προστατεύσουμε την ανθρωπότητα. Όταν η πολιτική ξεχνά τις βασικές αξίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα δημιουργούν συνεχώς νέες κρίσεις. Ήρθε η ώρα να γίνει μια πολύ μεγάλη συζήτηση για την αντιμετώπιση τους προβλήματος.
Πηγή:
