Απολαμβάνω μια από τις πιο όμορφες παραλίες του νησιού, τα Βατερά, όταν βλέπω ένα σκαρί να λικνίζεται και να βγαίνει με παιχνιδιάρικη διάθεση στα ρηχά. Διαβάζω στη μάσκα την πλωριά το όνομα: «Ασπασία».
Η Βενετία, που είναι στην παρέα μου, σπεύδει να χαιρετίσει τον καπετάνιο. Γνώριμοι από το Πλωμάρι. Κι από κείνη μαθαίνω την απίστευτη ιστορία αυτού του σκαριού, που τα καλοκαίρια ομορφαίνει τη νότια ακτογραμμή του νησιού.
Στις αρχές του εικοστού αιώνα στο Πλωμάρι λειτουργούσαν τρία ναυπηγεία. Μαζί με τα δέκα λιοτρίβια, τα 12 σαπουνάδικα, τα δύο πυρηνεργοστάσια και βέβαια τις ποτοποιίες που έφτιαχναν από τότε τα μυρωδάτα ούζα. Η θάλασσα άνοιγε δρόμους για να μεταφερθούν παντού , από τον Πόντο μέχρι τη Μεσόγειο, τα γεννήματα της γης. Δρόμους υδάτινους που τους έσχιζαν καλοτάξιδα σκαριά. Μαστόροι ξακουστοί σε όλο το Αιγαίο ήταν οι πλωμαρίτες καραβομαραγκοί. Έφτιαχναν ιστιοφόρα, τσερνίκια, σακολέβες, ψαροπούλες, που μετέφεραν μέχρι 150 τόνους εμπορεύματα.
Ένας από τους πλωμαρίτες καραβομαραγκούς ήταν ο Δημητρός ο Γιαμουγιάννης. Έψαχνε ο ίδιος στα χωριά του Πλωμαρίου να βρει το πιο καλό ξύλο για τα σκαριά του. Πεύκο, δρυς κι ευκάλυπτος. Τα έκοβε και τα κουβαλούσε με τα μουλάρια μέχρι το καρνάγιο. Στου Δημητρού τον ταρσανά χτίστηκε με μεράκι, μόλις τέλειωσε ο πόλεμος, το 1946, ένα σκαρί – παραγγελιά μερακλή καπετάνιου. «Ασπασία» το βάφτισε, για να τιμήσει την κυρά του, την Ασπασία Ζαλούμη. Πέρασαν τα χρόνια, τα σιδερένια καράβια έβαλαν στην άκρη τα ξύλινα σκαριά, η «Ασπασία» χάθηκε από τα νερά του νησιού.
Το 2007, ο Δούκας Γιαμουγιάννης, καραβομαραγκός, που συνεχίζει την τέχνη του παππού του, του Δημητρού Γιαμουγιάννη, αποφάσισε να ασχοληθεί και με τον τουρισμό. Έψαχνε λοιπόν να βρει ένα καλό σκαρί, ξύλινο, για να μεταφέρει τουρίστες από το Πλωμάρι, στις γύρω παραλίες. Έφτασε μέχρι τους Παξούς. Εκεί είδε ένα σκαρί ακριβώς σαν κι αυτό που έψαχνε. Το είχε ο Μπάμπης Λύχνος. Συμφώνησαν στην τιμή και ο καπετάνιος έβγαλε τα χαρτιά. Έγραφαν : Τόπος ναυπήγησης – Πλωμάρι, έτος -1946. Το σκαρί αυτό είναι η «Ασπασία». Το σκαρί που είχε χτίσει το Δημητρός Γιαμουγιάννης, ο παππούς του Δούκα.
Παππούς και εγγονός βρέθηκαν και πάλι στην πλώρη της «Ασπασίας» – που δεν είχε μετονομαστεί ποτέ, όλα αυτά τα χρόνια. Το καλοτάξιδο σκαρί επέστρεψε στο Πλωμάρι μετά από μισό αιώνα. Κι εκεί, στο λιμανάκι, κατέβηκε να το δει συγκινημένη η Ασπασία Ζαλούμη, η κυρά του καπετάνιου που είχε παραγγείλει το σκαρί στον ταρσανά του Δημητρού, το 1946.
