Καληµέρα σου, πέρα για πέρα, µοναδικέ µου αναγνώστη, καλή βδοµάδα, καλό µήνα, Καλή σου Χρονιά, καλό βόλι καλές αποκριές, Καλόν Αγώνα για όλους µας, ειδάλλως καλό …συγχώριο. Έχω και το Νιόνιο, από το ’83 που έβγαλε το τραγουδάκι, να µετράει χειµώνες που δεν µας νικούν και καθαρίζουµε για µια ακόµα …µεταπολιτευτική δεκαετία. «Το χειµώνα τούτο, άµα τον πηδήσαµε… γι’ άλλα δέκα χρόνια, άιντε, καθαρίσαµε…» Εµένα µου λες… Χειµώνας γύρω γύρω µας και χειµώνας µέσα στα φυλλοκάρδια του καθενός µας, µοναδικέ µου, αλλά ΟΧΙ δεν θα παραδοθούµε. Όσοι πέρασαν από ’δω, δεν πήραν το κλειδί από εµάς. Μας πολέµησαν, µας κατακτήσανε, µας πάτησαν στο σβέρκο, µας τυράννησαν και µας κατακλέψανε, αλλά ήρθε η ώρα που τα ξετινάξαµε τα βαµπίρ από πάνω µας. Τα ίδια και τα ίδια, κάθε φορά που παίρνει κύκλο η ιστορία. Μόνο που …να… Είµαστε ξεχασιάρηδες. Λαός µε µνήµη χρυσόψαρου. Παράδοξο λαογραφικό φαινόµενο. Λαός µε τέτοιο βαθύ παρελθόν και να ξεχνάει ποιος ήταν εχτές, ποιος του πήρε τη ζωή και το χαµόγελο προχτές… και άντε φτου κι απ’ την αρχή. «Έλληνες αεί παίδες…» …είµαστε και φαινόµαστε …κι ανάγκη δεν έχουµε κανέναν. Και σε τελική ανάλυση, βρε αδερφέ, ίσως αυτό να µας κρατάει πάντα φρέσκους… Για να το …προσγειώσουµε στο τρανό χωριό µας, εδώ στη Μυτιλήνη, λάβε κι ένα διαπιστωµένο από την …επιστήµη, να πούµε, της δυναµικής του χώρου: «Επτάλοφες πόλεις δεν σβήνουν ποτέ! Η Μυτιλήνη είναι επτάλοφη!» Τάδε έφη Λιόστρα Ε. …κι ήπιε µια γουλιά καφέ. Εφησυχαστικές θεωρίες, …αλλά… λες;
Πριν αρχίσουν τα κρύα, πριν παγώσει η ψυχή µας µε τούτο το ναυάγιο που µας έλαχε χρονιάρες µέρες και πριν …ανάψουν τα αίµατα µε τις πολιτικές εξελίξεις, περνάγαµε απογεύµατα καθιστικής …φιλοσοφίας, λόγω των βροχών και λόγω των ηµερών. Πραγµατοποιήσαµε όµως και µια πρωτότυπη επιΘεώρηση, αν και κρατήσαµε για λίγο το ράθυµο …χαρακτήρα µας. Είµασταν εφτά, ζωή να ’χουµε, που δεν καταφέραµε τελικά ν’ αποφύγουµε τη φορτικότητα του Λιόστη «π» και κάποια στιγµή υποκύψαµε και θρονιαστήκαµε στο τρενάκι. «Ρε παιδιά, το τρενάκι σήµερα βολτάρει στην πόλη και µεθαύριο σφυρίζει και µας χαιρετά. Γιατί να χάσουµε την ευκαιρία µιας αλλιώτικης βόλτας; Ξεκουνηθείτε …πουρά…», είπε ο µαθηµατικός της παρέας και µ’ αυτό το τελευταίο µάς ξεσήκωσε. Ε, µην πει κανένας ότι οι Λιόστες και Λιόστρες είναι …µόνο για καφέ και λόγια… Τι; Άλλοι είναι οι Καφελόγιοι…
Βόλτα στα µέρη τα γνωστά, αλλά όχι για πρώτη φορά. Μικρό κύκλο στην ιστορία της πόλης είχαµε ξανακάνει, όταν πρώην αυτοδιοικητικός άρχοντας, …«κατόπιν ενεργειών του», είχε καταφέρει να δροµολογηθεί ένα τέτοιο τρενάκι, που βολτάριζε τους τουρίστες να πάρουν τον καλοκαιρινό αέρα τους, να γνωρίσουν µνηµεία της πόλης …και να θαυµάσουν το …µόνιµο σκουπιδοµάνι ένθεν και ένθεν της Φυκιότρυπας. Κύκλους κάνει, µοναδικέ µου, η ιστορία, κι ένα τρενάκι ξαναήρθε στην πόλη µας. Σφύριξε και ξεκίνησε για το δικό του κύκλο, την ώρα που έπεφτε το σκοτάδι και µια ψιλή βροχή έπλενε τις πλαϊνές του ζελατίνες. Κυλούν οι τροχοί των µεγάλων τρένων στις ράγες της χερσαίας Ελλάδος, κυλούν και τ’ αυτοκινητίσια λάστιχα των τουριστικών συρµών, σε …τουριστικές πόλεις της πατρίδας µας και …απάσης της Εσπερίας. Δεν πάνε πίσω και τα δροµολόγια της τουριστικότερης βορειοδυτικής Λέσβου το καλοκαίρι. Ωραία ιδέα. Ευρωπαϊκή. Πολύ τη …γουστάρω… Όπως γουστάρω την πρωτοβουλία των διοργανωτών για τις Χριστουγεννιάτικες Γιορτές, να καλέσουν το συρµό στη Μυτιλήνη. Τώρα, το πόσο το …γουστάρησε ο κόσµος να βολτάρει, θα δείξει η καταµέτρηση των εισιτηρίων. Πάντως εµείς, πουρά δεν είµαστε… Για να εξηγούµαστε.
Τραβά µπροστά η µηχανή και σύρει τα βαγόνια, κυλούν οι τροχοί, κυλά ο χρόνος, κλείνουν οι κύκλοι και ξαναξεκινούν, στο κύλισµα των σταγόνων στη ζελατίνα, των δακρύων και του ιδρώτα στα πρόσωπά µας, κι έτσι πάει λέγοντας και κυλά η ζωή, κι εµείς ωριµάζουµε κι αργαζόµαστε στην κατανόηση του µυστηρίου. Εντωµεταξύ, δεν είναι µόνο πόνος και βάσανα η ζωή, έχει και τα καλά της. Να βολτάρεις µε φίλους µέσα στο τρενάκι, έτσι σαν µαθητούδι στο λούνα παρκ και να τραγουδάς ξένοιαστα σε δρόµους που καθηµερινά περνοδιαβαίνεις µε άγχος για τη …ρηµάδα τη δουλειά… Ίσως και να …ψιλοεκδικείσαι κάπως, µόνο που κι αυτή η βόλτα γρήγορα τελειώνει, όσο γρήγορα πέρασε µια χρονιά πάνω από την καµπούρα µας, παρόλο που όταν µας έδερναν οι σταγόνες της δεν έλεγε να βγεί και να µας απαλάξει από την τυραννία της.
Δε λέω… σύντοµος ο χρόνος της διαδροµής µας µε το τρενάκι, αλλά όσο κι αν παρακαλούσα να κρατήσει κι άλλο, ακόµα περισσότερο, ενδόµυχα, παρακαλούσα να κατεβούµε όσο γίνεται νωρίτερα, µπας και γλιτώσω από τη στεντόρεια φωνή της Λιόστρας Ε. Όπως και να ’χει, όµως, πρόκειται για καλή φίλη και την εκτιµώ, παρ’ όλη την ιδιορρυθµία της, όπως και το επωχούµενο µπουλούκι µας εκτιµά το να ζει και να επιΘεωρεί τον τόπο που ζούµε, παρόλη την …ιδιοµορφία του. Τσακ µπαµ ήταν η βόλτα µας, αλλά ήµασταν εφτά και ήταν σαν εφτά αλληλοσυµπληρούµενες επιΘεωρήσεις.
Καλή κι ευχάριστη στάθηκε για την περιπατητική µας σχολή και µια άλλη βόλτα, αυτή που κάναµε µέσα στην Αγορά την παραµονή των Χριστουγέννων. Κάλαντα, µουσικές από µικρά σχήµατα παραδοσιακών οργάνων, χορωδίες, κεράσµατα, …περίφηµα… Κατέβηκε κι από τα χωριά κόσµος, δούλεψαν, όσο να ’ναι και τα µαγαζιά. Είπαµε, ΟΧΙ· δεν θα παραδοθούµε. Μπορεί να …νικιόµαστε καθηµερινά, αλλά είναι µάχες. Δεν είναι το τελικό αποτέλεσµα του Αγώνα… Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά. Τώρα δε που έρχονται τα Φώτα και φεύγουν οι καλικάντζαροι, τώρα που βάλαν την ουρά στα σκέλια οι «καλικάντζαροι», τώρα που έρχονται κι οι εκλογές (χε χε χε), θα γελάσει κάθε πικραµένος (ελπίζουµε). Είπαµε, καλό βόλι, πατριώτες, κι άµα πούµε πως ο αγώνας να µη βάλουµε κάτω το κεφάλι συνεχίζεται µε τη διοργάνωση της Λεσβιακής Αποκριάς, ε, τότε είναι που θα γελάσει και το παρδαλό κατσίκι. Είναι δε τόση η …µανία, που πολύ φοβάµαι πως θα το γυρίσουµε στον …κλήδωνα, µε τα ανάλογα εκφραστικά …παινέµατα.
Πίσω στο ινσπέξιον µας µε το τρενάκι. Στο ξεκίνηµα µάς υποδέχεται µια …χριστουγεννιάτικα φωταγωγηµένη Προκυµαία. Μπράβο µορφιές… Από εδωµέσα φαίνονται καλύτερες οι κολόνες µε τα λαµπάκια. Συµπαθητικός και ο φωτο…φατνο στολισµός πάνω στα Σένγκεν κιγκλιδώµατα του Τελωνείου. Προτείνουµε το χέρι και µαζεύοντας τα 4 δάχτυλα, δείχνουµε πάνω µε τον αντίχειρα. Κυλάµε στην Α. Εφταλιώτη και µας υποδέχονται κάτι κλαδεµένα αρµυρίκια, κάτι χαµηλωµένες λεύκες και κάνουµε την ίδια κίνηση κάπως συγκρατηµένα, γιατί παρατηρούµε τις βρωµούσες του δρόµου απείραχτες, ενώ θα έπρεπε να είναι …εξαφανισµένες. (ίσως λόγω βροχών και εορτών να µας το …χρωστάει το συνεργείο των κλαδευτάδων. Αναµένουµε…) Ακριβώς πάνω στη στροφή από όπου ξεκινά η 8ης Νοεµβρίου (εκεί που βρίσκονται οι επί χρόνια στραπατσαρισµένες πινακίδες και τα κακοποιηµένα κάγκελα, το χέρι περιστρέφεται και ο αντίχειρας δείχνει το πάτωµα (ρε, που την έχω δει την κίνηση; Μήπως είναι σκηνικό των ηµερών από τη Βόλα;). Εκει κάτω θα δείχνει ο αντίχειρας για το συγκεκριµένο σηµείο που µε κάθε ευκαιρία θα µοστράρεται σε φωτογραφία, µέχρι που να διορθωθεί το χάλι. Ανηφορίζουµε και περνάµε από το πλάτωµα του Νέου Μουσείου, όπου επί µήνες, οι τρεις κάδοι και ο κρουνός κλείνουν την πρόσβαση στο πεζοδρόµιο. Τα χέρια ορισµένων εκτείνονται µε ανοιχτές παλάµες (ουδέν σχόλιον). Η …νέκρα του άλλοτε διακοσµηµένου …Υπουργείου φέρνει τις παλάµες στα µάγουλα (και διηγώντας τα να κλαις). Μετά από δυο µέρες έγινε το ναυάγιο, είδαµε και τις αυτοφωτογραφήσεις του υπουργού και …τραβάµε τα µάγουλά µας. Καλά που δεν είχε κανέναν διάκοσµο. …Καλύτερα… Εδωπά στα Δικαστήρια κάναµε πως δεν βλέπαµε, γιατί χρειάζονται τόσες µικροεπεµβάσεις και ίσως θα πρέπει να ξαναεπιθεωρήσουµε το χώρο, επειδή, είπαµε, µνήµη χρυσόψαρου και …«Έλληνες αεί παίδες…». Παρακάτω, «όταν παίρνω φόρα, φόρα κατηφόρα…» εδώ είχε κάτι «κιούπια» στην Πινακοθήκη. Φταίει η ταχύτητα του συρµού ή το σκοτάδι και δεν τα βλέπω; Για µπας κι έγινε η …αποκαθήλωση και δεν το πήρα …πρέφα; Κεφαλή… δέξιά… Πάει η …βρωµουσοαλέα. Εύγε. Κόπηκε και η µάνα βρωµούσα που σκόρπαγε κάθε εποχή το σπόρο της. Εντάξει, το είδαµε εν τη γενέσει το έργο της εκκαθάρισης, αλλά σε ποιο ινσπέξιον να το επαινέσουµε; Οι αντίχειρες δείχνουν επάνω. Άντε, και στο δρόµο του Αργύρη, µε το καλό… Καθώς κόβουµε φόρα και στρίβουµε στη Ναυµαχίας Έλλης, τα δάχτυλα των χεριών δένονται σε προσευχή να µη σβήσει το καρνάγιο, γιατί θα σβήσει κι ένας πολιτιστικός πόλος της περιοχής (για όποιον το καταλαβαίνει, θα επανέλθουµε µε µία ολοκληρωµένη ανάλυση επί του θέµατος). Για την ώρα, επίσης ουδέν σχόλιον περί των …βραδυφαγείων. Όχι ότι µας βλάφτει κιόλας… Εεεεε, κι απάνω στη στροφή για την Ερµού, οι γνωστοί κάδοι συνοδοί του καρτοτηλέφωνου (πάγια πρακτική, αλλά ως πότε, άρχοντες;) Αντίχειρεεεες… προς τα κάαααατωωωωω…
Η διέλευση του συρµού από την Αγορά, αυτές τις µέρες, πυροδότησε αντικρουόµενες απόψεις. Υπερτερούν οι θετικές κριτικές… Κι εµάς µας άρεσε, και παρόλο που τη διαβήκαµε κλειστή, δεν θα µας έβλαφτε να τη διαβούµε για άλλη µια φορά µε ανοιχτά µαγαζιά (όχι τα δικά µας· της Αγοράς). Πάντως, τώρα µε το τρένο που …αίρονται οι ζαρντινιέρες και οι δενδρυλιογλάστρες από …καταµεσίς, µερικοί κολληµένοι, αµάν µωρ’ αδερφάκι µου, βρίσκουν ευκαιρία να …χαρούν τη διέλευση εν µέσω τόσου κόσµου, πράγµα που σε µελλοντική επαναδιοργάνωση συρµο…εκδήλωσης θα πρέπει να υπολογιστεί σοβαρά. Κατόπιν µας υποδέχεται η Προκυµαία και θαυµάζουµε κι από αυτή την πλευρά τη φωταγώγηση.
Είπαµε, «όπως το έξω βιώνεται, έτσι και το µέσα εξελίσσεται». Πρέπει να µάθουµε να τη ζούµε την πόλη µας, το χωριό µας, την ύπαιθρο του νησιού µας, µε κάθε τρόπο. Σε όλη την ποικιλία εκδηλώσεων. Και στην καθηµερινότητα και στις γιορτές. Και στις επετείους και στα λαϊκά πανηγύρια. Η πόλη δεν θα σβήσει και όχι µόνον επειδή είναι επτάλοφη. Ο φόβος είναι να «σβήσουµε» εµείς, όσο κλεινόµαστε στο καβούκι µας, όσο εµµένουµε στις τετριµµένες µας συνήθειες. Πάµε να στήσουµε την πόλη που να µας αξίζει, αλλά και τους εαυτούς µας να την αξίζουµε. Αλλιώς θα είµαστε εντελώς για τα πανηγύρια. Άντε, Καλόν Αγώνα.
