| Η Δώρα Γιαννάκου-Παρίση γεννήθηκε στη Μήθυμνα (Μόλυβο) της Λέσβου. Το 1958 τελείωσε το Παρθεναγωγείο της Μυτιλήνης. Τα επόμενα χρόνια μαθαίνει γλώσσες, λογιστική και παίρνει δίπλωμα κοπτικής-ραπτικής. Το 1963 πηγαίνει στο Παρίσι με υποτροφία για να σπουδάσει χειροτεχνία. Παράλληλα, εργάζεται σε ατελιέ ραπτικής. Το 1968 παίρνει δίπλωμα modeliste και κάνει πρακτική εξάσκηση στα εργαστήρια pret-a-porter. Στις αρχές του 1973 επιστρέφει στην Αθήνα και το 1977 έρχεται με την οικογένειά της να ζήσει στη Μήθυμνα, στο παραδοσιακό πατρικό της σπίτι (Αρχοντικό Γιαννάκου) που αναστήλωσε. Στη συνέχεια, υλοποιεί την ιδέα της να φτιάξει κεραμικές κούκλες ντυμένες με πιστά αντίγραφα ελληνικών φορεσιών τις οποίες εκθέτει σε πολλά μέρη της Ελλάδας καθώς και στο εξωτερικό. Παράλληλα ασχολείται με τις παραδοσιακές γεύσεις της Λέσβου και γενικά του Β.Α. Αιγαίου τις οποίες εκδίδει σε βιβλίο ο βαφτιστικός της Δημήτρης Ταλιάνης (Εκδόσεις Τοπίο) με τίτλο «Γεύσεις Αιγαίου». |
«Η δύναμη που διαθέτουν αυτά τα σπίτια να παγώνουν το χρόνο, αποτελούν προβολές, όχι μόνο της εξωτερικής τους φυσιογνωμίας και των εσωτερικών χώρων, αλλά και ολόκληρων εμπειριών ζωής απ’ αυτές που μας δίνουν μοτίβα να θυμηθούμε το παρελθόν και… να ονειρευτούμε το μέλλον μας.»
Συναντήσαμε τη Δώρα Γιαννάκου –Παρίση στο σπίτι της στο Μόλυβο.
Με το γλυκό της χαμόγελο μας υποδέχτηκε στο ισόγειο του σπιτιού της,δίπλα στις διάσημες παραδοσιακές της κούκλες και μας μίλησε τόσο για τη ζωή της όσο και για τα κειμήλια που φιλοξενεί μέσα στο σπίτι –Μουσείο του 1790 και που πολύ θα ήθελε να λειτουργεί ως αυθεντικό Μουσείο της περιοχής.
Η ίδια αν και περπατάει με δυσκολία ,επιμένει να μένει στο πατρικό της σπίτι και να οδηγεί τη … «γουρούνα» της για να κάνει τις καθημερινές μετακινήσεις και τα ψώνια της στο χωριό! Το σπίτι -Μουσείο διαθέτει υπέροχες και σπάνιες οροφογραφίες τριών διαφορετικών τεχνοτροπιών καθώς και τοιχογραφίες που απεικονίζουν την Κωνσταντινούπολη (αφού το οίκημα άνηκε στον Αγά της περιοχής) καθώς και μοναδικά μοτίβα με εντυπωσιακούς χρωματισμούς. Η επίσκεψή μας σε αυτό το σπίτι που οι μνήμες έχουν ποικίλες μυρωδιές τόσο από τα καλομαγειρεμένα φαγητά της κας Δώρας όσο και από την μακροχρόνια ιστορία του οικήματος, η καλλιτέχνης μας υποδέχθηκε και μας υπενθύμισε ότι τα σπίτια, όσο παλιά και αν είναι, όποια ιστορία και αν κουβαλούν , πρέπει να είναι ανοιχτά για τον κόσμο προκειμένου να γίνει ευρέως γνωστή η ιστορία τους.
Οι μοναδικές της κούκλες -90 σχέδια τον αριθμό- έχουν τη σφραγίδα της UNESCO ,σημαντική τιμή αλλά και επιβεβαίωση ότι αυτές οι μοναδικές παραδοσιακές φιγούρες αποτελούν ένα αναπόσταστο κομμάτι της ζωντανής ακόμη παράδοσης μας. Λιομαζώχτρες ,αφεντάδες ,γυναίκες και άντρες με όλες τις παραδοσιακές στολές , φτιάχτηκαν μια προς μια με κόπο και πολύ φαντασία και βέβαια ως μοντελίστ η ίδια επιμελήθηκε όλα τα ρούχα που επιμελήθηκε εξ ολοκλήρου.
Μάταια προσπάθησε όλα αυτά τα χρόνια να βρει κάποιον αρμόδιο φορέα που θα αναλάμβανε να τρέξει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ώστε να μεταλαμπαδεύσει η ίδια τις γνώσεις της στους νέους του χωριού αλλά και της πόλης. Παράλληλα από το 1985 ξεκίνησε έναν αγώνα για να συντηρήσει σωστά τις οροφογραφίες του σπιτιού αλλά και το ίδιο το σπίτι. Ακόμη και αν απευθύνθηκε σε φορείς δυστυχώς κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να αναγνωρίσει το κτίριο ως ένα από τα πιο παλιά κτίρια του Μολύβου το οποίο έχει διατηρηθεί σε μεγάλο βαθμό και στα δύο του πατώματα.
Το αρχοντικό Γιαννάκου
«Αναμφισβήτητα είναι μεγάλη τύχη να έχεις ένα γενέθλιο τόπο φορτισμένο με τόση ιστορία και μνήμες, όπως είναι η Μήθυμνα της Λέσβου.Μια ζωντανή μαρτυρία είναι ο μοναδικός και ιδιαίτερος αρχιτεκτονικός χαρακτήρας της Μήθυμνας που, σε εναρμόνιση με τις φυσικές ομορφιές της, την καθιστούν ένα ανεκτίμητο στολίδι για τη Λέσβο και το Αιγαίο.
Σ’ αυτή σώζονται ακόμα πολλά αρχοντικά που χρονολογούνται απ’ το τέλος του 18ου αιώνα. Τα περισσότερα απ’ αυτά τα παραδοσιακά σπίτια είναι διώροφα, με υλικά δόμησης την πέτρα και το ξύλο. Παρατηρούμε τον ξύλινο όροφο να έχει μεγαλύτερες διαστάσεις από το αντίστοιχο ισόγειο και να προεξέχει στο δρόμο δημιουργώντας τα «σαχνισιά», έτσι ονομάζονται αυτές οι χαρακτηριστικές και ιδιότυπες ξύλινες προεξοχές. Ένα απ’ αυτά είναι το σπίτι μου το αρχοντικό Γιαννάκου από τα ωραιότερα αρχοντικά της Λέσβου», γράφει στο blog της μέσα από οποίο κάνει γνωστές ευρέως και τις συνταγές της που έχει παρουσιάσει τόσο μέσα από τα βιβλία της όσο και από εκπομπές που έκανε στην ταράτσα του σπιτιού της για μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια και με διάσημους Έλληνες σεφ.
«Χτίστηκε το 1790 και ήταν η κατοικία τούρκου Αγά της περιοχής. Το 1935, με την ανταλλαγή περιουσιών, πέρασε στην οικογένειά μου. Σήμερα ανήκει σε μένα που μαζί με το σύζυγό μου φροντίσαμε να το αναστηλώσουμε για να διατηρήσει στο χρόνο την αυθεντικότητα και την ιδιαιτερότητά του, ώστε να θεωρείται μια πολύτιμη αρχιτεκτονική κληρονομιά».
Το βιβλίο της Γεύσεις Αιγαίου περιλαμβάνει 65 συνταγές από τη Λέσβο, αλλά και ολόκληρο το Β. Αιγαίο που έχουν τις ρίζες τους στα παράλια της Μ. Ασίας, οι οποίες μεταφέρθηκαν στα νησιά από τους πρόσφυγες και εμπλουτίστηκαν από τις ντόπιες γευστικές συνήθειες. Τις συνταγές συνοδεύουν 150 φωτογραφίες με φαγητά αλλά και σπάνιες τοιχογραφίες από τα αρχοντικά της Λέσβου, παραδοσιακά κεραμικά, εργόχειρα, πίνακες του Θεόφιλου και τοπία).
