Arabella Dorman–conflict artist
Συναντήσαμε τη διεθνούς φήμης βρετανίδα ζωγράφο Arabella Dorman στο Μόλυβο, η οποία μας μίλησε για την σχέση της με τους πρόσφυγες αλλά και για την προσπάθεια της να καταγράψει τον πόνο των ανθρώπων αυτών πάνω στον καμβά της.
Η ίδια ως καλλιτέχνης πολέμου εργάζεται για τις ένοπλες δυνάμεις της Βρετανίας και ακολουθεί τους στρατιώτες στα πιο κρίσιμα πεδία μάχης.
Ταξιδεύοντας από το Ιράκ στο Αφγανιστάν και παρακολουθώντας όλη την καταστροφική διαδρομή των προσφύγων προς το -πουθενά- έφτασε στη Λέσβο για να δει από κοντά και να φωτογραφίσει τη ροή των Σύριων προσφύγων από τα τουρκικά παράλια. Η συνάντηση μας είναι ολιγόωρη και περιεκτική.
Μόλις έχει επιστρέψει από την Σκάλα Συκαμιάς όπου το νούμερο των αφίξεων της ημέρας τα λέει όλα …
2.600 άνθρωποι περιμένουν στην ακτή για να μεταφερθούν με τα λεωφορεία που έχουν μισθώσει οι ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο νησί προκειμένου να φτάσουν στα κέντρα υποδοχής της πόλης.
Είναι φανερά συγκινημένη και μου διηγείται το περιστατικό με μια οικογένεια Σύριων που βγαίνουν βρεγμένοι απ τη βάρκα και πέφτουν στην αγκαλιά της καθώς τους βοηθάει να βγούνε από τη θάλασσα. Η Σύρια γυναίκα της πετάει κυριολεκτικά το εξάχρονο αγόρι της στα χέρια της και πέφτει στην αγκαλιά της αρχίζοντας να κλαίει.
Εκείνη προσπαθεί να την καθησυχάσει ότι όλα θα πάνε καλά …
Αυτές οι εικόνες, που εμείς ως ντόπιοι αρχίζουμε πλέον να τις συνηθίζουμε, ως ένα κομμάτι της καθημερινότητας μας, για την ίδια είναι η φύση της δουλειάς της που δεν μπορεί να τη συνηθίσει, ακόμη και αν τα τελευταία χρόνια ταξιδεύει συχνά και βρίσκεται κυριολεκτικά στις πρώτες γραμμές της μάχης για να βιώσει μέχρι το μεδούλι της όλη τη διαδρομή των ανθρώπων αυτών. «Φαντάζουν σαν να μην ξέρουν που πηγαίνουν», μου λέει και αυτό βέβαια είναι μια πραγματικότητα στην οποία έχουν μπει μέσα πολύ βίαια και καλούνται να μάθουν να ζουν με αυτό μέχρι που να δουν που θα καταλήξουν. Όλα αυτά είναι καλά μέχρι εδώ, συνεχίζει, αλλά ο χειμώνα έρχεται και πολλοί από αυτούς θα καταλήξουν πνιγμένοι στα νερά του Αιγαίου», συμπληρώνει.
Στην κουβέντα μας για το ρόλο της τέχνης στην ζωή ενός καλλιτέχνη επιμένει ότι … «η τέχνη πρέπει να δίνει ελπίδα σε αυτόν που την αφουγκράζεται με τον δικό του προσωπικό τρόπο. Μέσα από τα όμορφα πρόσωπα των προσφύγων που σχεδιάζω, όσο και αν στο πρώτο πλάνο βρίσκεται η τραγωδία, προκύπτει ότι μπορεί να γεννηθεί η ελπίδα, η πίστη, το κουράγιο και η αξιοπρέπεια στο ότι στη ζωή δεν πρέπει να τα παρατάμε σε καμία περίπτωση …».
Η Arabella τα τελευταία χρόνια της ζωής της καταγράφει το προσφυγικό δράμα σε μια σειρά από έργα. Η δουλειά της αποτελεί μια απάντηση στο πολιτικό σύστημα που ευτελίζει τις ανθρωπινές ζωές. Αυτό βέβαια φαίνεται και από το ξεδίπλωμα των αφηγήσεων όλων των ιστοριών των ανθρώπων που γνώρισε και που έγινε μάρτυρας του ξεκληρίσματος τους.
Μέσα από τη ζωγραφική καταγράφει ένα κομμάτι ιστορίας που στο φόντο του έχει το «φως» της ελπίδας. Με αυτήν τη θεματολογία που έχει επιλέξει ως καλλιτέχνης, θέλει να μεταδώσει στο θεατή την πεποίθηση πως ακόμη και μέσα από τη σύγκρουση μιας τραγωδίας μπορεί να αντληθεί η δύναμη της επιβίωσης. Σκονισμένα τοπία, απεγνωσμένα βλέμματα, πόλεμος, είναι τα βασικά της θέματα ενώ παράλληλα η ίδια σχεδιάζει και τις ιστορίες των στρατιωτών που επιστρέφουν στο σύγχρονο Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς να μπορούν να διαγράψουν από το μυαλό τους τις εικόνες φρίκης που βίωσαν …Στη Λέσβο θα ήθελε να επιστρέψει κάνοντας μια θεματική έκθεση σε κάποιο χώρο προκειμένου να δώσει το δικό της μήνυμα για το προσφυγικό δράμα καθώς και τα έσοδα από τις πωλήσεις των έργων της.
