Με την κήρυξη του Α΄ Βαλκανικού πολέμου, στις 5 Οκτωβρίου 1912, δημιουργήθηκε από μια ομάδα εύπορων Λέσβιων Ελληνοαμερικανών, με έδρα τη Νέα Υόρκη, ένα στρατιωτικό εθελοντικό σώμα, αποτελούμενο από 210 Έλληνες των ΗΠΑ με καταγωγή από την Λέσβο, οι οποίοι αφού εκπαιδεύτηκαν στρατιωτικά, εγκατέλειψαν τις επαγγελματικές και επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, πλήρωσαν τα έξοδα των εισιτηρίων τους και επέστρεψαν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, τη νήσο Λέσβο, ως στρατιωτική μονάδα, με την ονομασία «Λεσβιακή Φάλαγξ»,όπου πολέμησαν για την απελευθέρωση του νησιού από την οθωμανική κατοχή των 450 χρόνων.
Το καθεστώς των Νεοτούρκων που επιβλήθηκε με αναίμακτη επανάσταση το 1908, με την εφαρμογή της νομοθεσίας περί στρατολόγησης των χριστιανών και τη σκληρή στάση του έναντι των Ελλήνων χριστιανών, ανάγκασε πολλούς σε στρατεύσιμη ηλικία Λέσβιους να μεταναστεύσουν κυρίως στην Η.Π.Α. για να αποφύγουν τον οθωμανικό στρατό αλλά και να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Οι Λέσβιοι μετανάστες, ενεργοποιήθηκαν στις Η.Π.Α., συμμετέχοντας στην οικονομία των πόλεων όπου εγκαταστάθηκαν και παράλληλα προσέφεραν δωρεές στον Εθνικό Αγώνα της Ελλάδας και στην ανάπτυξη του νησιού τους.
Η Λεσβιακή Φάλαγγα, αποτέλεσε το ύψιστο παράδειγμα πατριωτισμού και προσφοράς προς την πατρίδα, οι εθελοντές στρατιώτες της με κίνδυνο τη ζωή τους εγκατέλειψαν ένα ελπιδοφόρο μέλλον για να συμμετάσχουν στον αγώνα της Ελευθερίας. Πρωτεργάτης και εμπνευστής της ιδέας της Λεσβιακής Φάλαγγας ήταν ο Ευστράτιος Ι. Αθανασιάδης, με καταγωγή από το Πλωμάρι της Λέσβου προερχόμενος από αστική οικογένεια βιομηχάνων,διακεκριμένος Ελληνοαμερικανός και γαμπρός του Αμερικανού δικαστή, διπλωμάτη και πολιτικού John Acoming Halderman. O Αθανασιάδης οραματίστηκε ένα εκπαιδευμένο εθελοντικό στρατιωτικό σώμα πλήρως εξοπλισμένο το οποίο θα αποτελούσε τον πυρήνα της απελευθέρωσης της Λέσβου και δεν θα επιβάρυνε οικονομικά την Ελλάδα. Το όραμά του, για έναν αγώνα εμποτιζόμενο και εμπνεόμενο από την Αρχαία Ελλάδα, τις αξίες της Ομηρικής Εποχής, με την ορμή, το πάθος, την πραότητα των ηρώων της Ιλιάδας,το αποδέχτηκε η στρατιωτική ηγεσία της Ελλάδας καθώς και ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Bενιζέλος, στον οποίο η Λεσβιακή Φάλαγγα παρουσιάστηκε με την άφιξή της στην Αθήνα. Στην Κεντρική Επιτροπή που ανέλαβε το έργο της σύστασης της Λεσβιακής Φάλαγγας εκτός από τον Ευστράτιο Αθανασιάδη, συμμετείχαν άλλα οκτώ μέλη, μεταξύ των οποίων και ο αρχιμανδρίτης Μεθόδιος Κουρκουλής, ένας άξιος και φλογερός ιερωμένος από την Αγιάσο της Λέσβου, ο οποίος μετέφερε το μήνυμα του αγώνα για τις κοινές ελληνικές και αμερικανικές αξίες της Ελευθερίας, την Ισότητας και της Δημοκρατίας στους Έλληνες της Αμερικής καλώντας τους να στρατευθούν και να συμβάλλουν οικονομικά στον απελευθερωτικό αγώνα της Ελλάδας ως εκκλησιαστικός προϊστάμενος της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας της Νέας Υόρκης και ως αντιπρόεδρος του συνδέσμου των ελληνικών συλλόγων της Αμερικής,«Πανελλήνιος Ένωσις», που υπήρξε πρόδρομος των ΑΧΕΠΑΝΣ.
Η μεγάλη προσφορά των Ελλήνων μεταναστών εθελοντών των Βαλκανικών Πολέμων, η αυτοθυσία, η πίστη στις κοινές ελληνικές και αμερικανικές αξίες της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας, και της Δικαιοσύνης, συγκίνησε και προσέλκυσε την προσοχή του αμερικανικού λαού. Χαρακτηρίστηκε από τον αμερικάνικο τύπο ως ο «μεγαλύτερος Μαραθώνιος της Ιστορίας». Σε αυτόν τον Μαραθώνιο για την απελευθέρωση της Ελλάδας συμμετείχαν και Αμερικανοί εθελοντές, μεταξύ αυτών και ο συνταγματάρχης Thomas S. Hutchison,ο οποίος συναντήθηκε και συνομίλησε με τους άνδρες της Λεσβιακής Φάλαγγας στην Αθήνα, όταν το σώμα της υπό τις ζητωκραυγές των χιλιάδων Αθηναίων πολιτών που είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία Συντάγματος παρήλαυνε κατευθυνόμενο προς την ηγεσία της Ελλάδος. Ο Hutchison περιγράφει το γεγονός: «Με το πρώτο που έπεσε το βλέμμα μου σε αυτούς τους στρατιώτες ένιωσα ένα ελαφρό σοκ καθώς ήσαν ντυμένοι με στολή ενός αμερικανικού συντάγματος με την αυστηρότητα που απαιτεί ο κανονισμός. Για μια στιγμή νόμισα ότι επρόκειτο για ένα από τα δικά μας συντάγματα, αλλά σύντομα διαπίστωσα ότι ήταν ένα σύνταγμα Ελλήνων εθελοντών από τις Ηνωμένες Πολιτείες οι οποίοι έχουν εφοδιασθεί με τα απαραίτητα πριν φύγουν από την Αμερική. Στις ζώνες τους είχαν την ορειχάλκινη πόρπη των Ηνωμένων Πολιτειών με μεγάλα ανάγλυφα γράμματα «US» πάνω της. […]. Τους απηύθυνα μία σύντομη ομιλία και ήταν αξιοσημείωτο το θέαμα να βλέπει κανείς σύνταγμα Ελλήνων εθελοντών να δέχεται ομιλία από έναν Αμερικανό στρατιωτικό στα εγγλέζικα. Γύρω στέκονταν χιλιάδες ντόπιων Ελλήνων».
