Γράφει ο Στρατής Φραντζέσκος- Αρχιτέκτονας
Επειδή η σιωπή δεν είναι πάντα χρυσός, αλλά καμία φορά μπορεί να είναι και ενοχή, θα ήθελα να εκφράσω την ταπεινή μου γνώμη σχετικά με το πρόσφατο νομοσχέδιο που αλλάζει άρδην το πολεοδομικό σχεδιασμό της χώρας μας. Οι αναρτήσεις στο διαδίκτυο καλές είναι γιατί οι συνάδελφοι φροντίζουν να ενημερώσουν τους συναδέλφους τους. Αυτό όμως είναι αρκετό; Σίγουρα όχι. Το Τεχνικό Επιμελητήριο και ο σύλλογος Αρχιτεκτόνων θα πρέπει να πάρουν θέση άμεσα. Το ίδιο και οι πολιτικοί εκπρόσωποι του τόπου μας….
Για τον κόσμο τον απλό που φορτωμένος άλλωστε με τα προσωπικά προβλήματα της καθημερινότητας του, που του έχει γίνει αβάσταχτη και πιθανόν να χειροτερέψει, η ενημέρωση σχετικά με αυτά τα θέματα καταντά πολυτέλεια.
Αλήθεια έγινε καμία διαβούλευση σχετικά, έστω και τύποις όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια; Επίσης θα ήμουν πολύ περίεργος να μάθω ποιοι συνάδελφοι, αρχιτέκτονες, χωροτάκτες ή πολεοδόμοι, έβαλαν την υπογραφούλα τους στην εισήγηση του νομοσχεδίου, που διαφημίστηκε κατά κόρον από τον τύπο την τελευταία εβδομάδα σαν μεγάλο επίτευγμα που θα φέρει νοικοκυριό στη διευθέτηση του χώρου. Σε όλους μας είναι γνωστό ότι τον χώρο που έχει να κάνει με τη ζωή και τη μοίρα των ανθρώπων τον σχεδιάζουν όλοι πλην των ειδικών. Η απάντηση σε ανάλογες διαμαρτυρίες είναι «μα είναι πολιτική απόφαση». Δεν θα διαφωνούσα ότι ο χώρος – τόπος διαμορφώνεται από την οικονομία πρωτίστως και με όσους ασχολούνται με αυτή και ακολουθούν οι πολιτικές αποφάσεις, αυτών που υπηρετούν τους πρώτους. Σίγουρα δεν θα αμφισβητούσα το ρόλο των πολιτικών αλλά το θέμα είναι ποιες πολιτικές εξυπηρετούν. Με τίνος το μέρος είναι με λίγα λόγια. Είναι καιρός να γίνει αντιληπτό ότι οι πράξεις και η πρακτική και οι θέσεις σε χαρακτηρίζουν, κι όχι οι ιδεολογικές δήθεν ετικέτες και οι διαχωρισμοί, που από αυτές έχουμε πια χορτάσει. «Εξ άλλου στην Ελλάδα είσαι αυτό που δηλώνεις».
Επιβάλλεται ο επιστημονικός κόσμος να πάρει άμεσα θέση.
Το μόνο εργαλείο που μπορεί να φέρει αλλαγές στο χώρο είναι ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός σε όλες τις κλίμακες. Αντ’ αυτού επί πολλές δεκαετίες λιμνάζουν στα συρτάρια πολεοδομικές μελέτες, αρκετές ακόμα απλήρωτες, με τους μελετητές συναδέλφους να πληρώνουν εγγυητικές. Οι πόλεις και τα χωριά, εν τω μεταξύ οικοδομούνται ή οικοδομήθηκαν στην προ κρίσεως εποχή, ερήμην…
Το ίδιο και στο νησί μας. Αντί να αναθεωρηθούν όπως θα έπρεπε τα από τριακονταετίας πολεοδομικά σχέδια, έρχεται το συγκεκριμένο νομοσχέδιο να επιβάλλει κάθετα τις πολιτικές στο χώρο, όποιος και αν είναι αυτός, χωρίς καμία ανάλυση, χωρίς διάκριση και σεβασμό στην ιδιαιτερότητα του κάθε τόπου και ιδιαίτερα στο χώρο του Αιγαίου που έχει τη δική του μοναδικότητα και πολιτισμό. Μαζί με τις προτάσεις σχετικά με τις χρήσεις γης, μειώνονται και οι συντελεστές με ότι αυτό συνεπάγεται. Δεν θα διαφωνούσαμε αν αυτό προκύπτει επίσης μέσα από ένα εξορθολογισμένο πολεοδομικό σχεδιασμό. Αυτό όμως εισηγείται το νομοσχέδιο για να χρυσωθεί το χάπι περί δήθεν προστασίας του περιβάλλοντος. Στην πράξη άλλο συμβαίνει. Ξεπούλημα των ακτών και παρέχεται κάθε είδους διευκόλυνση σε όσους «Επενδυτές» θα ήθελαν να οικοδομήσουν τέρατα στο χώρο του Αιγαίου. Πρόσχημα η πολυδιαφημιζόμενη ανάπτυξη και η αύξηση των θέσεων εργασίας με πενιχρούς μισθούς.
Έφτασε άραγε ο καιρός να ξεχάσουμε αυτά που διδαχθήκαμε περί πολεοδομίας; Όσο για τους απλούς πολίτες νομίζω ότι θα είναι αργά όταν καταλάβουν και ζήσουν τις επιπτώσεις του νέου νομοσχεδίου. Μέχρι τότε θα καλούνται απλώς να ψηφίζουν και εν τω μεταξύ αυτούς που ψηφίζουν θα διαμορφώνουν τη μοίρα τους.
Υ.Γ. Επωνύμως… και εν αναμονή της λεγόμενης ανάπτυξης….
