Γράφει ο Κώστας Ασυρακάκης
Η Λέσβος με μια ιστορία αδιάλειπτης ανθρώπινης δραστηριότητας, έμαθε να ζει μισή στον ουρανό, μισή στη γη, μισή στην αμφιβολία, μισή στην αθανασία, μισή στο χαμό, μισή στην ελπίδα. Συχνά είναι ακατανόητοι ή δυσανάγνωστοι οι λόγοι που έχουν διαμορφώσει τις συνθήκες παραγωγής δειγμάτων συνεχούς πολιτισμού, που ποτέ όμως τα δείγματα αυτά δεν έμειναν φυλακισμένα στο νησί. Αντιθέτως εξήχθησαν, επηρεάζοντας τη διανόηση εντός και εκτός Ελλάδας, σε όλες τις μορφές του λόγου και της σκέψης, από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Σήμερα η ποίηση, πανταχού παρούσα στη ζωή, στην ιστορία, στη μνήμη, στην κληρονομιά, στην ηθική, στο πνεύμα, στην καθημερινότητα, δείχνει το μέλλον. Πρώτο το νησί στις εκτυπώσεις βιβλίων (λογοτεχνικών, ιστορικών, λαογραφικών κλπ). 16 θεατρικές ερασιτεχνικές ομάδες, αρκετοί σύλλογοι και σχολές εικαστικής τέχνης, πολλοί μουσικοί, τραγουδοποιοί και πολλά μουσικά σχήματα. Πολλές ομάδες χορού, χορωδίες και πολιτιστικά σωματεία που συντηρούν τις γιορτές παράδοσης. Η έμπνευση σε αυτό τον τόπο είναι διαρκής. Το φυσικό οργιαστικό τοπίο από τη μια, η φωνή της Σαπφούς από την άλλη, κατοικούν στο μυαλό και στις καρδιές όλων και μας παρακινούν να σκεφτόμαστε τη γνώση, τη τέχνη, τη δημιουργία, όχι σαν αναμνήσεις αλλά σαν ζωντανό παρών και ευοίωνο μέλλον.
Οι άνθρωποι και η δράση τους πρέπει να στεγαστούν, οι τέχνες πρέπει να στεγαστούν σε αυτό τον τόπο, -έχουν τόσα να πουν, να δείξουν και μπορούν να το κάνουν-, με ένα σύγχρονο τρόπο, στο «ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ».
1. ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ προτείνεται η δημιουργία πολυχώρου (το παλιό εργοστάσιο του ΚΑΛΑΜΑΡΗ θα μπορούσε να είναι ένας τέτοιος χώρος, όπως επίσης και οι παλιές ΦΥΛΑΚΕΣ ΤΗΣ ΛΑΓΚΑΔΑΣ)
Α) Μεγάλη αίθουσα που θα χρησιμοποιείται για θέατρο, μουσική, χορό.
Β) Αίθουσα συνεδριακού κέντρου και κινηματογράφου.
γ) Αίθουσα – Γκαλερί ως εκθεσιακός χώρος.
Δ) Αίθουσες προβολής πολιτιστικού αποθέματος Λέσβου με τη χρήση νέων τεχνολογιών. Στα πλαίσια αυτά υπάρχει η συνεργασία με το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον καθηγητή κ. Γραμματά. Αυτές οι αίθουσες θα χρησιμοποιηθούν και για εφαρμογή virtual reality σημαντικών ιστορικών προσώπων και δράσεών τους (σχολή Σαπφούς, καθημερινότητα στην αρχαία Μυτιλήνη κλπ). Επίσης ψηφιακή περιήγηση στη Λέσβο με την οποία ο επισκέπτης θα αποκτά πολιτισμική εμπειρία στους παρακάτω τομείς. Αρχαία Ιστορία και Αρχαιολογία, νεότερη ιστορία και λαϊκός πολιτισμός, άυλος πολιτισμός, καλές τέχνες, ανθρωπογεωγραφία και ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος καθώς και της οικονομικής και καθημερινής ζωής του νησιού. Ο επισκέπτης θα παίρνει την πληροφορία, μέσα από την οποία θα τεκμηριώνεται και θα αναδεικνύεται το πολιτισμικό απόθεμα.
Ε) Αίθουσα – Μουσική σκηνή
Ζ) Αίθουσα – Ωδείου
Η) Αίθουσες Συνεύρεσης Πολιτιστικών Φορέων ανά τομέα (λογοτέχνες, θέατρο, μουσική, εικαστικά, χορός, κεραμιστές κλπ). Μπορεί να στεγαστεί και εργαστήριο επισκευής μουσικών οργάνων.
Θ) Αίθουσα – Βιβλιοθήκη
Ι) Ο ιδιωτικός τομέας είναι απαραίτητο να δραστηριοποιηθεί σε αυτό το χώρο παρέχοντας υπηρεσίες και σε επίπεδο διασκέδασης αλλά και σε επίπεδο αξιοποίησης πολιτιστικών δράσεων. Χώροι εστίασης, καφέ κλπ. είναι απαραίτητοι.
Κ) Η παρουσία του Πανεπιστημίου Αιγαίου στο χώρο και ιδιαίτερα των τμημάτων Πολιτισμικής Τεχνολογίας, Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Κοινωνιολογίας, θα είναι σίγουρα δημιουργική σε μια σχέση αλληλοτροφοδοτούμενη
2. ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ στα σπίτια του Κάστρου.
Συγκεκριμένα αν υπάρξει παραχώρηση χρήσης των σπιτιών στο Δήμο ή αν δημιουργηθεί ενιαίος φορέας διαχείρισης με τη συμμετοχή Υπουργείου Πολιτισμού, αυτοδιοίκησης, Πανεπιστημίου κλπ, με τη μορφή Νομικού Προσώπου, τότε: ένα σπίτι θα παραχωρηθεί στα θεατρικά σχήματα του νησιού (16 τον αριθμό) προκειμένου να αποτελέσει χώρο συνάντησης αλλά και αποτύπωσης- έκθεσης, της ιστορίας τους, της διαδρομής τους και της δράσης τους, ένα σπίτι στους συλλόγους της αρχέγονης και ιδιαίτερης κεραμικής τέχνης που έχουν πλούσια δράση, σε ένα άλλο σπίτι θα στεγάσουν την ιστορία τους τα μουσικά σχήματα του Δήμου σύγχρονα και παραδοσιακά, ένα σπίτι θα γίνει βιβλιοθήκη με Λέσβιους ποιητές και συγγραφείς από την αρχαιότητα ως σήμερα, ένα σπίτι για τα εικαστικά (ζωγραφική, φωτογραφία κλπ) και ένα σπίτι που θα δοθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού πιθανόν, ή και από τον Δήμο (με αυστηρές προδιαγραφές) σε κάποιον ιδιώτη για καφέ ή ουζερί, με την χρήση και της μεγάλης κυκλικής πλατείας, προκειμένου οι νέοι και οι επισκέπτες να προσεγγίζουν τον πολιτισμό μέσα από την διασκέδαση ή την απόλαυση του καφέ τους σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον εντός τειχών. Αυτός ο εξωτερικός κυκλικός χώρος είναι ιδανικός επίσης για θεατρικά και μουσικά ποιοτικά δρώμενα το καλοκαίρι.
3. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΣΑΡΣΙ ΧΑΜΑΜ
Πολύ κοντά στο κάστρο σε κεντρικό σημείο της παλιάς αγοράς Μυτιλήνης, βρίσκονται τα δυο Οθωμανικά κτίρια, το Γενί Τζαμί και το Τσαρσί Χαμάμ. Το Χαμάμ έχει ανακαινιστεί από Ευρωπαϊκό πρόγραμμα, μετά την ένταξή του σε αυτό από τον πρώην Δήμο Μυτιλήνης. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια τα κλειδιά αυτού του υπέροχου χώρου τα έχει η Αρχαιολογική Υπηρεσία και έτσι ο χώρος παραμένει κλειστός. Πραγματοποιούνται μια δυο εκδηλώσεις τον χρόνο από καλλιτέχνες που ζητούν την χρήση του χώρου, από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Ο Δήμος έχει την δυνατότητα να λειτουργήσει Χειμώνα- Καλοκαίρι, τον υπέροχο εσωτερικό χώρο αλλά και τον αύλειο χώρο και να δώσει την ευκαιρία σε πολλούς καλλιτέχνες και σωματεία να παρουσιάσουν τη δουλειά τους (Εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφίας, λογοτεχνικές βραδιές παρουσιάσεις βιβλίων, κλπ), αφού οι περισσότεροι αδυνατούν να το κάνουν λόγω έλλειψης χώρων, με αποτέλεσμα και τα παράπονά τους για τους κλειστούς χώρους του Υπουργείου Πολιτισμού, να είναι μεγάλα.
4. ΤΟ ΓΕΝΙ ΤΖΑΜΙ
Πρέπει να επισκευαστεί και να μετατραπεί σε Μουσείο – εκθεσιακό χώρο. Η χρησιμότητα αυτών των δύο κοντινών κτηρίων – δηλαδή Τσαρσί Χαμάμ και Γενί Τζαμί- είναι μεγάλη για τον τουρισμό αφού τα επισκέπτονται κατ’ έτος χιλιάδες τουρίστες, κυρίως Τούρκοι αλλά προς μεγάλη απογοήτευσή τους τα βρίσκουν κλειστά και παραμελημένα.
5. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ – ΠΑΛΙΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ- ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΩΝ
Το περιφερειακό πρόγραμμα πρέπει να δίνει τη δυνατότητα σε σημαντικούς χώρους πολιτισμού της Περιφέρειας να εκσυγχρονίζονται. Τέτοιοι χώροι είναι τα Πολύκεντρα (παλιά βιομηχανικά κτίρια) Πολυχνίτου – Μανταμάδου- Πλωμαρίου – Αγίας Παρασκευής- Πέτρας, καθώς και Μουσεία και Πινακοθήκες όπως η Πινακοθήκη του Μολύβου, η Δημοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης που στεγάζεται στο Αρχοντικό Χαλίμ Μπέη κλπ. προκειμένου να διαχυθεί η πολιτιστική δράση και να ελκύουν αυτοί οι χώροι νέους ανθρώπους από όλες τις περιοχές του νησιού.
6. ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ
Η παλιά αγορά της Μυτιλήνης, από τη Μητρόπολη έως το καφενείο ̈Ερμής ̈, εξαιτίας και της φύσης των μαγαζιών που λειτουργούν, παρουσιάζει μια εικόνα «ART», η οποία εικόνα πρέπει να ενισχυθεί.
Αρκετά μαγαζιά που λόγω και της κρίσης είναι κλειστά, θα μπορούσαν να ενοικιαστούν από την αυτοδιοίκηση και να δοθούν σε καλλιτέχνες του τόπου (ζωγράφους, μουσικούς, χειροτέχνες, ανθρώπους που επισκευάζουν μουσικά όργανα κλπ) ώστε αυτή η παλιά αγορά – η οποία ούτως ή άλλως συν-δέεται και στην προέκτασή της με χώρους πολιτισμού όπως το Τσαρσί Χαμάμ , τα σπίτια του Κάστρου και η Δημοτική Πινακοθήκη (Χαλίμ Μπέη)- να μετατραπεί σε ένα πραγματικά καλλιτεχνικό αξιοθέατο και επισκέψιμο δρόμο, στον οποίο η καθημερινή καλλιτεχνική δράση θα προσελκύει καλλιτέχνες αλλά και ντόπιους και ξένους επισκέπτες.
7. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι που ζουν και δραστηριοποιούνται στον τόπο μας (διανοούμενοι , ερευνητές , συγγραφείς, καλλιτέχνες κλπ) μπορούν να προσφέρουν εθελοντικά τη γνώση και την εμπειρία τους, συγκροτώντας μια επιτροπή που θα μπορεί να αξιολογεί με τον πιο αντικειμενικό τρόπο πολιτιστικές δράσεις , αγορά βιβλίων και πονημάτων αλλά και να συμβουλεύει και να συνεργάζεται με τους υπευθύνους της αυτοδιοίκησης , προκειμένου να παραχθεί το καλύτερο δυνατόν πολιτιστικό προϊόν , να αξιοποιηθεί το τεράστιο πολιτιστικό απόθεμα του νησιού, το οποίο θα είναι και εξαγώγιμο και τουριστικά αξιοποιήσιμο, αλλά θα συμβάλει και για την πνευματική τροφή, ψυχαγωγία και απασχόληση των κατοίκων του νησιού
