Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες απευθύνει επείγουσα έκκληση στην ελληνική κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της κατάστασης στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (Κ.Υ.Τ.), γνωστά και ως “hotspots”, στα νησιά του Αιγαίου.
Στα κέντρα αυτά επικρατεί πολύ σοβαρός συνωστισμός. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες αιτούντες άσυλο και μετανάστες, μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά, ζουν σε άθλιες, ανεπαρκείς και ταχύτατα επιδεινούμενες συνθήκες. Υπάρχουν άνθρωποι που διαμένουν σε αυτά τα κέντρα για περισσότερους από έξι μήνες.
Η Ύπατη Αρμοστεία καλεί τις αρχές να επιταχύνουν άμεσα τις διαδικασίες για όσους μπορούν να μετακινηθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα, να αυξήσουν τις δυνατότητες υποδοχής στην ενδοχώρα για τη φιλοξενία αυτών των ανθρώπων, να βελτιώσουν γρήγορα τις συνθήκες στα κέντρα υποδοχής και να παράσχουν εναλλακτικές μορφές στέγασης για τους πιο ευάλωτους.
Η κατάσταση έχει φτάσει σε κρίσιμο σημείο στο Κ.Υ.Τ. στη Μόρια στο νησί της Λέσβου, όπου περισσότεροι από 7.000 αιτούντες άσυλο και μετανάστες βρίσκονται στοιβαγμένοι σε καταλύματα που έχουν σχεδιαστεί για τη φιλοξενία μόλις 2.000 ανθρώπων. Το ένα τέταρτο του πληθυσμού στη Μόρια είναι παιδιά.
Περίπου 2.700 άνθρωποι, κυρίως οικογένειες από τη Συρία και το Ιράκ, μένουν στο Κ.Υ.Τ. στο Βαθύ της Σάμου, το οποίο είχε αρχικά σχεδιαστεί για τη φιλοξενία 700 ανθρώπων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να μένουν σε πρόχειρες σκηνές και αυτοσχέδια καταλύματα. Το πρόβλημα θα επιδεινωθεί περαιτέρω αν δεν αντιμετωπιστεί πριν από την έλευση του χειμώνα. Άνθρωποι με ιατρικές ανάγκες αναγκάζονται να περιμένουν στην ουρά για ώρες προτού λάβουν βοήθεια.
Τα κέντρα υποδοχής σε Χίο και Κω φιλοξενούν σχεδόν τον διπλάσιο κόσμο σε σχέση με τη χωρητικότητά τους.
Ο υπερσυνωστισμός είχε να φτάσει σε τόσο υψηλά επίπεδα από τον Μάρτιο του 2016, όταν οι ρυθμοί των αφίξεων ήταν πολύ μεγαλύτεροι. Σε όλα τα Κ.Υ.Τ. υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες. Η Ύπατη Αρμοστεία ανησυχεί ιδιαίτερα για τις τρομερά ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής, τις συμπλοκές μεταξύ ομάδων απελπισμένων ανθρώπων, για τα αυξανόμενα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης και επιθέσεων και για τις αυξανόμενες ανάγκες σε ιατρική και ψυχοκοινωνική φροντίδα. Η Ύπατη Αρμοστεία επιδοκιμάζει την αλληλεγγύη που δείχνουν οι τοπικές κοινωνίες ενώαναγνωρίζει τις επιπτώσεις που βιώνουν ως συνέπεια αυτής της κατάστασης.
Τα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων εκατοντάδων ασυνόδευτων αγοριών και κοριτσιών, βρίσκονται ιδιαίτερα σε κίνδυνο, όπως και δεκάδες έγκυες γυναίκες, νεογέννητα, επιζήσαντες και επιζήσασες σεξουαλικής βίας και άλλοι εξαιρετικά ευάλωτοι άνθρωποι.
Σε περισσότερους από 3.000 αιτούντες άσυλο στα νησιά έχει δοθεί άδεια να μετακινηθούν στην ενδοχώρα, αλλά ο ρυθμός των μεταφορών έχει επιβραδυνθεί λόγω της έλλειψης επαρκούς στέγασης και υποδοχής στην ενδοχώρα. Περίπου 1.350αιτούντες άσυλο μεταφέρθηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα τον Αύγουστο, ωστόσο αυτό δεν επαρκεί για να μειωθεί η πίεση καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνεχίζουν να φτάνουν στα νησιά. Τον Αύγουστο έφταναν κατά μέσο όρο περίπου 114 άνθρωποι καθημερινά, αριθμός μεγαλύτερος από τους 83 που έφταναν τον Ιούλιο. Περισσότερο από το 70% των αφίξεων είναι οικογένειες από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Παρά το γεγονός ότι λαμβάνει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει προκλήσεις στην εκπλήρωση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει για τη μείωση του συνωστισμού στα Κ.Υ.Τ. των νησιών. Η Ύπατη Αρμοστεία καλεί τις αρχές να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους να ξεπεράσουν διοικητικές και υλικοτεχνικές καθυστερήσεις. Στο μεταξύ, πρέπει να εξεταστεί η λήψη έκτακτων μέτρων, συμπεριλαμβανόμενης της χρήσης καταλυμάτων έκτακτης ανάγκης ή εναλλακτικών δομών στέγασης, ενώ ενθαρρύνεται η συνεργασία των αρχών με την κοινωνία των πολιτών και μη κυβερνητικές οργανώσεις σε συγκεκριμένους τομείς, όπως στην παροχή υγειονομικήςπερίθαλψης.
Η Ύπατη Αρμοστεία παραμένει έτοιμη να στηρίξει τις ελληνικές αρχές στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας και την ενίσχυση της επιχειρησιακής τους ετοιμότητας, καθώς και στη μεταφορά των ανθρώπων που πληρούν τις προϋποθέσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα. Μετά από αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, η Ύπατη Αρμοστεία,συμφώνησε κατ’ εξαίρεση να συνεχίσει την υποστήριξή της για τη μεταφορά αιτούντων άσυλο από τα νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα τον Σεπτέμβριο, ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις.
