Γράφει η Βερβέρη Μαρία
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
M.Sc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων
Blog: mariaververi.blogspot.gr
Ο θυμός και η επιθετικότητα είναι από τις πιο συνηθισμένες αντιδράσεις της παιδικής ηλικίας. Από την αρχή της ζωής το άτομο αντιδρά βίαια σε καταστάσεις που του προκαλούν δυσαρέσκεια. Ο θυμός του παιδιού εκδηλώνεται κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με το χαρακτήρα και την ηλικία του. Όσο περίεργο και αν ακούγεται, η επιθετική συμπεριφορά αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της ανάπτυξης ενός παιδιού. Στην αρχή και καθώς το μικρό παιδί δεν έχει ακόμα αναπτύξει πλήρως τις γλωσσικές του δεξιότητες, η φυσική βία μπορεί να εκδηλωθεί στα πλαίσια της προσπάθειας για ανεξαρτησία και για ικανοποίηση των επιθυμιών του.
Οι επιθετικές ενέργειες εκδηλώνονται με διάφορους τρόπους. Δηλαδή μπορεί να εκδηλωθούν με έντονο κλάμα, να χτυπιέται στο πάτωμα, να τραβά τα μαλλιά του, να σπάει αντικείμενα, να χτυπά, να κλωτσά, να αρνείται να υπακούσει, να αποδοκιμάζει ή να βρίζει τους άλλους. Ωστόσο, όσο φυσιολογικές και αν είναι τέτοιες εκδηλώσεις για ένα μικρό παιδί, αυτό δεν σημαίνει ότι ο γονιός πρέπει να αγνοήσει την επιθετική συμπεριφορά. Αντίθετα, πρέπει να του δείξει τρόπους για να διαχειρίζεται το θυμό του και να εκφράζει με αποδεκτό τρόπο τα συναισθήματα του.
Τι μπορούν να κάνουν, λοιπόν, οι γονείς:
1) Αρχικά, κρατήστε την ψυχραιμία σας. Αποφύγετε να φωνάζετε και να χτυπάτε το παιδί. Έτσι δεν θα καταφέρετε αυτό που θέλετε, αντίθετα θα του δώσετε
παραδείγματα νέων συμπεριφορών για να δοκιμάσει.
2) Βάλτε σαφή όρια. Απαντήστε αμέσως στην επιθετική συμπεριφορά του παιδιού σας. Πρέπει να μαθαίνει αμέσως πότε έκανε κάτι που δεν ήταν σωστό. Απομακρύνετε το από την κατάσταση για λίγο, μέχρι να ηρεμήσει.
3) Συνδέστε την πράξη με τις συνέπειες της. Δηλαδή, αν παίρνει τα παιχνίδια από τα άλλα παιδιά και ενοχλεί, τραβήξτε το μακριά. Πείτε του ότι μπορεί να γυρίσει στο παιχνίδι όταν νιώσει έτοιμο να παίξει χωρίς να κάνει ζημιά στα άλλα παιδάκια.
4) Διδάξτε του εναλλακτικές λύσεις. Ενθαρρύνετε το να βρει έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο να δείχνει το θυμό του – με τον «να του μιλάει» ή ζητώντας τη βοήθεια ενός ενήλικα.
5) Ανταμείψτε την καλή του συμπεριφορά. Αντί να δίνετε την προσοχή σας στο παιδί σας μόνο όταν συμπεριφέρεται αρνητικά, δώστε του προσοχή όταν συμπεριφέρεται σωστά – παραδείγματος χάριν, όταν ζητάει κι αυτό να κάνει κούνια αντί να σπρώχνει ένα άλλο παιδί για να του την πάρει.
6) Δώστε του ευκαιρίες για φυσικές διεξόδους. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι αν δεν δίνετε στο παιδί σας τα περιθώρια να ξοδέψει την άφθονη ενέργειά του, είναι φόβος και τρόμος στο σπίτι. Εάν το παιδί σας είναι υπερενεργητικό, δώστε του πολύ ελεύθερο χρόνο, κατά προτίμηση στο ύπαιθρο, για να ξεδίνει.
Τέλος, είναι μερικές φορές που η αντιμετώπιση της επιθετικότητας ενός παιδιού απαιτεί κάτι παραπάνω από ό,τι ο γονιός μπορεί να προσφέρει. Αν η κυρίαρχη συμπεριφορά του παιδιού σας είναι η επιθετική, αν δείχνει να φοβίζει ή να ταράζει τα άλλα παιδιά, ή αν οι προσπάθειές σας να ελέγξετε τη συμπεριφορά του αποδίδουν λίγα πράγματα, καλό είναι να ζητήσετε βοήθεια. Μαζί με τον ειδικό θα βρείτε την αιτία της επιθετικότητας και θα βοηθήσετε το παιδί σας να την ξεπεράσει.
