ΕΙΔΑΜΕ ΤΗΝ ΟΨΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ
γράφουν οι Κωνσταντίνος Καραγάνης & Μπρούνο Γκέτι (Cinefreaks.gr)
Η “Όψη της Σιωπής” (The Look of Silence) είναι σίγουρα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πολιτικά ντοκιμαντέρ εδώ και χρόνια. O γεννημένος στην Αμερική, αλλά με έδρα την Δανία, Joshua Oppenheimer, εδώ και χρόνια ασχολείται με το στρατευμένο σινεμά.
Το όνομά του έγινε διεθνώς γνωστό πριν από 2 χρόνια, με το άκρως ενδιαφέρον, και εννοείται πολιτικό, ντοκιμαντέρ “The Act of Killing” το οποίο κέρδισε πολλά βραβεία παγκοσμίως (συμπεριλαμβανομένου και BAFTA), και αφορούσε την μαζική εξόντωση των κομμουνιστών στην Ινδονησία στα μέσα της δεκαετίας του 60, όταν μία στρατιωτική ομάδα ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας, υποστηριζόμενη από αμερικανικές δυνάμεις, σε μία προσπάθεια αντίστασης της Ρωσικής επιρροής στην περιοχή. Στο “The Look of Silence”, ο Oppenheimer επιστρέφει σε αυτό το θέμα, αλλά με τελείως διαφορετική προσέγγιση.
Η ταινία αφορά την ιστορία ενός Ινδονήσιου, ονόματι Adi, του οποίου ο μεγαλύτερος αδερφός, κομμουνιστής, δολοφονήθηκε βίαια, πριν καν γεννηθεί ο Adi. Από τότε η μητέρα του, μία γυναίκα έξυπνη και σκληρή, τώρα πια 90 ετών, ζει με την θλίψη του θανάτου του ιού της, με τον οποίο ακόμα και σήμερα έχει φανταστικές συζητήσεις.
Τέσσερις δεκαετίες μετά την εκτέλεση, ο Adi αποφασίζει να βρει τους υπαίτιους, οι οποίοι είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο, συμμετείχαν στην δολοφονία τους αδερφού του, συμπεριλαμβανομένων του στρατιωτικού αρχηγού που διέταξε την σφαγή, ορισμένων αρχόντων της περιοχής τους ίδιους τους δολοφόνους, ακόμα και του θείου του, ο οποίος ήταν υπεύθυνος στο να μην αφήσει τους φυλακισμένους κομμουνιστές να αποδράσουν. Ο Adi πλέον εργάζεται ως οφθαλμίατρος, και καθώς επισκέπτεται τους περισσότερους από τους στρατιωτικούς για εξετάσεις, τους κινηματογραφεί με την άδειά τους, και τους ρωτάει πράγματα για εκείνη την εποχή. Οι περισσότεροι αρνούνται να απαντήσουν, αλλά η σιωπή τους δεν θα μπορούσε να είναι πιο εύγλωττη.
Η ταινία, παρόλο που είναι ντοκιμαντέρ, είναι μονταρισμένη με τέτοιον τρόπο που θαρρείς ότι πρόκειται για μία πολύ ρεαλιστική ταινία. Οι συμμετέχοντες είναι τόσο εκφραστικοί, με τόσο κινηματογραφική δύναμη που νομίζεις ότι βλέπεις έξτρα ταλαντούχους ηθοποιούς να αναπαράγουν τις ατάκες ενός εξαιρετικού σεναρίου. Και ο Oppenheimer, ο οποίος δεν έχει σκηνοθετήσει ποτέ κάτι φανταστικό, δείχνει εξαιρετικό αφηγηματικό ταλέντο. Όταν η ταινία γίνεται πολύ σκληρή για το κοινό, τότε το μοντάζ μας δείχνει ελαφρύτερες οικογενειακές στιγμές, με τις περισσότερες να είναι όμορφες, ειδικά εκείνες με τον 103 ετών πατέρα, για τον οποίο η γυναίκα του επιμένει ότι είναι 104.
Η ταινία μοιάζει με φιλμ μυστηρίου, αλλά ο επιθεωρητής εδώ, ο Adi δηλαδή, δεν είναι ο συγγραφέας του εγκλήματος. Πρακτικά ψάχνει για ίχνη ανθρώπινων συναισθημάτων σε πλάσματα από σάρκα και οστά, τα οποία φαινομενικά δεν αξίζουν να αποκαλούνται άνθρωποι. Δεν κυνηγάει την εκδίκηση. Το μόνο που φαίνεται να τον ενδιαφέρει είναι δει έστω ένα μικρό δείγμα τύψεων ή λύπης από τις καρδιές (αν έχουν) αυτόν των ανθρώπων. Ο Adi πιστεύει ακόμα στην ανθρωπιά, ακόμα και σε αυτή που κρύβεται μέσα σε αυτούς τους ανθρώπους. Δεν είναι μία ταινία που θα σας αγγίξει. Είναι μία θέαση που θα συντρίψει τα συναισθήματά σας.
Την παραγωγή κρατούν άλλοι δύο σπουδαίοι κινηματογραφιστές, οι Errol Morris και Werner Herzog. Πέρσι, το ντοκυμανταίρ Sacro GRA κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα. Δεν θα μας εξέπληττε μία αντίστοιχη νίκη και φέτος.
