Του Χρίστου Καλουτζόγλου
Στο μακρινό 2013, στο Λονδίνο, η κυβέρνηση συλλαμβάνει ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα για την πρόληψη του εγκλήματος, το πρόγραμμα Λαμπρόζο, μέσω της ανίχνευσης της δυνητικής εγκληματικότητας. Εντοπίζονται οι άνδρες που μετά από λεπτές εξετάσεις διαπιστώνεται ότι θα μπορούσαν να έχουν παρεκκλίνουσα συμπεριφορά και εντάσσονται σε ειδικό πρόγραμμα συμβουλευτικής. Κάποιος όμως αποκτά πρόσβαση στη λίστα που έχει καταρτισθεί με τους δυνητικούς εγκληματίες και αποφασίζει να κάνει εκκαθάριση της λίστας.
Η πρώτη προσέγγιση του μυθιστορήματος του Φίλιπ Κερ «Φιλοσοφικά εγκλήματα» παραπέμπει στο «1984» του Όργουελ: μία προηγμένη κοινωνία που επιχειρεί τον απόλυτο έλεγχο του πληθυσμού, όπου στόχος είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Φίλιπ Κερ έγραψε τα «Φιλοσοφικά εγκλήματα» το 1992 μεταφέροντας τον αναγνώστη στο μακρινό – τότε- 2013. Ο έλεγχος της ανθρώπινης συμπεριφοράς γίνεται ένα προκλητικό θέμα στα χέρια του μετρ του αστυνομικού μυθιστορήματος, ο οποίος θεωρείται από τους ανανεωτές της νουάρ λογοτεχνίας.
Τα «Φιλοσοφικά εγκλήματα», που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέδρος, τα έχει μεταφράσει στα ελληνικά η Ιλάειρα Διονυσοπούλου. Πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που εντάσσει την αστυνομική έρευνα σε ένα πλαίσιο φιλοσοφίας και ηθικής, το οποίο αποδεικνύεται προφητικό αν και έχουν περάσει λίγα χρόνια αφότου ο Φίλιπ Κερ το παρέδωσε στο εκδότη του. Και είναι προφητικό γιατί ο Κερ τοποθετεί την δράση σε μία δυτική κοινωνία, που προσπαθεί να ελέγξει τους δυνητικά δολοφόνους, ενώ όπως αποδεικνύεται κατ΄ επανάληψη στη ροή της ιστορίας οι ηγεσίες των δυτικών χωρών είναι στην ουσία κατά συρροήν δολοφόνοι.
«Μονάχα η προοπτική του θανάτου κάνει τη ζωή αληθινή. Ο θάνατος είναι η μία και μοναδική αλήθεια», γράφει στο προσωπικό του ημερολόγιο ο ήρωας του μυθιστορήματος, που θα μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε ηγέτης των πεφωτισμένης δύσης, μπροστά στα ερείπια της Συρίας, του Ιράκ, του Αφγανιστάν, της Λιβύης, του Σουδάν και τόσων άλλων χωρών. «Αναλογιστείτε λοιπόν την έννοια του φόνου: την επιβεβαίωση της ύπαρξης του ενός μέσα από την απάρνηση της ζωής του άλλου. Η αυτοδημιουργία μέσω του αφανισμού», γράφει ο ήρωας στα «Φιλοσοφικά εγκλήματα». Η φιγούρα του είναι συναρπαστική, ευτυχώς γιατί είναι μυθιστορηματική persona. Η αναγωγή της φιλοσοφίας του στην σημερινή πραγματικότητα γίνεται ανατριχιαστική.
Εξηγεί ο ήρωας ότι είναι «αυτοδημιουργικό όταν αυτοί οι άλλοι που πρέπει να αφανιστούν αποτελούν κίνδυνο για την κοινωνία γενικότερα». Ας αναρωτηθούμε: Πόσο απέχει αυτός ο μορφωμένος και φιλοσοφημένος εγκληματίας από τον Ρόμπερτ Λούγκαρ, τον Αυστριακό πολιτικό που είναι εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος Ομάδα Στρόναχ, ο οποίος δήλωσε προ ημερών ότι οι πρόσφυγες και μετανάστες είναι «αμόρφωτοι, τυφλωμένοι, φανατικοί και ανίκανοι να ενσωματωθούν»; Ο Ρόμπερτ Λούγκαρ, βουλευτής στην Αυστρία (όχι σε κάποια αραβική ή αφρικανική χώρα στην οποία κυριαρχούν οι φανατικοί) δήλωσε ότι «φέρνουμε εδώ τέτοιους Νεάντερνταλ, που ευχαριστούμε τον Θεό που έχουν εξαφανιστεί από την χώρα μας». Σε τέτοιες απόψεις βασίζεται η πολιτική της πολιτισμένης εσπερίας έναντι των «αμόρφωτων, τυφλωμένων, φανατικών… Νεάντερνταλ». Ομιλούν οι «πολιτισμένοι, μορφωμένοι» δυτικοί και αποφασίζουν τις τύχες λαών και χωρών, με τη λογική του ήρωα του Φίλιπ Κερ στα «Φιλοσοφικά εγκλήματα».
Ο Φίλιπ Κερ βάζει τον ήρωά του να σημειώνει ότι «το αληθινό τέρας … είναι ο ίδιος ο άνθρωπος ένα άγριο, εγωιστικό, δολοφονικό κτήνος», ανακαλώντας τις θέσεις του Χομπς. Ο Κερ μας επιτρέπει να διαβάσουμε μέσα από τις σημειώσεις του μυθιστορηματικού ήρωα την επικαιρότητα. Γι αυτό και τα «Φιλοσοφικά εγκλήματα» είναι ένα δραματικά επίκαιρο μυθιστόρημα, που απευθύνεται στους κατά συρροήν σκεπτόμενους που έχουν απομείνει στη Δύση.
Ποιος είναι ο Φίλιπ Κερ
Γεννήθηκε στο Εδιμβούργο το 1956, σπούδασε νομικά και συνεργάστηκε ως αρθρογράφος στις σελίδες των Sunday Times, της Evening Standard και του New Statesman. Ως συγγραφέας έγινε παγκόσμια γνωστός χάρη στη σειρά βιβλίων του με ήρωα τον ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούντερ, που θεωρείται από τις σημαντικότερες σειρές στο χώρο της σύγχρονης νουάρ αστυνομικής λογοτεχνίας. Τα βιβλία της σειράς εκδίδονται στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κέδρος. Κυκλοφορούν ήδη ο τόμος Η τριλογία του Βερολίνου (που περιλαμβάνει τα μυθιστορήματα Οι Βιολέτες του Μάρτη, Ο χλομός εγκληματίας και Γερμανικό ρέκβιεμ), καθώς και τα έργα Μοιραία Πράγα, Άνθρωπος χωρίς ανάσα, Φλόγα που σιγοκαίει, Η γυναίκα από το Ζάγκρεμπ και Φιλοσοφικά εγκλήματα.
Από τις εκδόσεις Κέδρος θα κυκλοφορήσουν το 2016 και τα μυθιστορήματά του January Window και The Hand OF God.
http://gefira.gr/wp-content/uploads/2015/12/5117ddac-ba2c-4b77-bdd0-18cdbfe3bb53-516×600.jpg
