Το σλόγκαν του φετινού παράξενου καλοκαιριού που διανύουμε, όσον αφορά και στη διατροφή μας, έβαλε στο…τραπέζι ο αρχισυντάκτης του Γαστρονόμου που επισκέφθηκε το νησί μας με αφορμή την παρουσίαση του περιοδικού Vintage Lesvos που φέτος είναι αφιερωμένο στη γαστρονομία του νησιού. Μαζί με την σεφ Ντίνα Νικολάου και τη συντάκτρια του “Γαστρονόμου” Νικολέτα Μακρυωνίτου άνοιξαν έναν διάλογο με τους λέσβιους παραγωγούς και την τοπική αυτοδιοίκηση για την ανάγκη μιας οργανωμένης προβολής των γαστρονομικών λεσβιακών προϊόντων. Από τον μαγευτικό χώρο του #Eressian_Hammam_and Spa Hotel με αφορμή την έκδοση του 4ου Vintage Lesvos, ο Άγγελος Ρέντουλας μίλησε για τον τεράστιο θησαυρό της Λέσβου που μένει ανεκμετάλλευτος.
“Είμαι μόλις λίγες ώρες στο νησί και οι εκπλήξεις διαδέχονται η μία την άλλη. Διασχίσαμε έναν απίθανο ελαιώνα, μια ζαλάδα γκριζοπράσινη, ίσως τον μεγαλύτερο που έχω δει σε έκταση μετά από αυτόν της Μεσσηνίας και της Χαλκιδικής, ή ίσως και μεγαλύτερο. Σε εμένα που είμαι της δουλειάς, είναι γνωστό το λάδι σας, έχουμε στο παρελθόν βραβεύσει μάλιστα δύο ελαιόλαδα του νησιού το “Ειρήνη” της οικογένειας Καλαμποκά και πρόπερσι αυτό του Πρωτούλη. Όμως το λεσβιακό ελαιόλαδο δεν έχει τη φήμη που έχει το μεσσηνιακό ή το κρητικό.
Μέσα σε λίγες ώρες δοκιμάσαμε λακέρδες, σαρδέλες και παπαλίνες. Ούζα ένα σωρό, σαρμαδέλια, γιαπράκια με κιμά, λουλούδια γεμιστά τηγανητά, λαδοτύρια και κασέρια. Θαυμαστά προϊόντα, διαμάντια. Που όμως δεν τα γνωρίζουμε.
Είναι μια μεταιχμιακή εποχή, η εποχή της τοπικής κουζίνας, των τοπικών προϊόντων. Η ταξιδιωτική εμπειρία περιλαμβάνει αναντίρρητα την αυθεντική τοπική γαστρονομία. Δυστυχώς λόγω έλλειψης εθνικής γαστρονομικής πολιτικής, πρέπει οι τόποι και οι άνθρωποι να σταθούν στα πόδια τους και να αυτοοργανωθούν. Να φτιάξουν το δικό τους αφήγημα, το δικό τους μύθο, το δικό τους brand. Δυστυχώς χάσαμε το τρένο της δεκαετίας του 80 οπότε τα προϊόντα των Ιταλών και των Ισπανών ταξίδεψαν και κυρίευσαν όλο τον κόσμο. Τότε ήταν η εποχή που οι Άγγλοι, οι Γερμανοί και οι Αμερικανοί γνώρισαν τις λιαστές ντομάτες και τις κάππαρες, τις παρμεζάνες, τα χαμόν και τα προσούτο.
Στην Ελλάδα δυστυχώς ακόμα υποφέρουμε από την τουριστικοποίηση του γαστρονομικού προϊόντος. Χωριάτικη, μουσακάς, σουβλάκι. Φέτα, greek yogurt και thats it. Όμως τώρα οι καιροί είναι ώριμοι. Ο ταξιδιώτης αναζητά αυθεντικές εμπειρίες, αποστρέφεται το ετοιματζίδικο, οι παραγωγοί εξαιρετικών προϊόντων αποκτούν την αξία που τους αξίζει, το ίδιο και οι σεφ που αξιοποιούν τέτοια προϊόντα. Στην Αθήνα είναι πια της μόδας τα τοπικά προϊόντα. Περιέχονται στο μενού των μοδάτων εστιατορίων. Ο μάστερ σεφ Κοντιζάς χρησιμοποιεί ναξιώτικο ανθότυρο στο εστιατόριο του. Ο Τάσος Μαντής από τη βραβευμένη με αστέρι Μισελέν “Χύτρα” χρησιμοποιεί τηνιακό καρίκι. Ο Τσανακλίδης, ο Πέσκιας, ο Λαζάρου, το ίδιο.
Και εδώ έχετε ένα σωρό αξιόλογα προϊόντα, εξωτικισμούς σπουδαίους, θησαυρούς ατίμητους, που θα ενθουσίαζαν τον Αθηναίο και τον αλλοδαπό τουρίστα. Aν σε μια τουριστική χώρα, ο τουρισμός συνδεθεί με την αληθινή γαστρονομία του τόπου, τότε τα οικονομικά οφέλη είναι πολλά.
Χρειάζεται εκπαίδευση, χρειάζεται στόχευση, απαιτείται φιλαλληλία μεταξύ παραγωγών, και μεταξύ παραγωγών και φορέων, μεταξύ παραγωγών και φορέων και καταναλωτών.Πρέπει να υπάρξει σύμπνοια, μια συντροφικότητα, στον τομέα της παραγωγής. Είναι πιο δυνατό να βγείτε με ελληνικά προϊόντα από συλλογικότητες και όχι με προϊόντα μεμονωμένα. Μπορεί να πάρει μια δεκαετία, μια ολόκληρη γενιά, αλλά θεωρώ πως είναι αναγκαίο να χτιστούν γέφυρες μεταξύ των μικρών παραγωγών.
Χρειάζεται εξωστρέφεια. Βγείτε σε εκθέσεις, σε φεστιβάλ, καλέστε κόσμο, κάντε κι άλλες βραδιές σαν την αποψινή, μιλήστε με κόσμο, έχουμε ανάμεσά μας και πολιτικούς, βάλτε τους να βοηθήσουν. Φωνάξτε μαγείρους. Δώστε δώρο στη Νικολάου δώρο λάδι και τυρί δωρεάν από εδώ και βάλτε τη να το γράφει στο μενού του εστιατορίου της στη Γαλλία. Φτιάξτε μια εταιρεία προώθησης των προϊόντων του τόπου και μπείτε όλοι σε αυτή με σύμπνοια. Φωνάξτε brand experts να χτίσουν το brand της Λέσβου. Φωνάξτε δημοσιογράφους, πολιορκήστε τους.
Και εδώ έρχομαι σε ένα άλλο σημαντικό για μένα στοιχείο: πριν από την εξωστρέφεια είναι η εσωστρέφεια. Χρειάζεται να υπερασπιζόμαστε τον τόπο μας στις καθημερινές μας επιλογές. Να καμαρώνουμε για τους θησαυρούς που έχουμε στα χέρια σας. Χρειάζεται να τρώμε στα σπίτια μας τα προϊόντα μας. Να τα μαγειρεύουμε στα σπίτια μας. Γι αυτό ψηφίζω τοστ με κασέρι Ερεσού κ όχι με γκούντα!
Να πούμε τέλος πως στον καιρό του Covid, ένα τυποποιημένο τοπικό προϊόν είναι ίσως το μόνο ταξίδι που μπορούμε να κάνουμε”.
