Του Κώστα Παπαντωνίου /Αυγή
Γιαγιάδες και παππούδες από όλη την Ελλάδα έπλεξαν για τα προσφυγάκια του Καρά Τεπέ – Ηλικιωμένοι του ΚΗΦΗ στον Μυλοπόταμο Ρεθύμνου μίλησαν στην ΑΥΓΗ για το αυτονόητο της αλληλεγγύης και τις δικές τους αναμνήσεις από τον πόλεμο
Μια κίνηση ανθρωπιάς, που είχε στόχο να συμβαδίζει με το πνεύμα των ημερών, όπως μας είπαν οι συμμετέχοντες στη δράση, και παράλληλα στέλνει μήνυμα ότι οι άνθρωποι της τέταρτης ηλικίας μπορούν να είναι πολύ δημιουργικοί και χρήσιμοι. Η πρωτοβουλία αποτελεί όμως και μια συγκινητική γέφυρα ενώνοντας παιδάκια διαφορετικών εποχών. Τα παιδάκια του ’40, που βίωσαν τον Β’ Παγκόσμιο και τη ναζιστική κατοχή, ως παππούδες και γιαγιάδες σήμερα ανοίγουν την αγκαλιά τους στα παιδάκια που υποφέρουν τώρα από τον πόλεμο.
Ξέρουν καλά τι σημαίνει να κρυώνεις…
Επικοινωνήσαμε με την πρόεδρο του συλλόγου εργαζομένων στα ΚΗΦΗ Εμμανουέλα Μαθιουδάκη στο Ρέθυμνο και με ηλικιωμένους που απασχολούνται δημιουργικά εκεί. Η Ε. Μαθιουδάκη, ιδιαίτερα ευγενική και εγκάρδια, μας κατατόπισε από την άλλη γραμμή του τηλεφώνου για την πρωτοβουλία που έχει τίτλο “Πλέκουμε την αλληλεγγύη”. “Ξεκινήσαμε πριν από δύο μήνες με σκοπό να μεταδώσουμε το πνεύμα των Χριστουγέννων, που είναι η αγάπη και η αλληλεγγύη. Ήταν πολύ εντυπωσιακή η αποδοχή της σκέψης και υπάρχει έντονα η συναίσθηση στους ηλικιωμένους μας τι σημαίνει πρόσφυγας. Τι σημαίνει να κρυώνεις, να πεινάς και να είσαι κυνηγημένος, αφού είχαν στο παρελθόν αντίστοιχες εμπειρίες”.
Τα σκληρά βιώματα των ηλικιωμένων στην παιδική τους ηλικία, αλλά και η προηγούμενη δράση του ΚΗΦΗ με τη μεταποίηση του μαλλιού των προβάτων σε κλωστές συνέβαλαν ώστε να ακολουθήσει το επόμενο βήμα. Ένα βήμα που είναι ωφέλιμο τόσο για τα προσφυγόπουλα, όσο και για τις γιαγιάδες και τους παππούδες. “Αυτοί οι άνθρωποι έχουν μια μεγάλη δυναμική που πρέπει να αξιοποιούμε. Είναι ένας τεράστιος θησαυρός και είναι άνθρωποι που έχουν πολλά να μας δώσουν ανασκαλεύοντας τις μνήμες και τις τέχνες τους” σχολίασε η Ε. Μαθιουδάκη.
Αλληλεγγύη από έναν παλιό στρατιωτικό
Ο Βασίλης Κλάδος, 84 ετών, είναι ένας από τους ηλικιωμένους στο ΚΗΦΗ Μυλοπόταμου. Στα νιάτα του ήταν στρατιωτικός, ωστόσο ποτέ του δεν αισθάνθηκε πολεμοχαρής. “Την έννοια του πολέμου την έζησα σαν παιδί στον Δεύτερο Παγκόσμιο από το φόρεμα μιας καλής γιαγιάς που προστάτευε τους πάντες. Παρότι σπούδασα να γίνω στρατιωτικός και δούλευα για τον πόλεμο, είμαι ενάντια στον πόλεμο. Η δράση αυτή είναι ευκαιρία να βγουν στην επιφάνεια τα αισθήματά μας για τα παιδιά αυτά που δεινοπαθούν τώρα με τον πόλεμο”. Η σύζυγός του κυρία Βαγγελιώ, 80 χρόνων, έπλεκε και τότε. “Φτιάχναμε τη φανέλα του στρατιώτη” είπε. Το πλέξιμο της φανέλας του στρατιώτη γινόταν από γυναίκες και κορίτσια που είχαν μείνει πίσω κατά τη διάρκεια του πολέμου, με σκοπό την ενίσχυση των στρατιωτών στους οποίους το καθεστώς παρείχε ελάχιστα.
“Ήμουν 5 χρόνων όταν ήρθαν οι Γερμανοί” θυμάται η Μαρία Λαδάκη, 79 ετών σήμερα και πρώην αγρότισσα. “Ζοριστήκαμε τότε. Αν και ήμασταν πολύ μικροί, καταλαβαίναμε τη δυσκολία της ζωής. Οπότε θέλουμε να προσφέρουμε κάτι κι εμείς σ’ αυτά τα παιδιά που ζουν δύσκολα”. Όσο για το πώς επιδρά στην ίδια η πρωτοβουλία, είπε: “Αφήσαμε τις δουλειές μας καθώς γεράσαμε και υποφέραμε από αρρώστιες. Τώρα κάνουμε κάτι που εξυπηρετεί και μας κάνει να αισθανόμαστε πάρα πολύ ωραία”.
Για τη Χρυσούλα Κλαπώνη, 80 χρόνων, “είναι μεγάλη χαρά αυτό που γίνεται”. “Τα παιδάκια αυτά βρίσκονται στη θέση που ήμασταν εμείς παλιότερα. Ήμασταν μικροί τότε στο χωριό Πρινές και σκεφτόμασταν τι θα φάμε και πώς θα περάσουμε. Τι θα απογίνουμε… Τα νιώθουμε δικά μας τα παιδάκια αυτά. Θα μπορούσαν να είναι εγγόνια μας” πρόσθεσε από την πλευρά της η Νικολέττα, 88 χρόνων.
“Θυμάμαι να γυρεύω τη μαμά μου”
“Στην κaτοχή ήμουν 8-9 χρόνων, μικρό κοριτσάκι. Μας έλειπαν τα απαραίτητα, γύρευα τη μαμά μου…” θυμάται η 88χρονη Σοφία Παπαδάκη και ξεχώρισε μια ιστορία από την παραμονή των Χριστουγέννων μέρες που είναι. “Ένα βράδυ γύρισε ο αδερφός μου από τη δουλειά και δεν είχαμε προλάβει να λαδώσουμε τα χόρτα. Μου είπε άντε μωρέ καμάρι μου να πας να πεις τα κάλαντα να πάρουμε λάδι. Μα εγώ δεν ήξερα τα κάλαντα! Πήγαινα στον κόσμο και φώναζα “Χριστούγεννα – κάλαντα” (γέλια)!”. “Νιώθω τον πόνο αυτών των παιδιών και τη στέρησή τους” συμπλήρωσε.
“Υποφέραμε τότε όπως τα παιδιά τώρα. Εύχομαι κάποτε να δουν την πατρίδα τους χωρίς πόλεμο” είπε η Ειρήνη Μαρούλη, 83 ετών. “Ήμουν 10 ετών στον πόλεμο και τα θυμάμαι όλα. Τα παιδιά έχουν ανάγκη πολλή αγάπη” ανέφερε ο Γιώργος Πετράκης, 89 ετών. Ο κατά πέντε χρόνια μεγαλύτερός του Γιώργος, που βοηθά περνώντας τα κρόσια και κόβοντας τις κλωστές, έστειλε μήνυμα πως τα παιδιά “πρέπει να τ’ αγκαλιάζουμε και να τα βοηθάμε όπως μπορούμε”.
“Είναι ανόητοι οι ρατσιστές”
Η δράση έρχεται λίγες μέρες μετά το περιστατικό στη Λέσβο, όπου μετανάστης έπεσε θύμα δολοφονικής ρατσιστικής επίθεσης επειδή υπερασπίστηκε το να μην παρκάρει κάποιος που δεν έπρεπε σε θέση ΑμεΑ. Έρχεται λίγο καιρό μετά το αίτημα γονέων σε γειτονικό νησί, στη Χίο, να μη δημιουργηθούν δομές για τη φιλοξενία προσφυγόπουλων στα σχολεία. Έρχεται, με άλλα λόγια, την κατάλληλη στιγμή και σπάει στην πράξη την ξενοφοβία, υπενθυμίζοντας μέσα από τις διηγήσεις των ηλικιωμένων την ιστορία του τόπου μας. “Είναι ανόητοι οι ρατσιστές” τόνισε ο Β. Κλάδος και επανέλαβε: “Είναι ανόητοι που στερούν από τους ανθρώπους αυτούς τη γνώση, καθώς θα γίνουν οι καλύτεροι πρεσβευτές της Ελλάδας”.
Στην πρωτοβουλία των ΚΗΦΗ, ηλικιωμένων και εργαζομένων, όπως μας είπε η Ε. Μαθιουδάκη, συνέβαλαν καθοριστικά η Αλληλεγγύη για Όλους, το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Περιστερίου, παρέχοντας τις πρώτες ύλες και τα εισιτήρια μετακίνησης στη Λέσβο ώστε να καταλήξουν σε περίπου τετρακόσια παιδιά πολύχρωμα σκουφάκια και κασκόλ.
Επισκέψεις από σχολεία
Σημειώνεται ότι τις ημέρες που έπλεκαν οι ηλικιωμένοι για τα προσφυγάκια το ΚΗΦΗ στον Μυλοπόταμο Ρεθύμνου, τους επισκέφθηκαν αρκετές φορές μαθητές από γειτονικά σχολεία σε συνεργασία με τους συλλόγους γονέων των σχολείων της περιοχής. Ήταν μια ευκαιρία για συνύπαρξη της πρώτης με την τέταρτη ηλικία, με τους μικρούς να μαθαίνουν από τους μεγάλους και τους μεγάλους να παίρνουν ανάσα ζωντάνιας από τους μικρούς. Ένα παιδάκι 10 χρόνων απαρίθμησε εύστοχα τους λόγους που οδήγησαν τους ηλικιωμένους να πλέξουν για τα προσφυγόπουλα: “Ζήσανε στον πόλεμο, έχουν πάρα πολύ χρόνο, ενώ οι μαμάδες μας δεν έχουν γιατί δουλεύουν, και κάνουν κάτι που τους αρέσει”.
Τα παιδιά και τα καραβάκια αλληλεγγύης
Τα παιδιά είχαν επίσης τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν βίντεο της Action Aid για τα προσφυγόπουλα και να συζητήσουν με τους ηλικιωμένους, που διηγήθηκαν ιστορίες από τη ζωή τους. Τα παιδιά επηρεάστηκαν θετικά και θέλησαν να συμμετέχουν και τα ίδια. Αποφάσισαν έτσι να στείλουν κάρτες στα προσφυγάκια με ένα μήνυμα ελπίδας και αλληλεγγύης. Οι κάρτες που έφτιαξαν μαζί με τους ηλικιωμένους είχαν θέμα το καράβι και έφτιαξαν πολλά καράβια “γεμάτα.. ελπίδα, ζεστασιά, έγνοια, ανθρωπιά, αξιοπρέπεια, αλληλεγγύη” τόνισε η Ε. Μαθιουδάκη.
Σε παιδιά που επισκέφθηκαν το ΚΗΦΗ διαβάστηκε επίσης ένα γράμμα από παιδί που έφυγε μαζί με την οικογένειά του την περίοδο της Κατοχής για να σωθεί από τον πόλεμο.
“Εγώ κατά το απογεματάκι πάλι ήπιασα να ζαλίζομαι και να χάνομαι κι ο πατέρας μου άνοιξε το τσουβαλάκι που είχε κρυμμένο κι ήδωκε αμύγδαλα της μάνας μου. Εκείνη μου μάσησε μερικά και μου τα ‘βαλε στο στόμα και ήπια και λίγο νεράκι και σηκώθηκα πάλι. Είδανε τα αμύγδαλα και τα αδέρφια μου και θέλανε και κείνα, μα τους λέει ο πατέρας, κάμετε κουράγιο γιατί τα αμύγδαλα είναι η σωτηρία μας, η πληρωμή του ψαρά για να μας πα απέναντι στην Τουρκία να γλιτώσομε”, είναι ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα, το οποίο συγκίνησε τα παιδιά, που κατάλαβαν ότι εχθρός τους δεν είναι οι πρόσφυγες, αλλά η αιτία που τους δημιουργεί, δηλαδή ο πόλεμος.
Ευρεία συμμετοχή
Στη δράση συμμετέχουν ΚΗΦΗ από όλη τη χώρα. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα ΚΗΦΗ Δάφνης – Υμηττού, Κοσκινού Ρόδου, Αγ. Αποστόλων Ρόδου, Κατερίνης, Πρέβεζας, Πτολεμαΐδας, Αλικαρνασσού, Μινώα Πεδιάδας (Κρήτη) και Ανωγείων. Από τη δομή των Ανωγείων ανέφεραν σχετικά: “Πλέκουμε την αλληλεγγύη. Με μεγάλη προθυμία, ευχαρίστηση, συγκίνηση και αγάπη οι ηλικιωμένες πλέκουν κασκόλ και σκουφάκια για τα παιδιά του κόσμου. Τα λόγια είναι περιττά. Τα χαμόγελα στα πρόσωπά τους μιλάνε από μόνα τους γι αυτό το τόσο όμορφο μήνυμα που στέλνουν”. “Ας ζεστάνουμε τα παιδιά αυτά και τις καρδιές μας” ήταν το μήνυμα από το ΚΗΦΗ στον Μινώα Πεδιάδας.
Σημαντικό ρόλο ώστε τα ΚΗΦΗ να προχωρούν σε δημιουργικές δράσεις παίζει το γεγονός ότι “μπορούν και λειτουργούν πλέον χωρίς αγωνία για την επόμενη μέρα, καθώς οι συμβάσεις των εργαζομένων από μονοετείς έγιναν τριετείς, απασχολούν δημιουργικά τους ηλικιωμένους και καταφέρνουν να συγκροτήσουν ανάχωμα στην ιδρυματοποίηση. Οι ηλικιωμένοι πηγαίνουν στο σπίτι τους αφού πρώτα έχει χορτάσει τη μέρα η ψυχή και το κορμί τους” υπογράμμισε η Ε. Μαθιουδάκη και έκλεισε με ακόμη μια θετική πλευρά της δράσης τους για τα προσφυγάκια: “Ο Μυλοπόταμος, που αγκάλιασε την πρωτοβουλία, επιτέλους ακούγεται για μια θετική είδηση και όχι για κάποια νέο κρούσμα παραβατικότητας”.
Παπαντωνίου Κώστας/ εφημερίδα ΑΥΓΗ
