Ο πλούτος και η ποικιλομορφία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου αναδεικνύεται στους περισσότερους από 90 χαρακτηρισμένους, από τη Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, παραδοσιακούς οικισμούς και περιοχές που χρήζουν προστασίας, τα δεκάδες διατηρητέα κτίρια, που κοσμούν τα παράλια, τις ορεινές περιοχές, καθώς και τα αστικά κέντρα των νησιών αυτών.
Η διατήρηση και η ανάδειξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, ειδικότερα, συνυφαίνεται με τη διαφύλαξη και ανάδειξη ενός πολιτισμικού αγαθού, με ιδιαίτερες μορφολογικές, ιστορικές και λαογραφικές αξίες, αποτελεί δε συστατικό στοιχείο μιας ήπιας τουριστικής ανάπτυξης.
Στο πλαίσιο αυτό, η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου – Αντιπεριφέρεια Πολιτισμού, σε συνεργασία με το «Πολύτροπον» εργαστήρι, παρέχει μια σειρά βιωματικών εργαστηρίων για ενήλικες, στα οποία οι συμμετέχοντες, αντλώντας την έμπνευσή τους από: τα «σαχνισίνια» ή τις«κρέμασες» – από τσατμά ή μπαγδατί, τα τζαμιά, τα λουτρά και τις δημόσιες κρήνες της οθωμανικής αρχιτεκτονικής, τους πύργους και τη «λόγια» – επηρεασμένη από δυτικά αρχιτεκτονικά ρεύματα – αρχιτεκτονική της Λέσβου, τους πετρόχτιστους φράχτες ή τα κιγκλιδώματα και τα παράθυρα και γενικά τις όψεις ή το εξωτερικό διάκοσμο των κτηρίων, της Λεσβου, θα έρθουν σε επαφή με μια όψη του πολιτισμού τους, που εκδηλώνεται μέσα από την αρχιτεκτονική της πόλης.
Οι συμμετέχοντες μετά από περιήγηση και ξενάγηση στην πόλη της Μυτιλήνης, κλήθηκαν να αναπαράξουν με τη βοήθεια των εκπαιδευτών του Πολύτροπον και με κυρίαρχο υλικό το χαρτοπολτό, όψεις ή άλλα ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία των κτηρίων της πόλεως.
Το Παρθεναγωγείο
Το κτίριο βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης στην παλιά συνοικία του Αγίου Συμεών. Ήταν το τρίτο κατά σειρά σχολείο της Ελληνικής κοινότητας της πόλης της Μυτιλήνης του 19ου αιώνα, που λειτούργησε στην ίδια θέση. Το πρώτο σχολείο που αναφέρεται στη θέση αυτή ήταν το παλιό Ελληνικό Σχολείο, το οποίο καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1851. Η ανέγερση του Παρθεναγωγείου στα 1898-99 θεωρήθηκε σταθμός στην εκπαίδευση του γυναικείου πληθυσμού της Μυτιλήνης και πρόοδος για ολόκληρη τη Λεσβιακή Κοινωνία.
Οικοδομήθηκε με δαπάνες του τοπικού ευεργέτη Ζ. Βουρνάζου, το όνομα του αρχιτέκτονα, όμως, παραμένει άγνωστο. Αποπερατώθηκε το 1899 και από την ημέρα των εγκαινίων του λειτουργεί σα σχολικό κτίριο. Κτίριο ορθογωνικής διατομής με απόλυτη συμμετρία ανοιγμάτων και στους δυο ορόφους. Μεγάλη έμφαση έχει δοθεί στο διάκοσμο της κεντρικής εισόδου με νεοκλασσικά στοιχεία (αετώματα, κίονες, υπέρθυρα κλπ.) από πέτρα. Στο εσωτερικό, ενδιαφέρον παρουσιάζει η μεγάλη ξύλινη σκάλα.
Για πολλά χρόνια από το 1840 που λειτούργησε για πρώτη φορά ήταν ενιαίο Δημοτικό και Γυμνάσιο. Οι μαθήτριες γράφονταν στο σχολείο όταν ήταν 6 χρονών περίπου και φοιτούσαν ως τα 15 (όχι όλες φυσικά). Προέρχονταν από τη Μυτιλήνη και τα εγχώρια της Λέσβου αλλά και από τα απέναντι Μικρασιατικά παράλια που είχαν Ελληνικό πληθυσμό ως το 1922. Από το1848 μέχρι το 1929 τη διεύθυνση του Παρθεναγωγείου ασκούν γυναίκες – εκπαιδευτικοί.
Το 1932 γίνεται τετρατάξιο και κλείνει τον κύκλο του λίγα χρόνια αργότερα το 1935 καθώς μετατρέπεται σε 6τάξιο Γυμνάσιο Θηλέων.
Οι μαθήτριες εγκαταστάθηκαν σε νέο κτίριο το 1970, ενώ το παλιό σχολείο τους λειτουργεί για λίγα χρόνια ως 2ο Γυμνάσιο Αρρένων και από το 1976 μέχρι σήμερα ως 2ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης (μεικτό).εγκαθίστανται στο νέο κτίριο το 1970, ενώ το παλιό (
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Παρθεναγωγείο Μυτιλήνης/φωτ.Α.Κιουρελλης
Πρόσφατα το κτήριο του Παρθεναγωγείου αναβαθμίστηκε ενεργειακά με αίτημα που έχει εγκρίνει και προχώρησε ο Δήμος Μυτιλήνης. Το κόστος των εργασιών ανήλθε σε 509.960 ευρώ.
Οι εργασίες που έγιναν αφορούν στην αντικατάσταση κουφωμάτων, με νέα χαμηλού συντελεστή θερμοπερατότητας, στην θερμομόνωση της στέγης και γ)στην αναβάθμιση των Η/Μ εγκαταστάσεων (Θέρμανση-Φωτισμός). Ειδικά για τον φωτισμό έγινε αντικατάσταση και του φωτισμού ανάδειξής του κτιρίου. Παράλληλα αντικαταστάθηκαν και τα κλιματιστικά, τα οποία ήταν πεπαλαιωμένα και χαμηλής απόδοσης, ενώ τοποθετήθηκε στην εσωτερική σκάλα και αναβατόριο για αμεα.
