Πριν λίγες ημέρες εμφανίστηκε στο Facebook μία ακόμη σελίδα, που έχει σαν στόχο να προβάλλει το νησί της Λέσβου. Ουσιαστικά πρόκειται για μία από τις πολλές, που υπάρχουν ήδη στο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο, και οι οποίες έχουν πάρα πολλές ομοιότητες μεταξύ τους.
Συνήθως έχουν ως όνομα την Λέσβο ή την Μυτιλήνη συνοδευόμενο από… καυχησιάρικα επίθετα: Όμορφη, εκθαμβωτική, μαγευτική, θεσπέσια κ.λ.π. Οι ομοιότητες εντοπίζονται και σε άλλα σημεία, όπως το περιεχόμενο, όπου – ουσιαστικά – δεν βλέπουμε τίποτα περισσότερο από δημοσίευση φωτογραφιών χρηστών του διαδικτύου, άλλες επαγγελματικές και άλλες όχι. Και δεν αναφέρομαι σε αυτό το σημείο μόνο ως ένα παρόμοιο μοτίβο, που ακολουθείται σε όλες αυτές τις προσπάθειες, άλλα και στην ανακύκλωση των ίδιων και των ίδιων φωτογραφιών σε δεκάδες διαφορετικές σελίδες στο ίδιο μέσο, πολλές φορές, μάλιστα, χωρίς την άδεια των φωτογράφων. Επιπλέον, οι περισσότερες από αυτές τις σελίδες έχουν δημιουργηθεί από ανθρώπους, που δεν έχουν καμία σχέση ούτε με τον χώρο της επικοινωνίας και του marketing ούτε καν με τον χώρο του τουρισμού.
“Είναι κακό, που αυτές οι σελίδες προβάλλουν τις ομορφιές της Λέσβου στους χρήστες του Facebook;” θα αναρωτηθεί κανείς. Φυσικά και όχι. Θα πρέπει, όμως, να συνειδητοποιήσουμε, πως το συγκεκριμένο περιεχόμενο δεν έχει σαν αποτέλεσμα κάτι περισσότερο, από κάποια “likes” ή “shares”, που χαροποιούν τους διαχειριστές τους και (ενδεχομένως) τους δίνουν μεσοπρόθεσμα την δυνατότητα να αξιοποιήσουν τις σελίδες αυτές για άλλους εμπορικούς σκοπούς. Το σημαντικότερο είναι, πως η ποσότητα όλων αυτών των σελίδων δεν συνεπάγεται (σε καμία περίπτωση!) προστιθέμενη αξία για την Λέσβο, ως προορισμό.
Στις 2 Απριλίου, με πρωτοβουλία της Εταιρείας Ανάπτυξης Λέσβου (ΕΤΑΛ), πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας στην Αγία Παρασκευή ένα εργαστήριο, όπου οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν, να διαπιστώσουν προβλήματα και να προτείνουν λύσεις για την ανάδειξη της Λέσβου, ως προορισμό, συνολικά. Εκτός από την ΕΤΑΛ, “παρουσία” στην εκδήλωση είχαν η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, φορείς και επαγγελματίες του τουρισμού του νησιού. Ήταν οι τέσσερις από τους πέντε “φορείς” (μιας που ήταν τουλάχιστον αξιοσημείωτη η “απουσία” (;) του Δήμου Λέσβου), που κατά την γνώμη μου θα έπρεπε να δουλέψουν πάνω στο μεγαλύτερο πρόβλημα της προβολής της Λέσβου: την έλλειψη συνεργασίας μεταξύ τους.
Αν θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί*, τότε θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την προσπάθεια του Φορέα Τουρισμού Μολύβου, άλλα και των φορέων τουρισμού και άλλων περιοχών του νησιού, που έχουν αγκαλιάσει αυτή την προσπάθεια, που εδώ και πολλά χρόνια δουλεύει για την ανάδειξη και προβολή της Λέσβου, όχι μόνο στην Ελλάδα, άλλα κυρίως στο εξωτερικό. Η περίπτωση αυτή έχει σαφείς διαφορές με εκείνες, που ανέφερα στην αρχή του άρθρου. Αρχικά ξεκινά από τους ίδιους τους επαγγελματίες του τουρισμού, οι οποίοι όμως αντιλαμβανόμενοι τα όρια των γνώσεων και των εμπειριών τους συνεργάζονται με επαγγελματίες του χώρου του marketing και της επικοινωνίας. Επίσης, δεν αναφερόμαστε στην διαχείριση μιας απλής σελίδας στο Facebook μόνο, άλλα σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική branding και προβολής του νησιού (όχι μόνο στο Διαδίκτυο), στην διοργάνωση εκδηλώσεων και την ανάπτυξη ή ανάδειξη αγορών και χαρακτηριστικών, που αποτελούν πόλο έλξης επισκεπτών. Αναφερόμαστε, δηλαδή, στην συνολική διαμόρφωση της Λέσβου ως “τουριστικό” προϊόν.
Η στρατηγική αυτή δεν είναι αποτέλεσμα εργασίας δυο-τριών ανθρώπων, άλλα αρκετών επαγγελματιών και διαφορετικών φορέων, που έχουν επενδύσει χρήματα και εργατοώρες για να φέρουν απτά και ουσιαστικά αποτελέσματα. Αν δεν αποτελεί ένα “προϊόν” στο οποίο θα έπρεπε να συνεισφέρουν και άλλοι φορείς, για να αποκτήσει ακόμη πιο στέρεες βάσεις και για να είναι ακόμη πιο αποδοτικό, τότε είναι σίγουρα ένα παράδειγμα για το πως θα έπρεπε να αναδειχθεί και να προβληθεί η Λέσβος.
O Αμερικανός επιχειρηματίας James Cash Penney είχε πει πως “Η ανάπτυξη δεν έρχεται κατά τύχη. Είναι αποτέλεσμα δυνάμεων, που δουλεύουν μαζί”.
Σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη για την Λέσβο, όπου η προσφυγική κρίση, σε συνδυασμό με την οικονομική των τελευταίων ετών, έχει πλήξει σημαντικά την τουριστική “βιομηχανία” του νησιού, δεν υπάρχει περιθώριο για μεμονωμένες ενέργειες, αποκλεισμούς και εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων των λίγων. Απαιτείται συνεργασία και σύμπλευση δυνάμεων για την επίτευξη κοινών στόχων. Κάθε μέρα, που περνά ανεκμετάλλευτη, στοιχίζει όχι τόσο σε χρήμα, όσο σε ευκαιρίες ανάπτυξης της Λέσβου και “βιωσιμότητας” του νησιού ως ένας τόπος, που θα μπορούσε να ζήσει τις επόμενες γενιές…
* είναι εύκολο να το ανακαλύψει κανείς σαν πληροφορία, και έτσι κι αλλιώς δεν θέλω να το κρατήσω κρυφό, πως είμαι συνεργάτης του Φορέα Τουρισμού Μολύβου σε θέματα online επικοινωνίας. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να διευκρινιστεί πως οι παραπάνω γραμμές δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τον Φορέα και ο μόνος τους στόχος είναι η ανάδειξη ενός σημαντικού, κατά την γνώμη μου, προβλήματος που εντοπίζεται στη συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών φορέων (κρατικών και μη) του νησιού.
