Του Αντώνη Παπαζαχαρίου
Όταν μου τηλεφώνησαν από την «Εποχή» για να γράψω άρθρο για την Ερεσό μας, ομολογώ ότι αγχώθηκα όσο δεν έχω αγχωθεί ποτέ για άρθρο. Η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή σε όλους και όχι πρωτότυπη. Η Ιδιοκτήτρια παραθαλάσσιου οικοπέδου θέλει να χτίσει στην παραλία, εκμεταλλευόμενη ένα παράλογο ΦΕΚ του 2012, οι κάτοικοι αντιδρούν, το θέμα έχει πάει στο ΣΤΕ.
Στην αρχή σκέφτηκα να γράψω για όσα είχαν συμβεί όταν στο υπ. Οικονομικών επί ΣΥΡΙΖΑ επεξεργαζόμασταν τις διατάξεις του Ν. 4607/2019, και συγκεκριμένα το τέταρτο μέρος του. Έναν νόμο που μετέτρεψε ουσιαστικά τον παλαιό αιγιαλό από εκποιήσιμη «ιδιωτική περιουσία του δημοσίου “σε μη εκποιήσιμο” κοινόχρηστο πράγμα», εκτός οποιαδήποτε συναλλαγής, κατά τα άρθρα του ΑΚ 965 & 966, που ανήκει μόνο κατά κυριότητα στο Δημόσιο. Έναν νόμο που η κυβέρνηση της ΝΔ προσπάθησε να ανατρέψει, για να είναι πιο εύκολο το χτίσιμο της παραλίας. Όμως μετά έπρεπε να γράψω ορισμούς, τι είναι νομικά η ακτή, ο αιγιαλός, η παραλία κλπ, να γράψω για το που σκάει το χειμέριο κύμα, να γράφω για τα ΦΕΚ του 1992 που τα ορίζουν στην Ερεσό, τη δικαστική διαμάχη που ακολούθησε και άλλα πολλά. Αλλά σκέφτηκα ότι εμένα αυτά δεν είναι το επιστημονικό μου αντικείμενο και σίγουρα υπάρχουν νομικοί και άλλοι επιστήμονες που θα μπορούσαν να τα γράψουν πολύ καλύτερα. Μια εξαιρετική τέτοια ανάλυση για όποιον ή όποια θέλει να εμβαθύνει έχει κάνει ο συντοπίτης μας Καρτέρης Μιχάλης, ομότιμος καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης1.
Στη συνέχεια σκέφτηκα να γράψω ως οικονομολόγος και να ασχοληθώ με την ανάπτυξη της Ερεσού και το συγκριτικό της πλεονέκτημα. Ότι θα είχε νόημα να παρατεθούν μελέτες για το τι φέρνει τους επισκέπτες στο νησί, να γίνει μια συζήτηση για τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, να παρατεθεί βιβλιογραφία για την οικονομική καταστροφή που ακολουθεί σχεδόν νομοτελειακά την οικολογική καταστροφή σε τόπους σπάνιας ομορφιάς, όπως είναι η Ερεσός, να προταθούν τρόποι ανάπτυξης που θα σεβαστούν το περιβάλλον και τον χαρακτήρα του τόπου. Όμως αυτό δεν θα ήταν ένα άρθρο για την Ερεσό. Θα ήταν ένα ακόμη οικονομικό άρθρο.
Αρμυρίκια και όχι τσιμέντο
Αποφάσισα, λοιπόν, να μη γράψω για τίποτα από όλα αυτά. Να γράψω για την δικιά μας Ερεσό. Για την Ερεσό όπως την έχω ζήσει τα 30 τελευταία καλοκαίρια. Όλα μου τα καλοκαίρια δηλαδή. Να εξηγήσω γιατί δεν πρέπει να χτιστεί τίποτα απολύτως στο «Αφεντέλλι», ίσως το πιο ωραίο σημείο της παραλίας.
Στην Ερεσό έφτασα πρώτη φορά μωρό με τους γονείς μου, όπου μείναμε σε μια σκηνή. Σε μια σκηνή κάτω από ένα αρμυρίκι στο σημείο ακριβώς που σήμερα κάποιοι ονειρεύονται τσιμέντο και πισίνες. Από τότε δεν έχει υπάρξει καλοκαίρι που να μην έχω πάει. Στο σημείο αυτό θυμάμαι ως παιδάκι να νιώθω ευτυχισμένος. Να ξυπνάω το πρωί και να τρέχω να βουτήξω στη θάλασσα, να ξαπλώνω το μεσημέρι σε μια αιώρα να χαζεύω τον ήλιο να δύει στον προφήτη Ηλία και να γεμίζει ο ουρανός με χρώματα.
Θυμάμαι έφηβος να πηγαίνω για τις πρώτες μου διακοπές με φίλους, την απόλυτη ελευθερία που ο τόπος αυτός σε κάνει να νιώθεις και τη μοναδική δυνατότητα που σου δίνει να είσαι από τον «πολιτισμό» στη «Σαχάρα» σε δεκαπέντε λεπτά. Να πηγαίνεις στη Σκάλα για καφέ, φαγητό, ποτό και μετά όποτε θες να απομονωθείς, ακόμη και αν είναι 15αυγουστος, να περπατάς προς την καντίνα της Βάνας μέχρι να βρεις ένα σημείο να κάτσεις μακριά από όλους και από όλα. Ένα σημείο που δεν ακούς φωνή άλλης παρέας. Και να μένεις εκεί μέχρι το ηλιοβασίλεμα, καμία φορά και μετά από αυτό, ώστε αν δεν έχει φεγγάρι, να χαζεύεις τον ουρανό με τις ώρες. Και μετά να γυρίζεις στη Σκάλα, στον κόσμο, στις μουσικές. Στις ωραίες ταβέρνες, στα χταπόδια και τα ούζα, σε εκείνο το εκπληκτικό μάνγκο καϊπιρίνια κοκτέιλ, στο πιο χαλαρωτικό μαγαζί του κόσμου στην άκρη του χωριού.
Εκεί που σταματάει ο θόρυβος του κόσμου
Στην Ερεσό ο χρόνος σταματάει. Πας για τρεις μέρες και νομίζεις ότι είσαι μια βδομάδα. Αν πας για μια βδομάδα είναι σαν να έκανες έναν μήνα διακοπές. Είναι λες και η μέρα κρατάει περισσότερο. Λες και σταματάει όλος ο θόρυβος του κόσμου και μπορείς να συγκεντρωθείς σε εσένα. Και όπως βεβαιώνουν όλοι και όλες όσοι έχουν βουτήξει στα παχιά, φουσκωμένα, παγωμένα και πεντακάθαρα νερά της, στην Ερεσό είναι λες και είσαι ελαφρύτερος. Στην Ερεσό μια μέρα θα ανέβεις στον προφήτη Ηλία. Και ίσως δεις τον ήλιο να δύει τη στιγμή που ανατέλλει το φεγγάρι. Και όταν κοιτάξεις κάτω δεν θα δεις τσιμέντο. Θα δεις την άμμο, τους φοίνικές, τα αρμυρίκια και την θάλασσα. Και θα νιώσεις γεμάτος.
Όμως ο χρόνος σταματάει στην Ερεσό και με άλλη έννοια. Όταν κλείνουν τα μαγαζιά το βράδυ, στις δύο δηλαδή, ο περισσότερος νέος κόσμος βαδίζει προς την παραλία. Στην έρημο. Και εκεί, σε αυτήν τη διαδρομή, στο σημείο που κάποιοι θέλουν να ρίξουν τσιμέντο, συναντάς όλη τη νιότη σου σαν σε ταινία. Συναντάς παρέες από εφηβάκια που γελάνε και λένε τρομακτικές ιστορίες. Συναντάς λίγο πιο μεγάλα παιδιά που έχουν πλέον απομονωθεί σε ζευγάρια. Λίγο πιο πέρα βλέπεις φοιτητοπαρέες με κιθάρες και άλλες φοιτητοπαρέες που κάνουν μεθυσμένες πολιτικές συζητήσεις και διαφωνούν με πάθος, όπως διαφωνείς στα 18 σου. Βλέπεις παρέες γυναικών, βλέπεις ζευγάρια γυναικών ερωτευμένων σε έναν τόπο που νιώθουν ασφαλείς. Σε έναν τόπο που με αγώνες έχουν καταφέρει να κάνουν πατρίδα τους. Και εσύ συνεχίζεις να περπατάς. Και βλέπεις ένα πάρτι με ψυχεδελική μουσική κάτω από τα αστέρια. Εκεί που κανέναν δεν ενοχλεί, γιατί είσαι πια στην έρημο και βλέπεις κόσμο να χορεύει και να αγκαλιάζεται. Και συνεχίζεις να προχωράς. Και βλέπεις ένα πιο μεγάλο ζευγάρι με το νεογέννητο παιδάκι τους να έχουν κάτσει δίπλα στο κύμα. Και ξέρεις ότι αυτό το παιδάκι θα μεγαλώσει και θα περάσει απ’ όλα τα στάδια αυτής της διαδρομής.
Εκτός αν αφήσουμε να γίνει η Ερεσός τσιμέντο. Εκτός αν στερήσουμε από αυτό το παιδί αυτή την ευκαιρία και από την Ερεσό αυτό που την κάνει μοναδική.
Σημείωση:
- Περί αιγιαλού και παραλίας στη θέση Αφεντέλλι της Ερεσού, Καρτέρης Μιχάλης, www.eresos-theophrastos.gr
Πηγή: Εφημερίδα ΕΠΟΧΗ
