ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΣΠΟΡΩΝ 2025
Στο χωριό Παράκοιλα της Λέσβου, πρόσφατα πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η ετήσια ανταλλαγή σπόρων, σε μια ζεστή και συμμετοχική εκδήλωση που φιλοξενήθηκε στο καφενείο ΒΥΖΑΝΤΙΟ. Η δράση αυτή αποτέλεσε έναν δυναμικό σταθμό γνωριμίας με την πλούσια αγροβιοποικιλότητα του νησιού, αλλά και μια υπενθύμιση της σημασίας που έχει η διατήρηση των τοπικών ποικιλιών για το μέλλον της γεωργίας και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Η Λέσβος, με την ιδιαίτερη γεωμορφολογία, τη νησιωτική της ταυτότητα και την ιστορική της διαδρομή, αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς τόπους αγροβιοποικιλότητας στην Ελλάδα. Ωστόσο, οι τοπικές ποικιλίες που επί αιώνες προσαρμόζονταν στις κλιματικές και πολιτισμικές συνθήκες της περιοχής, κινδυνεύουν σήμερα να χαθούν εξαιτίας της εκβιομηχάνισης της γεωργίας και της σταδιακής υποχώρησης της αγροτικής δραστηριότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Δίκτυο Σφοντύλι —μια κοινοτική τράπεζα σπόρων με έδρα τη Λέσβο— σε συνεργασία με τον Αιγίλοπα, αναλαμβάνει δράσεις για τη διατήρηση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση γύρω από τη σημασία της βιοποικιλότητας. Η φετινή ανταλλαγή στα Παράκοιλα αποτέλεσε μια από αυτές τις δράσεις, με τη στήριξη των Arche Noah και Gen-ethische Stiftung, μέσω του προγράμματος “Small-Scale Grants for Biodiversity Actors in Southeastern Europe 2025”.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά ανθρώπους που διατηρούν και αναβιώνουν παραδοσιακές ποικιλίες, όπως η Ελένη Σιβρή και η πρωτοβουλία Filia Rose – “FILIA ΓΗ” στο χωριό Φίλια, με ενδημικές τριανταφυλλιές που διασώζονται και καλλιεργούνται αγροοικολογικά στον οικογενειακό ροδώνα. Η δράση αυτή προβάλλει ένα παράδειγμα καλής πρακτικής και εμψυχώνει την τοπική κοινότητα να συμμετάσχει ενεργά στη διατήρηση των φυσικών και πολιτισμικών της πόρων.
Η εκδήλωση στα Παράκοιλα δεν ήταν μόνο μια ανταλλαγή σπόρων, αλλά στόχο είχε τη δημιουργία και ενίσχυση ενός δικτύου παραγωγών-διατηρητών τοπικών ποικιλιών. Μέσα από ανοιχτές συζητήσεις, παρουσιάσεις καλών πρακτικών και ανταλλαγές εμπειριών, ενισχύθηκε η συνέργεια ανάμεσα σε νέους και έμπειρους καλλιεργητές, ενώ παράλληλα τέθηκαν τα θεμέλια για τη συγκρότηση μιας οργανωμένης ομάδας παραγωγών που θα αναλαμβάνει τη διατήρηση, αναπαραγωγή και διάδοση τοπικών ποικιλιών στο πλαίσιο του δικτύου Σφοντύλι.
Η πρωτοβουλία θα συνεχιστεί μέσα στο 2025 με επιπλέον δράσεις, όπως η “Ανοιχτή Ημέρα στο Αγρόκτημα” του Σφοντυλιού, όπου οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν από κοντά τις παραδοσιακές ποικιλίες, να δοκιμάσουν τους καρπούς της τοπικής γης και να εκπαιδευτούν στις αρχές της κοινωνικής πιστοποίησης και της οικολογικής γεωργίας.
Η διατήρηση της αγροβιοποικιλότητας είναι υπόθεση όλων μας. Η Λέσβος, με το ανεκτίμητο φυσικό της απόθεμα, μπορεί να αποτελέσει πρότυπο βιώσιμης γεωργίας, αρκεί να ενώσουμε τις δυνάμεις μας προς έναν κοινό στόχο: τη διαφύλαξη των σπόρων του μέλλοντος.
